plik


ÿþWczesna interwencja psychologiczna - prawa i zasady rozwoju czBowieka w pierwszych latach |ycia Rozwój dziecka przed urodzeniem jest procesem celowych zmian, które s zaprogramowane genetycznie, ale które s równie| zale|ne od wpBywów wewntrznych i zewntrznych. Cud natury rozpoczyna si w chwili poBczenia si komórek pBciowych pochodzcych z ciaBa matki i ojca, co daje pocztek pierwszej komórce ciaBa dziecka. Im wcze[niejszy etap rozwoju, tym burzliwsze tempo przemian. Godziny licz si wtedy jak miesice, a dni jak lata. W wyniku tych zmian w cigu 9 miesicy z jednej zapBodnionej komórki jajowej powstaje wysoko wyspecjalizowany, nowy organizm. Jego mózg zbudowany jest z 12 miliardów komórek, midzy którymi istniej miliony poBczeD. PoBczenia te cigle si tworz, tak przed jak i po urodzeniu. W efekcie ka|da z 10 bilionów komórek nerwowych znajdujcych si w ciele ma poBczenia z ok. 1000 innych, co daje prawie 10 trylionów poBczeD nerwowych. Od poczcia do dnia urodzin masa ciaBa powiksza si 10-11 milionów razy, od dnia urodzin za[ do okresu dorosBo[ci ju| tylko ok. 22 razy. Pierwszy trymestr |ycia dziecka Dla matki oznak rozwoju dziecka na tym etapie bywaj wahania jej nastroju oraz odczucia fizyczne zwane popularnie "dolegliwo[ciami pierwszego okresu ci|y". Pierwszy miesic Komórka jajowa o [rednicy ok. 0.13 mm jest uwalniana z jajnika, przedostaje si do jajowodu, gdzie nastpuje zapBodnienie przez 1 plemnik. Gdy jego gBówka przeniknie do komórki jajowej jej bBona twardnieje. Powstaje w ten sposób pierwsza komórka ciaBa nowego organizmu. Po zapBodnieniu dochodzi do konfrontacji informacji genowych w ok. 30 min. po zapBodnieniu nastpuje zdeterminowanie cech dziecka od ojca i od matki. Kolejne etapy to czas licznych podziaBów. Po ok. 4 dniach jajo pBodowe przesuwane jest przez rzski jajowodu do jamy macicy. Pod koniec pierwszego tygodnia przywiera do bBony [luzowej jamy macicy. W 2 tygodniu zaczyna rozwija si Bo|ysko umo|liwiajce wymian energii i materii, stanowic barier, która chroni go przed toksynami. W 3 tygodniu zarodek ma 2.5 mm, mózg skBada si z 2 pBatów. Pierwotny rdzeD krgowy ma zawizki |eber i mi[ni. W 25 dniu zaczyna bi serce, s cieniutkie |yBy i ttnice. Serce uderza 65 razy na minut. S te| zacztki mózgu, wtroby i nerek. Przy koDcu pierwszego miesica zarodek ma 6-12 mm. Drugi miesic W pitym tygodniu pojawiaj si delikatne zawizki rk i nóg. W 6 tygodniu dziecko ma dBugo[ ok. 15 mm. Szkielet jest zbudowany z elementów chrzstnych. Funkcjonuje ppowina. Mo|na dostrzec uwypuklenie, z którego rozwin si uszy, usta, oczy i nos. W 7 tygodniu dBugo[ siga ok. 2 cm, waga 1g. Dziecko posiada ju| wszystkie narzdy wewntrzne i niektóre cechy rodziców tj. uszy, rce, nogi. GBowa powiksza si tak, |e mo|na dostrzec szyj, póBkule mózgowe za[ zaczynaj wypeBnia górn cz[ czaszki. W 43 dniu odnotowano pierwsze oznaki fal mózgowych, bdcych fizjologicznym podBo|em tworzcej si [wiadomo[ci dziecka. Dziecko wiczy ruchy, czasem przykBada palec do ust, skóra okolicy warg staje si wra|liwa na dotyk. W 8 tygodniu powstaBy ju| wszystkie zawizki narzdów dziecka. GBowa stanowi 1 dBugo[ci jego ciaBa. Cz[ twarzowa jest wyraznie rozwinita, rce maja dBonie, palce, kciuk. Rozwijaj si narzdy pBciowe. Rytm bicia serca pozwala na peBny obraz EKG, |oBdek wytwarza soki trawienne, nerki usuwaj kwas moczowy. KoDczc drugi miesic |ycia, dziecko osiga wzrost 3 cm. Trzeci miesic W 9 tygodniu dziecko prostuje plecy, jego gBowa nie opada na brzuszek. Doskonali si zmysB dotyku. Tworzy si nerw wchowy. Dziecko ma ok. 4 g wagi i 4 cm dBugo[ci. W 10 tygodniu powstaje 3-krotnie wicej poBczeD nerwowo-mi[niowych ni| w 9 tygodniu. Dziecko szybko ro[nie, osigajc ok. 6 cm dBugo[ci a wa|c ok. 7 g. W 11 tygodniu zaczynaj ksztaBtowa si struny gBosowe, zawizki zbów (20). Nadal rozwija si wra|liwo[ dotykowa, dra|nienie jednego miejsca powoduje cig reakcji uogólnionych. W poBowie tego tygodnia dziecko zamykajc dBoD, zaczyna u|ywa kciuka. W 12 tygodniu dziecko zaczyna poByka wody pBodowe i reagowa na ich smak. Pojawiaj si pierwsze próby ruchów oddechowych klatki piersiowej jak te| spontaniczny ruch podcigania górnej wargi. Intensywnie ksztaBtuje si aktywno[ ruchowa - dziecko podciga i wyprostowuje rce i nogi, macha nimi, porusza dBoni i stop, obraca gBow, koBysze biodrami, otwiera i zamyka usta, rusza gaBkami ocznymi, [ciga brwi, robi grymasy twarzy przeciwstawia kciuk pozostaBym palcom - co jest bardzo istotnym elementem umiejtno[ci chwytania. Ruchliwo[ dziecka jest wyrazem jego temperamentu. Opracowanie teoretyczne: Renata SmoleD - psycholog, logopeda, pracownik PPPP w Tarnowie. Drugi trymestr |ycia dziecka Czwarty miesic Dziecko wa|y ok. 28 g, od czubka gBowy do siedzenia mierzy ok. 9 cm Wzrasta objto[ pBynu owodniowego, który Bagodzi wstrzsy, dziecko mo|e w nim wiczy swoje ruchy, zmysB równowagi; poBykanie pBynu zapewnia wiczenie mi[ni potrzebnych po porodzie do jedzenia, oddychania i wydawania gBosu; dziecko poByka ok. 1 litra wód pBodowych dziennie i jest wra|liwe na ich smak, matka mo|e zacz odczuwa ruchy dziecka. W 13 tygodniu zaczynaj si spontaniczne ruchy klatki piersiowej. W 14 i 15 tygodniu ciaBo dziecka staje si wra|liwe na dotyk, dojrzewa dynamicznie mózg dziecka, rozwijaj si cigle nowe poBczenia nerwowe. Pity miesic Dziecko wa|y ok. 40 dag i mierzy ok. 25 cm, rosn paznokcie, pojawiaj si wBosy, ruchy dziecka s wyraznie wyczuwalne przez matk; mo|na dokBadnie powiedzie, kiedy maluch [pi, ma czkawk, kopie, obraca si lub przeciga. Od 17 tygodnia dziecko uwypukla wargi do przodu i wiczy ruchy ssce, reaguje na zmiany temperatury, intensywn zmian o[wietlenia zwikszeniem ruchliwo[ci i przyspieszeniem akcji serca; reaguje równie| na bardzo silne dzwiki. Na przeBomie 5 i 6 miesica dziecko nabywa umiejtno[ bycia w dwóch stanach [wiadomo[ci - czuwania i snu. Szósty miesic Dziecko osiga prawie 35 cm wzrostu i wa|y 50 - 70 dag, potrafi ssa palec, reaguje na zmiany aktywno[ci swojej mamy, otwieraj si szpary powiek, koDczy si rozwój komórek i zwojów nerwowych - nastpuje mielinizacja wBókien nerwowych, dziki której sygnaBy dochodzce do mózgu i z niego wychodzce bd przebiegaBy szybciej (proces ten trwa do ok. 7 roku |ycia dziecka). Trzeci trymestr |ycia dziecka Siódmy miesic Dziecko podwaja swoj wag i osiga wzrost ok. 40 cm, odczuwa ból, dzwiki sByszane przez dziecko w okresie prenatalnym s przechowywane w jego pamici, uwidaczniaj si indywidualne cechy temperamentu dziecka (np. maBa lub du|a ruchliwo[), dziecko mo|e ju| prze|ywa pewne emocje; s one wywoBane stanem [rodowiska, jakie panuje w macicy; docieraj do niego hormony wydzielane przez matk w stanie agresji, lku lub rado[ci. Ósmy miesic Dziecko przybiera kolejny kilogram na wadze, wikszo[ dzieci uBo|ona jest gBow w dóB, jako ostatni zmysB dojrzewa wzrok, wszystkie zmysBy s ju| dojrzaBe a dziecko gotowe do urodzenia. Dziewity miesic Dziecko ma 50 - 52 cm dBugo[ci i wa|y 3 - 4 kg, jest ju| du|e, a pcherz pBodowy zrobiB si ciasny, mo|liwe jest odczuwanie przez matk mniejszej ilo[ci ruchów. Opracowanie teoretyczne: Ewa Faliszek-Podgórska - psycholog, pracownik PPPP w Tarnowie. Pierwszy rok |ycia dziecka Wiek niemowlcy Pierwszy rok |ycia dziecka po urodzeniu nazywa si wiekiem niemowlcym. W okresie tym wyró|nia si pierwszy miesic |ycia jako okres przystosowawczy do |ycia w nowym, pozamacicznym [rodowisku. Okres ten to stadium noworodka. Dziecko musi przystosowa si do zmian temperatury, nowego sposobu oddychania oraz nowego sposobu przyjmowania pokarmu i wydalania zbdnych produktów. W chwili urodzenia podejmuj swoje funkcje podstawowe systemy percepcyjne. Bardzo intensywnie rozwija si zmysB wzroku. Niemowl osiga poziom ostro[ci wzroku charakterystyczny dla czBowieka dorosBego. Dziecko jeszcze przed urodzeniem poznawaBo [wiat dzwików. Po urodzeniu ju| trzydniowe niemowlta rozpoznaj gBos swojej matki i potrafi go odró|ni od gBosu innej kobiety, co jest zwizane z kontaktowaniem si dziecka z pewnymi charakterystykami gBosu matki przed narodzeniem. Rozwój ruchowy niemowlcia stanowi najbardziej wyrazisty przejaw rozwoju dziecka. Zmiany postawy ciaBa prowadz od postawy horyzontalnej, charakterystycznej dla pierwszych miesicy |ycia, do postawy wertykalnej. Przej[cie to odbywa si stopniowo, a kolejne osignicia rozwojowe polegaj na odrywaniu, krok po kroku, ciaBa dziecka od podBo|a, a| przyjmie ono postaw spionizowan. I tak, w trzecim miesicu |ycia dziecko podniesione do pozycji pionowej potrafi sztywno trzyma gBow. W ósmym miesicu samodzielnie siedzie, a w dziesitym - sta, trzymajc si oparcia. Zmiany w zakresie lokomocji przedstawiaj si w nastpujcy sposób: obroty w pozycji le|cej (z pleców na bok - 3 miesic, z brzucha na plecy - 5 miesic, z pleców na brzuch - 6 miesic), samodzielne siadanie i peBzanie - 8 miesic, prowadz do raczkowania -10-11 miesic i chodzenia -12-13 miesic. Rozwój ruchowy obejmuje równie| zmiany w zakresie chwytu i manipulacji. Od okresu chwytu dowolnego, tj. od 4 miesica, rozpoczyna si chwytanie i siganie pod kontrol wzroku. W toku rozwoju oburczne siganie po przedmiot zostaje zastpione przez jednorczne, z zaznaczajc si przewag rki prawej lub lewej (7- 8 miesic). Zmienia si równie| sam chwyt: od chwytu prostego (dziecko nakrywa dBoni przedmiot i owija go palcami) poprzez chwyt no|ycowy (przywodzenie kciuka do pozostaBych palców) do chwytu pensetkowego (przeciwstawianie kciuka i palca wskazujcego; chwytanie opuszkami). W cigu pierwszych 3-4 miesicy |ycia dziecka wikszo[ kontaktów z matk ma form interakcji twarz w twarz i wystpuje w czasie karmienia, czynno[ci pielgnacyjnych i zabawy. Te pierwsze interakcje maja znaczenie zarówno dla rozwoju systemu komunikowania si midzy matk a dzieckiem, jak i dla powstawania silnego przywizania. PITY MIESIC {YCIA Do komunikowania si z otoczeniem maBe dziecko u|ywa takich [rodków jak: pBacz, spojrzenia, ruchy ciaBa, gesty, mimika, wokalizacja. W pierwszych tygodniach mo|na obserwowa u dziecka krzyk i ró|ne odgBosy (kichnicia, prychnicia). Przed ukoDczeniem 5 miesica dziecko wydaje pojedyncze dzwiki mowy w spoBecznej interakcji, starsze natomiast zaczyna wypowiada proste sylaby (gaworzenie), a pod koniec 1 roku |ycia dziecko operuje 4-5 sBowami. ÓSMY MIESIC {YCIA W wieku niemowlcym rozwija si |ycie uczuciowe i spoBeczne maBego dziecka. O ile pocztkowo dziecko jest zdolne do prze|ywania jedynie zadowolenia/niezadowolenia, to pod koniec okresu niemowlcego na jego |ycie uczuciowe skBadaj si takie stany, jak: rado[, miBo[ i zazdro[. Stany te s jednak nietrwaBe; pozytywne Batwo przeradzaj si w negatywne i odwrotnie. yródBem prze|y dziecka s przede wszystkim jego relacje z osobami dorosBymi. W wieku niemowlcym pojawiaj si te| reakcje na inne dzieci. Od koDca pierwszego póBrocza zaznacza si coraz wiksze zainteresowanie kontaktami z rówie[nikami. Opracowanie teoretyczne: Katarzyna Rejkowicz - psycholog, pracownik PPPP w Tarnowie, Filia w Tuchowie.

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Projekt Agencji Wczesna Interwencja
Pedagog w zespole wczesnej interwencji
Zadania logopedy w zespole wczesnej interwencji
WCZESNA INTERWENCJA
interwencje psychologii (3 str)
Psychomotoryczny rozwój dziecka – charakterystyka dziecka wczesnoszkolnego
Mit o nieszkodliwości środków wczesnoporonnych i ich antykoncepcyjnym działaniu kontekst psychospo
depresja stres płeć psychologiczna
Psychologia 27 11 2012
niezbednik wychowawcy, pedagoga i psychologa 08 4 (1)
Oobe wczesne wstawanie itp

więcej podobnych podstron