��ZESZYTY NAUKOWE MA�OPOLSKIEJ WY�SZEJ SZKO�Y EKONOMICZNEJ W TARNOWIE NR 2(13)/2009 T. 2 MA�GORZATA MIK�OSZ* Unijne x
r�d�a finansowania ma�ych i S
rednich przedsi�biorstw w latach 2007 2013 SB
owa kl uczowe: fundusze UE, fundusze strukturalne, maB
e i [
rednie przedsi
biorstwa St r es zczeni e: ArtykuB
przedstawia mo|
liwo[
ci dofinansowania przedsi
biorstw z funduszy unijnych w okresie programowania 2007 2013. Z istniej
cych instrument�w strukturalnych wy- brane zostaB
y programy operacyjne i dziaB
ania, kt�re dost
pne s
dla maB
ych i [
rednich przedsi
- biorstw. Ponadto, z uwagi na wielo[

i zr�|
nicowanie funduszy regionalnych, opisano wyB

cznie z
r�dB
a administrowane na poziomie krajowym. ArtykuB
wymienia wszystkie dziaB
ania, w kt�- rych o [
rodki aplikowa
mog
maB
e i [
rednie przedsi
biorstwa w ramach trzech Program�w Ope- racyjnych: Infrastruktura i Z
rodowisko, Innowacyjna Gospodarka oraz KapitaB
Ludzki. 1. Wprowadzenie Fundusze i kapitaB
y stanowi
ce wewn
trzne z
r�dB
o finansowania przedsi
biorstwa s
ograniczone i cz
sto niewystarczaj
ce dla sfinansowania wszystkich jego potrzeb. Niezb
dne tym samym staje si
poszukiwanie z
r�deB
finansowania na zewn
trz. Alter- natyw
dla zewn
trznych z
r�deB
finansowania takich jak po|
yczka, kredyt bankowy czy leasing s
[
rodki finansowe pochodz
ce z program�w unijnych. Przyst
pienie Pol- ski do Unii Europejskiej umo|
liwiB
o rodzimym przedsi
biorstwom peB
ne korzystanie z dost
pnych dla kraj�w czB
onkowskich funduszy. Znaczna cz
[

tych [
rodk�w mo|
e by
wykorzystana przez maB
e i [
rednie przedsi
biorstwa (MZ
P), gdy|
to one odgry- waj
kluczow
rol
w gospodarce europejskiej, b
d
c gB
�wnym z
r�dB
em zatrudnienia. To przede wszystkim w tych przedsi
biorstwach koncentruj
si
ludzkie umiej
tno[
ci i predyspozycje w zakresie przedsi
biorczo[
ci i innowacji. Wsparcie dla MZ
P jest jed- nym z priorytet�w Komisji Europejskiej dotycz
cych wzrostu gospodarczego, two- " mgr MaB
gorzata MikB
osz  prezes zarz
du Danmar Computers. 280 Ma�gorzata Mik�osz rzenia miejsc pracy oraz sp�jno[
ci gospodarczej i spoB
ecznej. Jednak maB
e i [
rednie przedsi
biorstwa cz
sto maj
trudno[
ci z uzyskaniem kapitaB
u lub kredytu, zwB
asz- cza w fazie uruchamiania. Ich ograniczone zasoby mog
utrudnia
dost
p do nowych technologii lub innowacji. Dlatego te|
szczeg�lnie przedsi
biorstwa z sektora MZ
P powinny dostrzec i wykorzysta
szanse, jakie otwieraj
si
przed nimi w obecnym okresie programowania. Celem niniejszego artykuB
u jest przedstawienie unijnych z
r�- deB
finansowania dost
pnych dla maB
ych i [
rednich przedsi
biorstw w okresie progra- mowania 2007 2013. Ze wzgl
du na obszerny i r�|
ni
cy si
materiaB
dotycz
cy mo|
li- wo[
ci wsparcia MZ
P w poszczeg�lnych programach regionalnych, w artykule opisane zostaB
y programy zarz
dzane na poziomie krajowym. 2. Definicja MR
P W Polsce maB
e i [
rednie przedsi
biorstwa zdefiniowane s
w ustawie z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie dziaB
alno[
ci gospodarczej. WedB
ug ustawy za maB
ego przedsi
- biorc
uwa|
a si
takiego, kt�ry zatrudniaB
mniej ni|
50 pracownik�w i osi
gn
B
roczny obr�t netto nie wi
kszy ni|
10 mln euro lub sumy aktyw�w jego bilansu nie przekro- czyB
y r�wnowarto[
ci w zB
otych 10 mln euro, natomiast wielko[
ci u [
redniego przed- si
biorcy to kolejno: 250 pracownik�w, obr�t nie wi
kszy ni|
50 mln euro oraz sumy aktyw�w nieprzekraczaj
ce r�wnowarto[
ci 43 mln euro. Komisja Europejska nie po- daje konkretnej definicji MZ
P, ale zaleca stosowanie definicji, kt�ra okre[
la, |
e na ka- tegori
maB
ych i [
rednich przedsi
biorstw skB
adaj
si
przedsi
biorstwa zatrudniaj
ce mniej ni|
250 pracownik�w i kt�rych roczny obr�t nie przekracza 50 mln euro, a caB
- kowity bilans roczny nie przekracza 43 mln euro (Zalecenie, 2003, zaB

cznik, art. 2). 3. Unijne x
r�d�a finansowania na lata 2007 2013 Unijne z
r�dB
a finansowania na lata 2007 2013 zostaB
y okre[
lone przez Komi- sj
Europejsk
ju|
w roku 20031. Zasady finansowania nieznacznie r�|
ni
si
od tych, kt�re obowi
zywaB
y w poprzednich latach. Podstawowym celem pozostaje koncentracja uwagi na najbiedniejszych obszarach Unii Europejskiej poprzez wkB
ad w dziaB
ania rozwojowe tych obszar�w. Ka|
dy kraj czB
onkowski Unii Europejskiej przygotowaB
odpowiednie dokumenty okre[
laj
ce strategi
rozwoju i wytyczaj
ce kierunki dziaB
aD
. Kluczowym dokumentem odnosz
cym si
do wdra|
ania unijnej polityki sp�jno[
ci w Polsce w latach 2007 2013 jest ustawa z dnia 6 grudnia 2006 r. o zasadach prowadzenia polityki rozwoju. Zgodnie z ni
polityka rozwoju kraju jest okre[
lana w strategiach rozwoju, a nast
pnie wdra|
ana poprzez odpowiednie pro- gramy operacyjne i plany wykonawcze. Podstawowymi dokumentami omawiaj
- 1 Zasady okre[
lone zostaB
y w dokumencie Komunikat w sprawie perspektywy finansowej 2007 2013 oraz w raporcie Nowe partnerstwo dla sp�jno[
ci. Konwergencja, konkurencyjno[

, wsp�B
praca (Komi- sja Europejska, 2004). Unijne x
r�d�a finansowania ma�ych i S
rednich przedsi�biorstw w latach 2007 2013 281 cymi strategi
rozwojow
dla Polski w latach 2007 2013 s
Strategia Rozwoju Kraju 2007 2015 oraz Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia 2007 2013. Okre[
laj
one priorytety i obszary dziaB
ania oraz system wdra|
ania funduszy unijnych w Pol- sce poprzez ustalanie m.in. liczby program�w operacyjnych oraz wielko[
ci [
rodk�w finansowych przeznaczonych na ich realizacj
. Programy operacyjne zarz
dzane s
na poziomie kraju lub region�w przez wyznaczone do tego celu instytucje. Programy operacyjne, znane tak|
e jako projekty, wsp�B
finansowane s
przez nast
puj
ce in- strumenty strukturalne (Polska  Narodowe..., 2007, s. 95):  Program Operacyjny Infrastruktura i Z
rodowisko (PO IiZ
);  Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka (PO IG);  Program Operacyjny KapitaB
Ludzki (PO KL);  szesna[
cie Regionalnych Program�w Operacyjnych (RPO);  Program Operacyjny Rozw�j Polski Wschodniej (PO RPW);  Program Operacyjny Pomoc Techniczna (PO PT);  Programy Operacyjne Europejskiej Wsp�B
pracy Terytorialnej (PO EWT). W ramach ka|
dego z wymienionych wy|
ej instrument�w okre[
lone s
typy r�|
- norodnych dziaB
aD
, na kt�re mo|
na uzyska
wsparcie, a tak|
e wskazane podmioty, kt�re mog
z tego wsparcia skorzysta
. W wielu dziaB
aniach o pomoc finansow
ubiega
si
mog
maB
e i [
rednie przedsi
biorstwa. 4. Unijne x
r�d�a finansowania MR
P zarz�dzane na poziomie krajowym Najwi
ksze mo|
liwo[
ci dofinansowania dla MZ
P na poziomie krajowym zapew- niaj
wspomniane w powy|
szym rozdziale programy: Infrastruktura i Z
rodowisko, Innowacyjna Gospodarka i KapitaB
Ludzki. Celem programu Infrastruktura i Z
rodo- wisko jest poprawa atrakcyjno[
ci inwestycyjnej Polski i jej region�w poprzez rozw�j infrastruktury technicznej przy r�wnoczesnej ochronie i poprawie stanu [
rodowiska, zdrowia, zachowaniu to|
samo[
ci kulturowej oraz rozwijaniu sp�jno[
ci terytorialnej (Program Operacyjny Infrastruktura..., 2008, s. 5). Wielko[

[
rodk�w finansowych przeznaczonych na realizacj
programu to 37,6 mld euro, z czego wkB
ad unijny wy- nosi 27,9 mld euro, a wkB
ad krajowy  9,7 mld euro. Program obejmuje pi
tna[
cie priorytet�w. Ka|
dy z nich skB
ada si
przynajmniej z kilku dziaB
aD
, ale nie wszyst- kie s
dost
pne dla MZ
P, niemniej jednak mo|
liwo[
ci dofinansowania s
du|
e. Mali i [
redni przedsi
biorcy mog
korzysta
z dziaB
aD
zawartych w trzech nast
puj
cych priorytetach programu Infrastruktura i Z
rodowisko:  Priorytet IV: Przedsi
wzi
cia dostosowuj
ce przedsi
biorstwa do wymog�w ochrony [
rodowiska;  Priorytet IX: Infrastruktura energetyczna przyjazna [
rodowisku;  Priorytet X: BezpieczeD
stwo energetyczne. 282 Ma�gorzata Mik�osz A

cznie dla MZ
P dost
pnych jest pi
tna[
cie r�|
nych inicjatyw w ramach powy|
- szych priorytet�w. S
to inicjatywy dotycz
ce inwestycji w budow
, rozbudow
lub modernizacj
system�w sB
u|

cych [
rodowisku, wykorzystania z
r�deB
energii odna- wialnej oraz bezpieczeD
stwa energetycznego. Poszczeg�lne dziaB
ania, w kt�rych MZ
P mog
ubiega
si
o dofinansowanie w ramach Programu Operacyjnego Infra- struktura i Z
rodowisko, zostaB
y opisane w poni|
szej tablicy. Tabl i ca 1 DziaB
ania dost
pne dla MZ
P w ramach PO Infrastruktura i Z
rodowisko Priorytet IV  Przedsi
wzi
cia dostosowuj
ce przedsi
biorstwa do wymog�w ochrony [
rodowiska Numer i nazwa dziaB
ania Mo|
liwo[
ci dofinansowania MZ
P 4.1. Wsparcie system�w za- Inwestycje dotycz
ce rozpowszechniania system�w zarz
dzania [
ro- rz
dzania [
rodowiskowego dowiskowego obj
tych certyfikacj
. Inwestycje zwi
zane z wprowa- dzeniem systemu zarz
dzania [
rodowiskowego, a tak|
e z uzyskaniem certyfikowanych oznakowaD
ekologicznych dla produkt�w. Finanso- wanie badaD
, szkoleD
, doradztwa oraz audyt�w zwi
zanych z uzyska- niem odpowiednich certyfikat�w. 4.2. Racjonalizacja gospo- Budowa, rozbudowa i modernizacja istniej
cych instalacji lub urz
dzeD
darki zasobami i odpadami przemysB
owych, kt�re prowadz
do zast
pienia surowc�w pierwotnych w przedsi
biorstwach surowcami wt�rnymi oraz do ograniczenia ilo[
ci wytwarzanych odpa- d�w, ograniczenia zu|
ycia energii i wody w procesie produkcyjnym. 4.3. Wsparcie dla przedsi
- Inwestycje wdra|
aj
ce techniki, kt�re umo|
liwiaj
dostosowanie biorstw w zakresie wdra|
a- przedsi
biorstw do wymog�w prawa wsp�lnotowego w sprawie zin- nia najlepszych dost
pnych tegrowanego zapobiegania i kontroli zanieczyszczeD
. Finansowanie technik inwestycji zmian technologicznych sB
u|

cych eliminowaniu szkodli- wych oddziaB
ywaD
poprzez zapobieganie i ograniczanie zanieczysz- czeD
[
rodowiska, sB
u|

ce zmniejszeniu zapotrzebowania na energi
, wod
oraz surowce. 4.4. Wsparcie dla przedsi
- Inwestycje w technologie oraz infrastruktur
gospodarki wodno-[
cie- biorstw w zakresie gospo- kowej, kt�re maj
na celu ograniczenie ilo[
ci wytwarzanych [
ciek�w darki wodno-[
ciekowej przemysB
owych, zmniejszenie zu|
ycia wody oraz ilo[
ci substancji nie- bezpiecznych odprowadzanych wraz ze [
ciekami. Inwestycje mog
obejmowa
budow
lub modernizacj
oczyszczalni [
ciek�w przemy- sB
owych. 4.5. Wsparcie dla przedsi
- Inwestycje w zakresie ochrony powietrza i dostosowanie istniej
cych biorstw w zakresie ochrony instalacji do wymagaD
wynikaj
cych z dyrektywy w sprawie ograni- powietrza czenia emisji niekt�rych zanieczyszczeD
do powietrza ze z
r�deB
spala- nia. Inwestycje mog
dotyczy
modernizacji lub rozbudowy instalacji spalania paliw i system�w ciepB
owniczych, urz
dzeD
lub wyposa|
e- nia instalacji spalania paliw z uwzgl
dnieniem rozwi
zaD
przyjaznych [
rodowisku. 4.6. Wsparcie dla przed- Budowa, rozbudowa lub modernizacja instalacji do odzysku, w tym si
biorstw prowadz
cych recyklingu i unieszkodliwiania odpad�w pou|
ytkowych czy te|
nie- dziaB
alno[

w zakresie od- bezpiecznych. Mog
to by
inwestycje zwi
zane z rozbudow
lub mo- zysku i unieszkodliwiania dernizacj
instalacji do przeksztaB
cania odpad�w w celu uB
atwienia odpad�w innych ni|
komu- magazynowania i transportu odpad�w oraz przygotowania ich do od- nalne zysku lub unieszkodliwiania. Unijne x
r�d�a finansowania ma�ych i S
rednich przedsi�biorstw w latach 2007 2013 283 cd. t abl i cy 1 Priorytet IX  Infrastruktura energetyczna przyjazna [
rodowisku Numer i nazwa dziaB
ania Mo|
liwo[
ci dofinansowania MZ
P 9.1. Wysokosprawne wy- Inwestycje w zakresie przebudowy i budowy jednostek wytwarzania twarzanie energii energii elektrycznej oraz ciepB
a. Projekty dotycz
ce skojarzonego wy- twarzania energii ze z
r�deB
odnawialnych oraz nieodnawialnych oraz wszelkie dziaB
ania wspieraj
ce budow
i modernizacj
z
r�deB
wytwa- rzania ciepB
a. 9.2. Efektywna dystrybucja Projekty z zakresu przebudowy elektroenergetycznych sieci dystrybu- energii cyjnych wysokiego, [
redniego i niskiego napi
cia, maj
ce na celu ogra- niczenie strat sieciowych oraz inwestycje w zakresie przebudowy sieci dystrybucji ciepB
a o najwi
kszym potencjale obni|
enia strat energii. 9.4. Wytwarzanie energii ze Inwestycje w zakresie budowy jednostek wytwarzania energii elek- z
r�deB
odnawialnych trycznej lub ciepB
a ze z
r�deB
odnawialnych. Inwestycje mog
obejmo- wa
budow
farmy wiatrowej, elektrowni wodnej o mocy do 10 MW, a tak|
e elektrowni na biomas
lub biogaz. 9.5. Wytwarzanie biopaliw Inwestycje w zakresie produkcji biopaliw, projekty budowy zakB
ad�w ze z
r�deB
odnawialnych produkuj
cych biopaliwa, przedsi
wzi
cia umo|
liwiaj
ce tworzenie nowych miejsc pracy oraz zagospodarowanie lokalnych zasob�w od- nawialnych. 9.6. Sieci uB
atwiaj
ce od- Projekty w inwestycje w obszarze przesyB
u i dystrybucji energii elek- bi�r energii ze z
r�deB
odna- trycznej, przedsi
wzi
cia maj
ce na celu zniesienie istotnej bariery dla wialnych rozwoju energetyki odnawialnej. Priorytet X  BezpieczeD
stwo energetyczne Numer i nazwa dziaB
ania Mo|
liwo[
ci dofinansowania MZ
P 10.1. Rozw�j system�w Inwestycje zwi
zane ze zwi
kszeniem bezpieczeD
stwa energetycznego przesyB
owych energii elek- poprzez zdywersyfikowanie z
r�deB
dostaw no[
nik�w energii. Projekty trycznej, gazu ziemnego dotycz
ce poprawy jako[
ci [
wiadczonych usB
ug poprzez modernizacj
i ropy naftowej oraz bu- system�w transportu i przesyB
u. Przedsi
wzi
cia dotycz
ce rozbudowy dowa i przebudowa maga- i tworzenia nowych zdolno[
ci przesyB
owych i transportowych energii zyn�w gazu ziemnego elektrycznej, gazu ziemnego i ropy naftowej oraz jej pochodnych. 10.2. Budowa system�w Projekty z zakresu budowy lub przebudowy sieci dystrybucji gazu dystrybucji gazu ziemnego ziemnego. Zakup urz
dzeD
oraz obiekt�w technicznych zapewniaj
- na terenach niezgazyfiko- cych prawidB
ow
prac
system�w dystrybucyjnych gazu ziemnego. wanych i modernizacja ist- niej
cych sieci dystrybucji 10.3. Rozw�j przemysB
u Przedsi
wzi
cia zwi
zane z budow
nowoczesnych linii technologicz- dla odnawialnych z
r�deB
nych wytwarzaj
cych urz
dzenia wykorzystywane do produkcji ener- energii gii elektrycznej i cieplnej ze z
r�deB
odnawialnych. Inwestycje polega- j
ce na budowie zakB
ad�w produkuj
cych urz
dzenia do wytwarzania energii elektrycznej z wiatru i wody w maB
ych elektrowniach, a tak|
e biogazu i biomasy. y
r �dB
o: opracowanie wB
asne na podstawie: Program Operacyjny Infrastruktura..., 2008. Programem, w kt�rym sektor MZ
P jest traktowany priorytetowo, jest Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka, na kt�ry przeznaczono ponad 9,7 mld euro, z czego 8,3 mld euro to [
rodki Unii Europejskiej. Program ten ma na celu wspiera- 284 Ma�gorzata Mik�osz nie szeroko rozumianej innowacyjno[
ci. W jego ramach finansowane s
dziaB
ania z zakresu innowacyjno[
ci produktowej, procesowej, marketingowej i organizacyjnej, kt�re w spos�b bezpo[
redni lub po[
redni przyczyniaj
si
do powstawania i rozwoju innowacyjnych przedsi
biorstw. GB
�wnym celem Programu Operacyjnego Innowa- cyjna Gospodarka jest rozw�j polskiej gospodarki w oparciu o innowacyjne przed- si
biorstwa. Osi
gni
cie celu gB
�wnego wiedzie poprzez realizacj
sze[
ciu cel�w szczeg�B
owych: zwi
kszenie innowacyjno[
ci przedsi
biorstw, wzrost konkurencyj- no[
ci polskiej nauki, zwi
kszenie roli nauki w rozwoju gospodarczym, zwi
kszenie udziaB
u innowacyjnych produkt�w polskiej gospodarki w rynku mi
dzynarodowym, tworzenie trwaB
ych i lepszych miejsc pracy, wzrost wykorzystania technologii infor- macyjnych i komunikacyjnych w polskiej gospodarce (Szczeg�B
owy opis..., 2008, s. 5). Wsparcie dla MZ
P udzielane jest bez wzgl
du na sektor czy bran|

. Fundusze przydzielane s
w ramach dziewi
ciu priorytet�w (tam|
e, s. 6). Z wyj
tkiem trzech priorytet�w, mali i [
redni przedsi
biorcy mog
uczestniczy
w nast
puj
cych prio- rytetach:  Priorytet I: Badania i rozw�j nowoczesnych technologii;  Priorytet III: KapitaB
dla innowacji;  Priorytet IV: Inwestycje w innowacyjne przedsi
biorstwa;  Priorytet V: Dyfuzja innowacji;  Priorytet VI: Polska gospodarka na rynku mi
dzynarodowym;  Priorytet VIII: SpoB
eczeD
stwo informacyjne  zwi
kszanie innowacyjno[
ci go- spodarki. Poni|
sza tablica opisuje dziaB
ania, w kt�rych MZ
P mog
ubiega
si
o dofinanso- wanie w ramach Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka. Tabl i ca 2 DziaB
ania dost
pne dla MZ
P w ramach PO Innowacyjna Gospodarka Priorytet I  Badania i rozw�j nowoczesnych technologii Numer i nazwa dziaB
ania Mo|
liwo[
ci dofinansowania MZ
P 1.4. Wsparcie projekt�w DziaB
ania zwi
zane z podniesieniem innowacyjno[
ci poprzez wykorzysty- celowych wanie rezultat�w prac badawczo-rozwojowych (B+R). Dofinansowanie projekt�w obejmuj
cych przedsi
wzi
cia techniczne, technologiczne lub organizacyjne. Projekty zwi
zane ze stworzeniem prototypu produktu. Priorytet III  KapitaB
dla innowacji Numer i nazwa dziaB
ania Mo|
liwo[
ci dofinansowania MZ
P 3.1. Inicjowanie dziaB
al- Tworzenie nowych przedsi
biorstw na bazie innowacyjnych pomysB
�w. no[
ci innowacyjnej Projekty zwi
zane z poszukiwaniem i ocen
innowacyjnych pomysB
�w oraz pracami przygotowawczymi maj
cymi na celu utworzenie nowego przedsi
biorstwa. 3.2. Wspieranie funduszy Wsparcie w sferze zwi
kszenia dost
pu do zewn
trznych z
r�deB
finanso- kapitaB
u wania dla MZ
P znajduj
cych si
we wczesnych fazach wzrostu, ze szcze- g�lnym uwzgl
dnieniem tych przedsi
biorstw, kt�re s
innowacyjne lub prowadz
dziaB
alno[

badawczo-rozwojow
. Unijne x
r�d�a finansowania ma�ych i S
rednich przedsi�biorstw w latach 2007 2013 285 cd. t abl i cy 2 3.3. Tworzenie systemu DziaB
ania przygotowuj
ce do pozyskania zewn
trznych z
r�deB
finanso- uB
atwiaj
cego inwestowa- wania, a tak|
e tworzenie sieci inwestor�w i zwi
kszanie [
wiadomo[
ci nie w MZ
P przedsi
biorc�w o korzy[
ciach i usB
ugach oferowanych przez takie sieci. UsB
ugi doradcze w zakresie przygotowania dokumentacji i analiz po- trzebnych do pozyskania zewn
trznego inwestora. Priorytet IV  Inwestycje w innowacyjne przedsi
biorstwa Numer i nazwa dziaB
ania Mo|
liwo[
ci dofinansowania MZ
P 4.1. Wsparcie wdro|
eD
Wdra|
anie wynik�w wcze[
niej przeprowadzonych prac badawczo- wynik�w prac B+R -rozwojowych. Zakup [
rodk�w trwaB
ych lub warto[
ci niematerialnych i prawnych zwi
zanych z wynikami prac badawczo-rozwojowych. 4.2. Stymulowanie dzia- DziaB
ania maj
ce na celu wzmocnienie przedsi
biorstw prowadz
cych B
alno[
ci B+R przedsi
- dziaB
alno[

badawczo-rozwojow
. Zakupy usB
ug doradczych i szkolenio- biorstw oraz wsparcie wych, a tak|
e zakupy [
rodk�w trwaB
ych oraz warto[
ci niematerialnych wzornictwa przemysB
o- i prawnych zwi
zanych z prowadzeniem prac w zakresie badaD
i rozwoju wego w przedsi
biorstwach. Prace mog
dotyczy
opracowania wzoru prze- mysB
owego lub u|
ytkowego i wdro|
enia go do produkcji. 4.3. Kredyt technolo- Inwestycje dokonywane przez przedsi
biorstwa polegaj
ce na wdro|
e- giczny niu nowej technologii wB
asnej lub nabytej, sfinansowanej kredytem tech- nologicznym. 4.4. Nowe inwestycje Projekty inwestycyjne z wB

czeniem dziaB
aD
szkoleniowych i doradczych o wysokim potencjale in- w zakresie zakupu lub wdro|
enia nowych rozwi
zaD
technologicznych nowacyjnym w produkcji i usB
ugach, czyli takich, kt�re stosowane s
nie dB
u|
ej ni|
3 lata na [
wiecie b
dz
posiadaj
cych stopieD
rozprzestrzenienia na [
wie- cie w danej bran|
y nieprzekraczaj
cy 15%. Nowe rozwi
zania marketin- gowe lub organizacyjne prowadz
ce do poprawy produktywno[
ci i efek- tywno[
ci przedsi
biorstw z sektora MZ
P. 4.5. Wsparcie inwestycji Nowe inwestycje o charakterze innowacyjnym obejmuj
ce zakup lub o du|
ym znaczeniu dla wdro|
enie nowych rozwi
zaD
technologicznych. Inwestycje mog
doty- gospodarki czy
innowacyjnego produktu lub usB
ugi. Priorytet V  Dyfuzja innowacji Numer i nazwa dziaB
ania Mo|
liwo[
ci dofinansowania MZ
P 5.4. Zarz
dzanie wB
asno- Pokrycie koszt�w uzyskania ochrony wB
asno[
ci przemysB
owej, koszty [
ci
intelektualn
prowadzenia post
powania przed wB
a[
ciwym organem w celu uzyskania ochrony, koszty tB
umaczenia oraz reprezentacji zawodowego peB
nomoc- nika przed danym organem wB
asno[
ci przemysB
owej. Priorytet VI  Polska gospodarka na rynku mi
dzynarodowym Numer i nazwa dziaB
ania Mo|
liwo[
ci dofinansowania MZ
P 6.1. Paszport do eksportu Przeprowadzenie oceny mo|
liwo[
ci zakwalifikowania si
do dziaB
ania oraz oceny potencjaB
u eksportowego przedsi
biorcy. Doradztwo doty- cz
ce rynku docelowego dziaB
alno[
ci eksportowej oraz dziaB
aD
promo- cyjnych wskazanych do realizacji przez przedsi
biorc
, akt�w prawnych, przepis�w, procedur, zwyczaj�w, praktyk handlowych i zasad warunku- j
cych dost
p towaru, usB
ugi lub kapitaB
u do wybranego rynku, a tak|
e tworzenia strategii rozwoju eksportu. 286 Ma�gorzata Mik�osz cd. t abl i cy 2 Priorytet VIII  SpoB
eczeD
stwo informacyjne  zwi
kszanie innowacyjno[
ci gospodarki Numer i nazwa dziaB
ania Mo|
liwo[
ci dofinansowania MZ
P 8.1. Wspieranie dziaB
alno- Inwestycje maj
ce na celu [
wiadczenie usB
ug drog
elektroniczn
i ewen- [
ci gospodarczej w dzie- tualne wytworzenie produkt�w cyfrowych niezb
dnych do [
wiadczenia dzinie gospodarki elektro- tych usB
ug. Wsparcie mo|
e by
uzyskane przez przedsi
biorc�w prowa- nicznej dz
cych dziaB
alno[

gospodarcz
nie dB
u|
ej ni|
1 rok od dnia rejestracji. 8.2. Wspieranie wdra|
ania Przedsi
wzi
cia o charakterze zar�wno technicznym, jak i organiza- elektronicznego biznesu cyjnym, kt�re prowadz
do realizacji proces�w biznesowych w formie typu B2B elektronicznej obejmuj
cych trzech lub wi
cej wsp�B
pracuj
cych przed- si
biorc�w. Projekt mo|
e obejmowa
wdra|
anie nowych lub integracj
istniej
cych system�w informatycznych. 8.4. Dostarczanie Inter- Pokrycie koszt�w dostarczenia, instalacji oraz serwisowania sprz
tu netu na obszarze ostatniej komputerowego i oprogramowania w gospodarstwach domowych wska- mili zanych przez projektodawc
, zakup usB
ugi przeprowadzenia szkoleD
z zakresu obsB
ugi komputera oraz korzystania z Internetu dla u|
ytkowni- k�w koD
cowych projektu, a tak|
e dofinansowanie promocji projektu na obszarze obj
tym projektem. y
r �dB
o: opracowanie wB
asne na podstawie Szczeg�B
owy opis..., 2008. Bior
c pod uwag
znaczenie sektora MZ
P w rozwoju gospodarki oraz istniej
ce bariery jego rozwoju, alokacja dla MZ
P zostaB
a ustanowiona na poziomie co najmniej 65% wszystkich [
rodk�w PO IG2. Poza wymienionymi powy|
ej dziaB
aniami w ramach Programu Operacyjnego In- frastruktura i Z
rodowisko oraz Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka, maB
e i [
rednie przedsi
biorstwa maj
r�wnie|
du|
e szanse uzyskania dofinansowania w ramach Programu Operacyjnego KapitaB
Ludzki. Kwota na jego realizacj
wynosi prawie 11,5 mld euro, w tym europejski wkB
ad finansowy to ponad 9,7 mld euro. PozostaB
a cz
[

pochodzi z bud|
etu paD
stwa. Program Operacyjny KapitaB
Ludzki ma na celu realizacj
gB
�wnego celu Strategii LizboD
skiej, kt�rym jest stworzenie na terytorium Europy najbardziej konkurencyjnej gospodarki na [
wiecie. Zdecydo- wana wi
kszo[

dziaB
aD
podejmowanych w zakresie Strategii LizboD
skiej zwi
zana jest z modernizacj
polityki zatrudnienia oraz kreowaniem pozytywnych zmian na rynku pracy (BudzyD
ska i in., 2007, s. 4). Program koncentruje si
na zatrudnieniu, edukacji, integracji spoB
ecznej oraz rozwoju potencjaB
u adaptacyjnego pracownik�w i przedsi
biorstw. Celem gB
�wnym programu jest wzrost zatrudnienia i sp�jno[
ci spoB
ecznej. Do jego osi
gni
cia przyczynia si
realizacja sze[
ciu cel�w strategicz- nych (Program Operacyjny KapitaB
..., 2007, s. 115), do kt�rych zalicza si
: pod- niesienie poziomu aktywno[
ci zawodowej oraz zdolno[
ci do zatrudnienia os�b bez- robotnych i biernych zawodowo, zmniejszenie obszar�w wykluczenia spoB
ecznego, popraw
zdolno[
ci adaptacyjnych pracownik�w i przedsi
biorstw do zmian zacho- 2 WedB
ug stanu na dzieD
30 maja 2008 r., procent alokacji w ramach PO IG przeznaczonych na wsparcie dla przedsi
biorc�w w sektorze MZ
P wynosi 69,62. Unijne x
r�d�a finansowania ma�ych i S
rednich przedsi�biorstw w latach 2007 2013 287 dz
cych w gospodarce, upowszechnienie edukacji spoB
eczeD
stwa na ka|
dym etapie ksztaB
cenia przy r�wnoczesnym zwi
kszeniu jako[
ci usB
ug edukacyjnych i ich sil- niejszym powi
zaniu z potrzebami gospodarki opartej na wiedzy, zwi
kszenie po- tencjaB
u administracji publicznej w zakresie opracowywania polityk i [
wiadczenia usB
ug wysokiej jako[
ci oraz wzmocnienie mechanizm�w partnerstwa, a tak|
e wzrost sp�jno[
ci terytorialnej. Powy|
sze cele realizowane s
poprzez dziesi

priorytet�w, administrowanych zar�wno na szczeblu centralnym, jak i regionalnym. W ramach komponentu centralnego [
rodki przeznaczane s
przede wszystkim na wsparcie efek- tywno[
ci struktur i system�w instytucjonalnych, natomiast [
rodki komponentu regio- nalnego w gB
�wnej mierze przeznaczone s
na wsparcie dla os�b i grup spoB
ecznych. MZ
P mog
skB
ada
projekty do poszczeg�lnych instytucji, kt�re zarz
dzaj
danym priorytetem i dziaB
aniem3. DziaB
ania, na kt�re MZ
P mog
uzyska
dofinansowanie w ramach r�|
nych priorytet�w, obejmuj
przede wszystkim koszty realizacji pro- jekt�w szkoleniowych i doradczych. Mimo braku mo|
liwo[
ci finansowania inwe- stycji, jak w przypadku pozostaB
ych dw�ch program�w opisanych powy|
ej, KapitaB
Ludzki jest szczeg�lnie wa|
nym komponentem, gdy|
jak wynika z dost
pnych ana- liz, zwi
kszenie udziaB
u os�b posiadaj
cych wy|
sze wyksztaB
cenie w og�le zatrud- nionych jest warunkiem koniecznym. Warunek ten jednak nie jest wystarczaj
cy dla wzrostu wydajno[
ci pracy i przyspieszenia wzrostu gospodarczego. R�wnie wa|
ne dla budowania i wzrostu gospodarki jest inwestowanie w kapitaB
ludzki, kt�ry two- rz
pracownicy firmy. Takie inwestowanie umo|
liwia wB
a[
nie Program Operacyjny KapitaB
Ludzki. 5. Zako�czenie Fundusze unijne w nowym okresie programowania otwieraj
szanse przed pol- sk
gospodark
, a szczeg�lnie przed przedsi
biorcami z sektora MZ
P, gdy|
wsparcie dla tego sektora zostaB
o uznane za jeden z priorytet�w Komisji Europejskiej. UdziaB
w poszczeg�lnych programach wymaga nie tylko dobrej znajomo[
ci obszernej do- kumentacji, ale tak|
e du|
ego nakB
adu czasu zwi
zanego z planowaniem i przygo- towaniem projektu, jak r�wnie|
znacznego zaanga|
owania p�z
niej, podczas jego realizacji i oceny. Jednak mimo dB
ugotrwaB
ego procesu przygotowawczego i rozli- czeniowego coraz wi
cej przedsi
biorstw z sektora MZ
P decyduje si
na korzysta- nie z unijnych z
r�deB
finansowania. Przedsi
biorstwa mog
samodzielnie aplikowa
o [
rodki lub korzysta
z usB
ug instytucji specjalizuj
cych si
w tego rodzaju dziaB
a- niach. Bez wzgl
du na wybrany spos�b si
gania po unijne dotacje, przedsi
biorcy powinni ubiega
si
o dofinansowanie, gdy|
daje im ono szans
na realizacj
zamie- rzeD
, kt�rych nie mogliby wykona
bez pomocy zewn
trznej. 3 Na szczeblu centralnym jest to Polska Agencja Rozwoju Przedsi
biorczo[
ci. 288 Ma�gorzata Mik�osz Bibliografia BudzyD
s ka A. i in. 2007. Strategia lizboD
ska  droga do sukcesu zjednoczonej Europy. Warszawa: UKIE. Komisja Europejska. 2004. Nowe partnerstwo dla sp�jno[
ci. Konwergencja, konkurencyjno[

, wsp�B
- praca. Luksemburg: Urz
d Oficjalnych Publikacji Wsp�lnot Europejskich. ISBN 92-8944-931-4. Polska  Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia 2007 2013 wspieraj
ce wzrost gospodarczy i za- trudnienie. 2007. Warszawa: Ministerstwo Rozwoju Regionalnego. ISBN 978-83-6091-631-5. Program Operacyjny Infrastruktura i Z
rodowisko. Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia 2007 2013. Szczeg�B
owy opis priorytet�w. 2008. Warszawa: Ministerstwo Rozwoju Regionalnego. Program Operacyjny KapitaB
Ludzki. Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia 2007 2013. 2007. Warszawa: Ministerstwo Rozwoju Regionalnego. Szczeg�B
owy opis priorytet�w Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka, 2007 2013. Naro- dowe Strategiczne Ramy Odniesienia na lata 2007 2013. 2008. Warszawa: Ministerstwo Rozwoju Regionalnego. Ustawa [2004] z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie dziaB
alno[
ci gospodarczej. Dz. U. z 2004 r., nr 173, poz. 1807. Zalecenie [2003] Komisji 2003/361/WE z dnia 6 maja 2003 r. dotycz
ce definicji przedsi
biorstw mikro, maB
ych i [
rednich. Dz. U. UE L 124 z 20 maja 2003. The UE Sources of Financing Small and Medium-Sized Enterprises between 2007 2013 Abs t r act: EU funding for small and medium-sized enterprises during the period of 2007 2013. The article presents possibilities of getting financial support for enterprises from European Funds during the programming period 2007 2013. Among existing structural instruments opera- tional programs and actions have been chosen, which are available for small and medium-sized enterprises. Moreover, due to multiplicity and variety of regional funds, only those administered at national level are described. The article presents all actions that are available for small and medium-sized enterprises within three Operational Programs: Infrastructure and Environment, Innovative Economy and Human Capital. Key wor ds: EU funds, structural funds, SME