plik


PRACE NAUKOWE POLI TECHNI KI WARSZAWSKI EJ z. 72 Transport 2010 Ilona Jacyna, Dariusz Pyza Politechnika Warszawska Wydzia Transportu WYBRANE WSKA NIKI OCENY INFRASTRUKTURY TRANSPORTOWEJ W ASPEKCIE KOMODALNO CI R kopis dostarczono: sierpie 2010 Streszczenie: W artykule przedstawiono wybrane sposoby definiowania wska nikw oceny infrastruktury transportowej w aspekcie realizacji us ug logistycznych. Wskazano, e podstaw do formu owania r nych wska nikw efektywno ci funkcjonowania systemu w tym i systemu transportowego powinien by zadany zbir celw i zada jakie ma realizowa ten system. Wybrane wska niki mog by wykorzystywane w pracach analitycznych dotycz cych komodalno ci transportu. Wska niki podzielono na trzy grupy: wska niki do oceny udzia u pracy przewozowej r nych ga zi transportu w poszczeglnych rodzajach transportu, syntetyczne wska niki dost pno ci sieci transportowych oraz wska niki oceny infrastruktury transportu w aspekcie jego komodalno ci. S owa kluczowe: wska niki, komodalno , ocena infrastruktury, transport 1. WPROWADZENIE W swym oglnym znaczeniu efektywno jest poj ciem stosunkowo szerokim, odzwierciedlaj cym odpowiednie relacje mi dzy efektami, celami, nak adami oraz kosztami w uj ciu strukturalnym i dynamicznym [4], [7], [10]. Efektywno jest zatem w a ciwo ci systemow , ktra uwzgl dnia wp yw najbardziej istotnych cech systemu i otoczenia na rezultaty jego funkcjonowania. Do oceny funkcjonowania systemu transportowego ustala si pewne wska niki, za pomoc ktrych wyra a si stopie przystosowania systemu do wype niania postawionych mu funkcji. Podstaw do formu owania r nych wska nikw efektywno ci funkcjonowania systemu transportowego jest zadany zbir celw i zada , jakie ma realizowa system. Warunkiem podstawowym oceny infrastruktury transportu jest ustalenie wska nikw lub zbioru wska nikw wykazuj cych spjno , ktra zapewni eliminowanie konfliktwcelw, przy jednoczesnym okre leniu granic badanych obszarw. Metodyk formu owania wska nikw logistycznych ilustruje rys. 1. 26 Ilona Jacyna, Dariusz Pyza IDENTYFIKACJA celw, zada , obszarw, po danych efektw ZA O ENIA DLA USTALANIA WSKA NIKW podstawowe za o enia wyboru wska nikw: - dost pno danych; - atwo oblicze ; - powi zanie z praktyk ; - standardy i wymogi unijne. PODZIA WSKA NIKW ze wzgl du na obszar, zakres stosowania, realizacj celu USTALENIE LISTY NAJWA NIEJSZYCH WSKA NIKW Rys. 1. Schemat przebiegu formu owania wska nikw do oceny infrastruktury transportowej w aspekcie komodalno ci rd o: opracowanie w asne na podstawie Master Plan dla transportu kolejowego w Polsce do 2030 roku. Ministerstwo Infrastruktury, Warszawa 2008. Wska niki i mierniki logistyczne oceniaj ce infrastruktur transportu definiowane s w pozycjach [11], [12], [17]. W pozycji [11] Autor uwa a, e aby oceni efektywno podsystemu logistycznego  podsystemu transportu nale y dokona jego oceny ilo ciowej i oceny warto ciowej. W ocenie ilo ciowej o efektywno ci decyduj takie wska niki, jak kilometry, liczba rodkw transportu, liczba pracownikw dzia u transportu, czy liczba awarii rodkw transportu. W ocenie warto ciowej za wska niki cz stkowe Autorka przyjmuje m.in. koszty transportu, warto posiadanych rodkw transportowych, koszty amortyzacji przypadaj ce na rodki transportu. Z kolei w pozycji [12] Autor uwa a, e ocen efektywno ci podsystemu transportu nale y dokona nie tylko przez zastosowanie wska nikw ilo ciowych i jako ciowych, ale tak e wykorzystuj c wska nik produktywno ci. Ponadto w ww. pozycji du wag przypisuje si wska nikom produktywno ci, gdy uwa a si , e to dzi ki nim mo liwa jest ocena niezawodno ci i elastyczno ci transportu oraz liczby uszkodzonych adunkw w czasie przewozu. Do oceny ilo ciowej zaproponowano takie wska niki, jak wykonane tonokilometry, liczba zrealizowanych przesy ek, rzeczywisty czas pracy rodkw transportu. Do oceny jako ciowej transportu Autor [12] wykorzystuje elementy lub czynniki wp ywaj ce na obs ug dostaw. Za wska niki cz stkowe przyj to koszty transportu, dysponowany czas pracy i mo liwo ci przewozu adunku. Na podstawie tak Wybrane wska niki oceny infrastruktury transportowej w aspekcie komodalno ci 27 oglnie sformu owanych wska nikw Autor proponuje tworzenie kolejnych wska nikw, bardziej szczeg owych, jak np. koszty transportu na tonokilometr lub przesy k , czy te stopie wykorzystania rodkw transportu. Kolejn systematyzacj wska nikw, na podstawie ktrych mo na oceni infrastruktur transportu, przeprowadzi Autor pozycji [17]. Wed ug tego autora, wska nikow ocen nale y podzieli na wska niki ilo ciowe i jako ciowe. Ocen ilo ciow proponuje si przeprowadzi z wykorzystaniem takich wska nikw, jak tonokilometry, liczba przesy ek, rzeczywisty czas pracy rodkw transportu, ilo przewiezionego adunku, koszty transportu na tonokilometr lub na przesy k , stopie wykorzystania czasu pracy oraz mo liwo ci przewozowych posiadanych rodkw transportu. Mo na tutaj zauwa y , e wska niki te s powieleniem wska nikw zaproponowanych przez Autora [12], z t r nic , e za pomoc tych wska nikw dokonuje si nie tylko oceny ilo ciowej infrastruktury transportu, ale tak e oceny jako ciowej. Podobnie Autor [17] post pi w przypadku drugiej grupy wska nikw oceniaj cych jako , bowiem zaliczy do nich niezawodno oraz elastyczno transportu, a tak e udzia uszkodze , ktre wyst pi y podczas transportu. Jak wspomniano ju wcze niej, Autor pozycji [12] uwa a, e powy sze trzy wska niki nie oceniaj jako ci, ale produktywno omawianej infrastruktury. Do pomiaru i oceny swojej dzia alno ci firmy transportowo-spedycyjne maj do dyspozycji szeroki wachlarz wska nikw i miernikw logistycznych. Wykorzystuj c niektre z nich mog uzyska informacje o poziomie realizowanych procesw transportowych oraz zidentyfikowa odchylenia od za o onych celw. Reasumuj c do oceny dostosowania systemw transportowych do realizacji zada , w uj ciu logistycznym, konieczny jest usystematyzowany uk ad warto ci. Parametry, mierniki i skwantyfikowane czynniki wymierne, podporz dkowane kryteriom oceny wraz z wagami i hierarchi , tworz uk ad warto ci dla oceny systemu. Uk ad warto ci obejmuje: parametry techniczne i ekonomiczne oraz metody ich okre lania, mierniki oceny i przyporz dkowanie poszczeglnych parametrw, czynniki trudno mierzalne (niewymierne), kryteria oceny i wyboru wariantw. Na przyk ad jako kryteria do oceny sprawno ci i efektywno ci procesw logistycznych mo na stosowa : kryterium czasu przep ywu materia w i informacji, kryterium poziomu jako ci us ug i obs ug, kryterium minimalizacji kosztw lub kryterium operatywno ci dzia ania. Metodyka oceny efektywno ci funkcjonowania systemu transportowego powinna zatem obejmowa : okre lenie zakresu i celu bada , identyfikacj zada niezb dnych do realizacji ustalonych celw oraz pomiar efektw za pomoc zaproponowanych wska nikw. Do oceny infrastruktury transportowej w aspekcie komodalno ci nale y przede wszystkim przygotowa zestaw wska nikw i miernikw, zebra dane dla ka dego etapu prac oraz ustali zwi zki mi dzy elementami systemu transportowego. Ponadto na podstawie zebranych informacji mo na dokona identyfikacji warto ci wcze niej przygotowanego zestawu wska nikw i miernikw oraz na podstawie otrzymanych warto ci dokona oceny uzyskanych efektw (rys. 2). 28 Ilona Jacyna, Dariusz Pyza CELE skrcenie czasu realizacji dostaw w systemie dystrybucji; minimalizacja pustych przebiegw; wzrost pr dko ci handlowej; itp. DZIA ANIA w zakresie infrastruktury liniowej i w zakresie organizacji przewozw punktowej modernizacja oraz budowa nowych po cze infrastruktury czenie operacji zaopatrzenia (konsolidacja zamwie ); liniowej w zale no ci od potrzeb; czenie operacji dystrybucyjnych (konsolidacja wysy ek); modernizacja oraz budowa nowych punktw czenie przesy ek towarw, zamwie , itp. prze adunkowych; modernizacja oraz budowa nowych terminali transportu intermodalnego; itp. EFEKTY wi ksze wykorzystanie rodkw transportu; wzrost udzia u d ugo ci po cze transportowych o podwy szonych parametrach technicznych (np. autostrad, drg szybkiego ruchu, linii kolejowych dostosowanych dla przewozw towarowych do 120km/h) ; wzrost liczby terminali transportu intermodalnego; itp. Rys. 2. Powi zania zada inwestycyjnych z efektami rd o: opracowanie w asne na podstawie Master Plan dla transportu kolejowego w Polsce do 2030 roku. Ministerstwo Infrastruktury, Warszawa 2008. Uzyskane wnioski z analizy wst pnej powinny pozwoli na weryfikacj funkcjonowania poszczeglnych elementw infrastruktury transportowej, oraz na sformu owanie wnioskw w zakresie oceny syntetycznej oraz opracowanie propozycji rozwi za . Wybrane wska niki oceny infrastruktury transportowej w aspekcie komodalno ci 29 2. KOMODALNO TRANSPORTU Komodalno jest terminem wprowadzonym do unijnej polityki transportowej w 2006 roku dla okre lenia systemu dzia a na rzecz wsp istnienia i wsp pracy r nych ga zi transportu, w celu uzyskania optymalnego wykorzystania istniej cych zasobw infrastrukturalnych i pozosta ych zasobw systemu transportowego globalizuj cej si Europy [5]. Oznacza to jednocze nie odej cie, w dotychczasowej polityce transportowej Unii Europejskiej, nakre lonej w Bia ej Ksi dze z 2001 roku, od d enia do zrwnowa onego rozwoju transportu poprzez lansowanie tzw. modalu shift policy, a wi c tych form transportu, ktre s przyjazne rodowisku naturalnemu. Dzi celem nadrz dnym jest poszukiwanie optimum w ca ej sferze funkcjonowania wszystkich ga zi transportu, w tym rwnie w przewozach wieloga ziowych.  Komodalno  oznacza wydajne wykorzystanie form transportu dzia aj cych odr bnie lub zintegrowanych multimodalnie w ramach europejskiego systemu transportowego w celu optymalnego i zrwnowa onego wykorzystania zasobw. Poj cie komodalno ci obejmuje swoim znaczeniem intensyfikacj wykorzystania r nych koncepcji realizacji transportu, zarwno nowych, jak i ju realizowanych. Do nowych rozwi za zaliczy nale y w szczeglno ci dwa systemy: Modular Concept oraz Big MAXX [2]. Zadaniem komodalno ci jest rwnie zwi kszanie efektywno ci ekonomicznej koncepcji dotychczas realizowanych, czyli przewozw intermodalnych i multimodalnych, wykorzystywanych w przypadku du ych odleg o ci przewozw lub r nych warunkw naturalnych dziel cych pa stwa czy kontynenty. Podstawowym kryterium oceny efektywno ci wszystkich dost pnych lub proponowanych rozwi za musi by rachunek ekonomiczny, prowadzony kompleksowo zarwno w uj ciu mikro (na poziomie klienta) jak i makro (bran y transportowej), szeroko ujmuj cy zagadnienia ekonomiczne, ekologiczne, spo eczne, itp. Nie bez znaczenia s tu rwnie wszelkie koszty dodatkowe, zwi zane na przyk ad z tworzeniem nowych elementw infrastruktury, zw aszcza tej punktowej. Obecnie bran transportow cechuje rosn ca dysproporcja pomi dzy aktualnymi mo liwo ciami poszczeglnych ga zi transportu i oczekiwaniami odbiorcw us ug, szczeglnie w zakresie mobilno ci adunkw. W wietle dynamicznie zmieniaj cych si uwarunkowa gospodarczych w kolejnych cz ciach wiata, zapewnienie poziomu us ug przewozowych na wystarczaj co wysokim poziomie staje si coraz wi kszym wyzwaniem wobec wsp czesnego systemu transportowego. W wietle powy szego w warunkach globalizacji gospodarki wiatowej wsp czesny transport drogowy nie jest w stanie spe nia oczekiwa handlu, szczeglnie mi dzynarodowego. Podyktowane jest to po pierwsze rosn c kongesti na drogach, po drugie kolejkami na granicach mi dzy obszarami celnymi i brakiem wysoko wykwalifikowanych, do wiadczonych kierowcw. Aby zaspokoi stale rosn ce potrzeby w zakresie mobilno ci adunkw nie wystarczy dzi zwi ksza liczb ci arowych pojazdw drogowych i poprawia stan infrastruktury drogowej. Komodalno transportu ma na celu wprowadzenie nowych rozwi za , zarwno w sferze optymalizacji wykorzystania poszczeglnych ga zi transportu, jak i skutecznej promocji przewozw wieloga ziowych. Szczeglnie dotyczy to przewozw intermodalnych, a wi c realizowanych w jednej i tej samej jednostce adunkowej, przy u yciu sukcesywnie r nych ga zi transportu, bez prze adunku samych towarw [5]. 30 Ilona Jacyna, Dariusz Pyza Dla celw realizacji zada w ramach Modelu Systemu Logistycznego Polski okre lono szereg wska nikw potrzebnych do oceny zamierzonych efektw. Pos u one mi dzy innymi w ocenie stanu infrastruktury transportu, efektywno ci wykorzystania rodkw transportu czy czasu realizacji transportu. 3. USTALENIE WYBRANYCH WSKA NIKW OGLNYCH DLA OCENY ROZWOJU INFRASTRUKTURY TRANSPORTOWEJ W ASPEKCIE JEJ KOMODALNO CI Bior c pod uwag przyj te za o enia oraz przeprowadzon analiz dokumentw zarwno krajowych jak i zagranicznych, dokonano selekcji wska nikw i wytypowano list wska nikw do oceny rozwoju infrastruktury w aspekcie komodalno ci transportu. Zestawienie to przedstawiono w tabeli 1. Tabela 1. Lista wybranych wska nikw dla oceny rozwoju infrastruktury transportu w aspekcie jego komodalno ci Lp. Nazwa wska nika Oznacz. J. m. Komentarz Wska niki dotycz ce struktury przewozowej Wska nik okre la udzia pracy 1. Wska nik udzia u pracy przewozowej okre lonej ga zi transportu PT przewozowej dla ga zi % p w pracy przewozowej zrealizowanej przez transportu wszystkie ga zie transportu og em Wska nik okre la udzia pracy 2. Wska nik udzia u pracy przewozowej okre lonej ga zi transportu przewozowej dla ga zi PTO p,o dla okre lonego obszaru (np. wojewdztwa) % transportu w za o onym w pracy przewozowej zrealizowanej przez obszarze w okre lonym obszarze og em Wska nik okre la udzia pracy 3. Wska nik udzia u pracy przewozowej zrealizowanej przez PTS p, s przewozowej klas pojazdw % okre lon klas pojazdw okre lonej okre lonych ga zi transportu ga zi transportu w pracy przewozowej zrealizowanej og em Wska nik okre la udzia pracy 4. przewozowej zrealizowanej przez Wska nik udzia u pracy okre lon klas pojazdw okre lonej przewozowej klas pojazdw PTSO s, p,o % ga zi transportu dla okre lonego obszaru okre lonych ga zi transportu (np. wojewdztwa) w pracy przewozowej w za o onym obszarze zrealizowanej w okre lonym obszarze og em Wybrane wska niki oceny infrastruktury transportowej w aspekcie komodalno ci 31 Tabela 1. cd. Lp. Oznacz. J. m. Komentarz Nazwa wska nika Syntetyczne wska niki dost pno ci do sieci transportowej Wska nik wyposa enia 5. Wska nik okre la wyposa enia za o onego obszaru w 1PT p,o okre lonego obszaru (np. wojewdztwa) w km/ton infrastruktur poszczeglnych infrastruktur okre lonej ga zi transportu ga zi transportu na liczb na liczb przewiezionych ton przewiezionych ton towarw Wska nik wyposa enia 6. za o onego obszaru w Wska nik okre la wyposa enia 2PT p,o infrastruktur poszczeglnych km/100 okre lonego obszaru (np. wojewdztwa) w km2/tkm ga zi transportu na infrastruktur okre lonej ga zi transportu zrealizowan prac na zrealizowana prac przewozow przewozow Wska niki oceny infrastruktury transportu w aspekcie jego komodalno ci Wska nik okre la udzia d ugo ci drogi v- 7. Wska nik udzia u drogi tej kategorii (np. autostrad, linii 1(p,v) okre lonej kategorii w kolejowych dostosowanych do pr dko ci infrastrukturze liniowej dla % 160 km/h, itp.) w d ugo ci drg og em dla poszczeglnych ga zi poszczeglnych ga zi transportu w transportu Polsce Lp. Oznacz. J. m. Komentarz Nazwa wska nika Wska nik charakteryzuje dost pno 8. Wska nik dost pno ci km/pkt. przestrzenn poszczeglnych ga zi przestrzennej poszczeglnych 2(p) ad. transportu dla nadawcw i odbiorcw ga zi transportu adunku Wska nik oceny warunkw Wska nik charakteryzuje dynamik zmian 9. rozwoju transportu 3IMOD - liczby terminali transportu intermodalnego intermodalnego w odniesieniu do roku poprzedzaj cego Wska nik charakteryzuje dynamik zmian 10. Wska nik oceny warunkw liczby terminali transportu intermodalnego rozwoju transportu 4IMOD - w odniesieniu do roku przyj tego jako rok intermodalnego bazowy Wska nik oceny Wska nik okre la punktualno dostaw w 11. punktualno ci dostaw w poszczeglnych ga ziach transportu % 1(p) poszczeglnych ga ziach z gwarantowanym czasem dostawy transportu Wska nik okre la wielko wykonanej Wska nik wykonanej pracy 12. pracy przewozowej na km infrastruktury przewozowej na km liniowej i mo e by u ywany w infrastruktury liniowej w tkm/km 1(p) porwnaniach mi dzyga ziowych poszczeglnych ga ziach transportu Wska nik okre la udzia transportu 13. Wska nik udzia u przewozw intermodalnego w pracy przewozowej intermodalnych w pracy transportu towarowego adunkw  % przewozowej transportu wska nik ten opisuje udzia przewozw 2IMOD(p) towarowego adunkw intermodalnych w pracy przewozowej ruchu towarowego Wska nik okre la intensywno ci 14. Wska nik intensywno ci tkm/tys transportu 3INT transportu . PLN 32 Ilona Jacyna, Dariusz Pyza Tabela 1. cd. Lp. Oznacz. J. m. Komentarz Nazwa wska nika Wska nik okre la udzia poszczeglnych 15. Wska nik udzia u ga zi ga zi transportu w pracy przewozowej transportu w pracy % wszystkich ga zi transportu  wska nik 4U(p) przewozowej og em ten opisuje udzia transportu towarowego w podziale mi dzyga ziowym Wska nik okre la dynamik przewozw 16. Wska nik dynamiki przewozu kontenerw TEU w poszczeglnych % 5TEU(p,t) kontenerw ga ziach transportu w odniesieniu do roku poprzedzaj cego Wska nik okre la dynamik przewozw 17. Wska nik dynamiki przewozu kontenerowych TEU w poszczeglnych % 6TEU(p,t) kontenerw ga ziach transportu w odniesieniu do roku przyj tego jako rok bazowy Wska nik okre la przeci tne zape nienie 18. Wska nik zape nienia pojazdu % 1(s,p,r) rodka transportu Wska nik wielko pracy Wska nik okre la przeci tn wielko 19. przewozowej zrealizowanej % pracy przewozowej zrealizowanej przez 2(s,p,r) przez rodek transportu rodek transportu rd o: opracowanie w asne. 4. FORMALIZACJA WSKA NIKW OCENY ROZWOJU INFRASTRUKTURY TRANSPORTOWEJ W ASPEKCIE JEJ KOMODALNO CI 4.1. ZA O ENIA DOTYCZ CE OPISU SIECI TRANSPORTOWEJ Dla potrzeb bada przyjmujemy, e struktura infrastruktury systemu transportowego odwzorowana b dzie grafem G, tj.: G W ,L (1) dla ktrego: W  jest zbiorem numerw w z w sieci transportowej; L  jest zbiorem po cze transportowych, ktrego elementy definiujemy nast puj co: L i, j : i j, i, j W W (2) Na po czeniach ( ukach grafu) okre lony jest zbir funkcji FL , FL fk i, j : i, j W W , k 1,...,k,...K , i j (3) przy czym: Wybrane wska niki oceny infrastruktury transportowej w aspekcie komodalno ci 33 interpretuje si , jako warto odwzorowania fk i, j :W W k 1,...,k,...K na (i, j)  tym po czeniu, funkcji k  tego typu; K jest liczb r nych funkcji (o r nej interpretacji) okre lonych na zbiorze ukw grafu. Charakterystyki okre lone na po czeniach ( ukach grafu) s , na og , zapisane w postaci liczb, ktre interpretuje si , jako warto ci parametrw lub warto ci funkcji na ukach, przy czym ka dy parametr lub funkcje odpowiednio si interpretuje, np. jako czas, koszt, zdolno przepustowa lub wielko pracy przewozowej. Wielko pracy przewozowej w danej relacji (a, b) (a  nazwa rd a, b  nazwa uj cia) oznaczamy przez q(a, b), przy czym a A, b B gdzie A jest zbiorem nazw rde potoku ruchu, natomiast B  zbiorem nazw uj potoku ruchu. Konieczne jest operowanie zbiorem relacji przewozu, E A B, przy czym (a, b) E. Ponadto zak adamy, e dla ka dej pary (a,b) E istnieje zbir drg oznaczony symbolem Pab wi cych pocz tek relacji przewozu z jej ko cem. Pojedyncz drog w danej relacji przewozu (a, b) numerowa b dziemy indeksem p, p Pab. Aby w a ciwie wskaza elementy oraz cechy infrastruktury danej ga zi transportu, ktre mog yby przyczyni si do wzrostu konkurencyjno ci tej ga zi transportu w stosunku do innej niezb dne jest rozwa enie wielu wariantw podzia u zada przewozowych przy uwzgl dnieniu zmieniaj cych si preferencji u ytkownikw. Analiza wielu wariantu podzia u zada  roz o enia ruchu na sieci - pozwoli na wskazanie tych kierunkw rozwoju infrastruktury transportowej, ktre przyczyni si w znacz cy sposb do wzrostu efektywno ci wykorzystania poszczeglnych form transportu. Zgodnie z za o eniami o komodalno ci transportu Na potrzeby oceny systemu transportowego w artykule zdefiniowano wybrane wska niki, ktre mog by wykorzystywane w pracach analitycznych dotycz cych komodalno ci transportu. Wska niki podzielono na trzy grupy: wska niki do oceny udzia u pracy przewozowej r nych ga zi transportu w poszczeglnych rodzajach transportu, syntetyczne wska niki dost pno ci do sieci transportowych oraz wybrane wska niki oceny infrastruktury transportu w aspekcie jego komodalno ci. W celu formalnego zapisu pozwalaj cego na ustalenie wyj ciowych warto ci wsp czynnikw nale y przyj nast puj ce za o enia: 1) dysponujemy r n liczb drg (ga zi transportu) mo liwych do wykorzystania w realizacji us ugi przewozowej w danym systemie transportowym, indeksem p zanumerowano poszczeglne drogi. Zbir P ga zi transportu, b dzie zbiorem postaci: P = p: p d,k,l,w (4) gdzie: p=d  transport drogowy, p=k  transport kolejowy, p=l  transport lotniczy, p=w  transport wodny; 2) na ka dej drodze (w ramach danej ga zi transportu) us uga transportowa mo e by realizowana przez r ne technologie (r ne klasy pojazdw). Przyj to, e dla ka dego (a,b) E zadana jest liczba rodzajw klas pojazdw realizuj cych prac przewozow w relacji (a,b). Zmienn s zanumerowno rodzaje klas pojazdw 34 Ilona Jacyna, Dariusz Pyza (kategoria poci gu lub rodzaj pojazdu drogowego). Niech Sab jest zbiorem numerw rodzajw klas pojazdw przewo cych adunki w relacji (a,b), tak, e s Sab; 3) dla ka dej relacji (a,b) E zadana jest liczba q(s,(a,b)) dla ka dego s Sab o interpretacji liczby ton adunku przemieszczanych s-t klas pojazdw w relacji (a,b); 4) wielko pracy przewozowej realizowanej przez p-t ga transportu oznaczono przez q(p); 5) wyr niono r ne rodzaje przewozw, np. mog to by przewozy masowe, drobnicowe oraz kontenerowe. Zak adamy zatem, e zbir R rodzaju przewozw b dzie zbiorem postaci R={1,2,& ,r,& R}; 6) zbir obszarw obs ugi ma posta O={1,2,& ,o,& O}; 4.2. WSKA NIKI DOTYCZ CE STRUKTURY PRZEWOZOWEJ Wska niki dla oceny infrastruktury transportowej w aspekcie komodalno ci transportu, opracowano korzystaj c z za o e metodologicznych przedstawionych w pracach [5],[7]. Aby oceni struktur przewozw zaproponowano wska niki przedstawiaj ce udzia pracy przewozowej realizowanej w poszczeglnych ga ziach transportu do ca kowitej wielko ci zrealizowanych przewozw. Do istotnych wska nikw w tej grupie nale y zaliczy : 1. wska nik udzia u pracy przewozowej realizowanej przez poszczeglne ga zie transportu q p, r PT r R (5) p p P q p, r p P r R gdzie: PT(p)  udzia pracy przewozowej p-tej ga zi transportu w pracy przewozowej og em; q(p,r)  wielko pracy przewozowej p-tej ga zi transportu r-tego rodzaju przewozw; 2. wska nik udzia u pracy przewozowej realizowanej przez poszczeglne ga zie transportu w poszczeglnych obszarach 3. q p, r,o PTO r R (6) p,o p P, o O q p, r,o p P r R o O gdzie: PTO(p,o)  udzia pracy przewozowej p-tej ga zi transportu o-tego obszaru w zrealizowanej pracy przewozowej og em; q(p,r,o)  wielko pracy przewozowej p-tej ga zi r-tego rodzaju przewozw na o-tym obszarze; Wybrane wska niki oceny infrastruktury transportowej w aspekcie komodalno ci 35 4. wska nik udzia u pracy przewozowej realizowanej przez poszczeglne klasy pojazdw poszczeglnych ga zi transportu w pracy przewozowej zrealizowanej og em q p,r, s PTS r R (7) p, s s S, p P q p, r, s s S p P r R gdzie: PTS(p,s)  udzia pracy przewozowej realizowanej s-t klas pojazdw w ramach p-tej ga zi transportu zrealizowanej w pracy przewozowej og em; q(p,r,s)  wielko pracy przewozowej realizowanej s-t klas pojazdw w ramach p-tej ga zi transportu dla r-tego rodzaju przewozw; 5. wska nik udzia u pracy przewozowej realizowanej przez poszczeglne klasy pojazdw w poszczeglnych ga ziach transportu na danym obszarze q s, p, r,o PTSO r R (8) s, p,o s S, p P, o O q p, r,o p P r R gdzie: PTSO(s,p,o)  udzia pracy przewozowej realizowanej s-t klas pojazdw w ramach p-tej ga zi w pracy przewozowej danego obszaru og em; q(p,r,o)  wielko pracy przewozowej p-tej ga zi r-tego rodzaju przewozw na o-tym obszarze; 4.3. SYNTETYCZNE WSKA NIKI DOST PNO CI DO SIECI TRANSPORTOWEJ Wyodr bniono dwa rodzaje syntetycznych wska nikw dost pno ci do sieci transportowych: wska nik 1PT p,o o interpretacji wyposa enie o-tego obszaru w infrastruktur dla p-tej ga zi transportu w przeliczeniu na liczb przewiezionych ton na 1 km; wska nik 2PT p,o o interpretacji wyposa enie o-tego obszaru w infrastruktur dla p-tej ga zi transportu w przeliczeniu na powierzchni obszaru; 1. wska nik 1PT p,o o interpretacji wyposa enia o-tego obszaru w infrastruktur dla p-tej ga zi transportu w przeliczeniu na liczb przewiezionych ton na 1 km wyznaczamy z zale no ci: 36 Ilona Jacyna, Dariusz Pyza dl p,o q p,o PT p P (9) 1PT p,o p p P, o O dl p q p, r p P r R gdzie: dl(p,o)  wyposa enie ilo ciowe1 w infrastruktur p-tej ga zi transportu w o-tym obszarze (np. wojewdztwie); dl(p)  wyposa enie ilo ciowe w infrastruktur p-tej ga zi transportu w Polsce; q(p,o)  wielko przewiezionych adunkw p-t ga zi transportu w o-tym obszarze (w tonach); q(p,r)  wielko przewiezionych adunkw p-t ga zi transportu r-tego rodzaju przewozw og em (w tonach); 2. wska nik 2PT p,o o interpretacji wyposa enia o-tego obszaru w infrastruktur dla p-tej ga zi transportu w przeliczeniu na powierzchni obszaru liczony w km/100km2 wyznaczamy z zale no ci: 3. dl p,o PO o PT (10) 2PT p,o p p P, o O dl p POP gdzie: PO(o)  powierzchnia o-tego obszaru; POP  powierzchnia obszaru og em; pozosta e oznaczenia jak we wzorze nr 9. 4.4. WYBRANE WSKA NIKI OCENY INFRASTRUKTURY TRANSPORTU W ASPEKCIE JEGO KOMODALNO CI Jako kluczowe wskazano wska niki, ktre w sposb syntetyczny wyra aj pomiar efektu realizacji zada g wnych wskazano wska niki mo liwe do wykorzystania w ocenie infrastruktury transportu w aspekcie jego komodalno ci. Wska niki te zdefiniowano z podzia em na wska niki: techniczne, jako ciowe, rynkowe i organizacyjne. W rd wska nikw wykorzystywanych w ocenie infrastruktury transportu w aspekcie jego komodalno ci mo na wyr ni wska niki kluczowe oraz wska niki uzupe niaj ce. Wska niki uzupe niaj ce stanowi dope nienie wska nikw kluczowych i tym samym mog by w niektrych sytuacjach bardzo przydatne w ocenie poziomu jako ci realizacji us ug przez podmioty sektora transportu. 1 Wyposa enie ilo ciowe odnosi si mo e do d ugo ci wybranych kategorii drg transportowych, dla transportu lotniczego mo e to by przepustowo portu Wybrane wska niki oceny infrastruktury transportowej w aspekcie komodalno ci 37 Do wska nikw technicznych okre laj cych popraw dost pno ci transportu oraz parametrw technicznych infrastruktury zaliczy mo na m. in.: 1. wska nik 1(p,v)  okre la udzia d ugo ci drogi v-tej kategorii (np. autostrad, linii kolejowych dostosowanych do pr dko ci 120 km/h, itp.) w d ugo ci drg og em p-tej ga zi transportu w Polsce wyra ony w % Lel p,v (11) 1 p,v p P, v V el L p,v v V gdzie: Lel p,v  d ugo drogi v-tej kategorii p-tej ga zi transportu; 2. wska nik 2(p)  charakteryzuje dost pno przestrzenn p-tej ga zi transportu dla nadawcw i odbiorcw adunku wyra ony w km obs ugiwanych przez jeden punkt adunkowy el L p,v v V (12) 2 p p P llb p gdzie: llb p  liczba czynnych punktw adunkowych i bocznic dla p-tej ga zi transportu; pozosta e oznaczenia jak we wzorze nr 11; 3. wska nik 3IMOD  charakteryzuje dynamik zmian liczby terminali transportu intermodalnego w odniesieniu do roku poprzedzaj cego  umo liwia ocen warunkw dla rozwoju transportu intermodalnego LTI t (13) 3IMID t LTI t 1 gdzie: LTI t  liczba terminali transportu intermodalnego w okresie czasu o numerze t; natomiast wska nik 4IMOD  charakteryzuje dynamik zmian liczby terminali transportu intermodalnego w odniesieniu do roku przyj tego jako rok bazowy  umo liwia ocen warunkw dla rozwoju transportu intermodalnego LTI t (14) 4IMOD t LTI t t0 gdzie: LTI t t0  liczba terminali transportu intermodalnego w okresie czasu o numerze t0 (przyj ty rok bazowy); 38 Ilona Jacyna, Dariusz Pyza Do wska nikw jako ciowych okre laj cych poziom obs ugi klientw zaliczy mo na m. in.: 1. wska nik 1(p)  ktry okre la punktualno dostaw w p-tej ga zi transportu z gwarantowanym czasem dostawy lop p (15) 1 p p P lu p gdzie: lop(p)  liczba op nie z gwarantowanym czasem dostawy wi kszym ni 20 minut w p-tej ga zi transportu; lu(p)  liczba uruchomionych dostaw z gwarantowanym czasem dostawy w p-tej ga zi transportu; Do wska nikw rynkowych okre laj cych udzia i struktur przewozw towarowych zaliczy mo na m. in.: 1. wska nik 1(p)  wska nik ten okre la wielko wykonanej pracy przewozowej na km infrastruktury liniowej i mo e by u ywany w porwnaniach mi dzyga ziowych (w tkm/km) q p,r r R (16) 1 p p P el L p,v v V gdzie: interpretacja oznacze jak we wzorach nr 5 i 11; 2. wska nik 2IMOD(p) o interpretacji udzia u transportu intermodalnego w pracy przewozowej transportu towarowego adunkw  wska nik ten opisuje udzia przewozw intermodalnych w pracy przewozowej ruchu towarowego: qIMOD p (17) 2IMOD p p P q p, r r R gdzie: qIMOD(p)  wielko pracy przewozowej transportu intermodalnego w p-tej ga zi transportu; interpretacja oznacze jak we wzorze nr 5; 3. wska nik 3INT o interpretacji intensywno ci transportu liczony w tkm/tys. PLN (18) 3INT p, r q p P r R gdzie: 3INT  intensywno transportu towarowego; Wybrane wska niki oceny infrastruktury transportowej w aspekcie komodalno ci 39 In ; PKB In  wielko inflacji; PKB  Produkt Krajowy Brutto w cenach bie cych; pozosta a interpretacja oznacze jak we wzorze nr 5; 4. wska nik 4U(p) o interpretacji udzia u p-tej ga zi transportu w pracy przewozowej wszystkich ga zi transportu  wska nik ten opisuje udzia transportu towarowego w podziale mi dzyga ziowym q p, r r R (19) 4U p p P q p, r p P r R interpretacja oznacze jak we wzorze nr 5; 5. wska nik 5TEU(p,t) okre laj cy dynamik przewozw kontenerw TEU w p-tej ga zi transportu w odniesieniu do roku poprzedzaj cego LPK p,t (20) 5TEU p,t p P LPK p,t 1 gdzie: LPK p,t  liczba przewozw kontenerowych w p-tej ga zi transportu w okresie czasu o numerze t; natomiast wska nik 6TEU(p,t)  okre laj cy dynamik przewozw kontenerowych TEU w p-tej ga zi transportu w odniesieniu do roku przyj tego jako rok bazowy LPK t (21) 6TEU p,t p P LPK t t0 gdzie: LTI t t0  liczba przewozw wyra ona w kontenero-kilometrach w p-tej ga zi transportu w okresie czasu o numerze t0 (przyj ty rok bazowy); Bardzo wa ne w aspekcie komodalno ci s wska niki organizacyjne wskazuj ce na efektywno wykorzystania rodkw transportu. Zaliczy do nich mo na m. in.: 1. wska nik 1(s,p,r) o interpretacji przeci tnego zape nienia rodka transportu i wyznaczymy z zale no ci: 40 Ilona Jacyna, Dariusz Pyza w p, r, s s S (22) 1 p,r, s p P, r R, s S l p, r, s s S gdzie: w(p,r,s)  wielko przewozw wykonanych przez p-t ga transportu dla r-tego rodzaju przewozw s-t klas rodka transportu; l(s,p,r)  liczba s-tych klas rodkw transportu w p-tej ga zi transportu dla r-tego rodzaju przewozw; 2. wska nik 2(s,p,r) o interpretacji przeci tnej wielko ci pracy przewozowej zrealizowanej przez rodek transportu i wyznaczony z zale no ci: q p, r r R (23) 2 p, r, s p P, r R, s S l p,r, s s S gdzie: interpretacja oznacze jak we wzorze nr 5 i 18; 5. PRZYK ADOWE WARTO CI WYBRANYCH WSKA NIKW OCENY INFRASTRUKTURY TRANSPORTOWEJ W niniejszym punkcie przedstawiono warto ci wybranych wska nikw dotycz cych: struktury przewozowej; dost pno ci do sieci transportowej; oceny infrastruktury transportu w aspekcie jego komodalno ci. Podstawowym wska nikiem w zakresie struktury przewozowej jest wska nik udzia u pracy przewozowej realizowanej przez poszczeglne ga zie transportu. Warto ci tego wska nika dla lat 2006-2008 w podziale na poszczeglne ga zie transportu zestawiono w tabeli 2 oraz przedstawiono graficznie na rys.3. Wybrane wska niki oceny infrastruktury transportowej w aspekcie komodalno ci 41 Tabela. 2. Zestawienie wska nikw udzia u pracy przewozowej realizowanej przez poszczeglne ga zie transportu Rok 2006 2007 2008 Rodzaje transportu Drogowy 0,5490 0,5970 0,6243 Kolejowy 0,2149 0,2030 0,1865 egluga morska 0,1282 0,1070 0,1085 egluga rdl dowa 0,0050 0,0050 0,0046 Ruroci gowy 0,1029 0,0880 0,0761 rd o: opracowanie w asne na podstawie danych G wnego Urz du Statystycznego. Jak wynika z wykresu (rys.3) od kilku lat najwi kszy udzia w pracy przewozowej adunkw ma transport samochodowy, dla ktrego udzia ten wynosi w roku 2008 ponad 0,6 i jest on wy szy w stosunku do roku bazowego 2006 o ponad 12,0%. Najni szy udzia pracy przewozowej ma natomiast egluga rdl dowa, dla ktrej warto wska nika wynosi a w roku 2008 niewiele ponad 0,0046 i jest on ni szy w stosunku do roku bazowego 2006 o ponad 8,0%. Nale y rwnie zauwa y , e pozosta e ga zie transportu w latach 20062008 zanotowa y spadek udzia u pracy przewozowej w przewozach towarowych. R nice dla r nych ga zi transportu waha y si na poziomie od 15,0% do 35,0%. 0,700 0,600 0,500 0,400 2006 2007 0,300 2008 0,200 0,100 0,000 Samochodowy Kolejowy egluga morska egluga Ruroci gowy rdl dowa Rys. 3. Zestawienie wska nikw udzia u pracy przewozowej realizowanej przez poszczeglne ga zie transportu rd o: opracowanie w asne na podstawie danych G wnego Urz du Statystycznego. Na potrzeby analizy porwnawczej wyznaczono rwnie wska nik udzia u pracy przewozowej realizowanej przez poszczeglne ga zie transportu w poszczeglnych wojewdztwach. Warto tego wska nika z podzia em na transport drogowy, kolejowy i wodny rdl dowy dla poszczeglnych wojewdztw dla roku 2008 zestawiono w tabeli 3 oraz przedstawiono graficznie na rys.4. 42 Ilona Jacyna, Dariusz Pyza Tabela 3. Zestawienie wska nikw udzia u pracy przewozowej realizowanej przez poszczeglne ga zie transportu w poszczeglnych obszarach Transport towarowy Wodny Drogowy Kolejowy rdl dowy Wojewdztwo Dolno l skie 0,6557 0,3232 0,0211 Kujawsko-Pomorskie 0,7122 0,2869 0,0009 Lubelskie 0,7811 0,2189 0 Lubuskie 0,7584 0,2405 0,001 dzkie 0,7932 0,2068 0 Ma opolskie 0,7366 0,2613 0,0022 Mazowieckie 0,8428 0,1572 0 Opolskie 0,6699 0,3035 0,0266 Podkarpackie 0,7355 0,2645 0 Podlaskie 0,8773 0,1227 0 Pomorskie 0,7566 0,2382 0,0052 l skie 0,6486 0,3477 0,0037 wi tokrzyskie 0,6989 0,2997 0,0014 Warmi sko-Mazurskie 0,8135 0,1865 0 Wielkopolskie 0,7381 0,2619 0 Zachodniopomorskie 0,6925 0,2446 0,0629 rd o: opracowanie w asne na podstawie danych G wnego Urz du Statystycznego. 1,00 0,90 0,80 0,70 0,60 0,50 0,40 0,30 0,20 0,10 0,00 Drogowy Kolejowy Wodny rdl dowy Rys. 4. Zestawienie wska nikw udzia u pracy przewozowej realizowanej przez poszczeglne ga zie transportu rd o: Opracowanie w asne na podstawie danych G wnego Urz du Statystycznego e e e e e e e e e e e e e e e i i i ie i i i i i i i k k k k k k k ki k ki k ki ki ki k k s s s s c s s s z s l r r s e as s el i l l l ol urs o ors zy d r pol po p mo k o az od o arpac ow O Lubu o om o no k Lub P l l a M pom P - az t e o i M odk o o-P Do M ni k P k Wi s s w od w h mi c ja r u Za K Wa Wybrane wska niki oceny infrastruktury transportowej w aspekcie komodalno ci 43 Nale y zauwa y , e w ka dym z wojewdztw wyst puje znaczny udzia pracy przewozowej realizowanej przez transport drogowy. Najwi kszy udzia wyst puje w wojewdztwie Podlaskim  0,8773, Mazowieckim  0,8428 oraz Warmi sko- Mazurskim  0,8135, natomiast najmniejszy w wojewdztwie l skim  0,6486 oraz wojewdztwie Dolno l skim  0,6557. Na podkre lenie zas uguje fakt, e egluga wodna rdl dowa ma bardzo znikome znaczenie. Kolejn grup wska nikw stanowi syntetyczne wska nik dost pno ci do sieci transportowej. W tej grupie obliczono wska nik opisuj cy stan wyposa enia infrastrukturalnego w przeliczeniu na powierzchni obszaru. Otrzymane warto ci wska nika dla poszczeglnych wojewdztw przedstawia rys.5. 2,5 1,9217 2 1,4094 1,5 1,2945 1,1735 1,1607 1,1286 1,0505 1,0326 0,9832 0,9409 1 0,8289 0,8149 0,7745 0,7555 0,751 0,6969 0,5 0 Rys. 5. Warto wska nikw dost pno ci do sieci transportowej dla wojewdztw rd o: opracowanie w asne na podstawie danych G wnego Urz du Statystycznego. W grupie wska nikw oceny infrastruktury transportu w aspekcie jego komodalno ci okre lono wska nik udzia u d ugo ci drogi v-tej kategorii w d ugo ci drg og em poszczeglnych ga zi transportu w Polsce. Wyliczone wska niki zestawiono w tabeli 4. Tabela 4. Udzia d ugo ci drg poszczeglnych kategorii w d ugo ci drg og em odpowiednich ga zi transportu w latach 20052008 Rok Wielko J.m. 2005 2006 2007 2008 Transport drogowy autostrady % 0,22 0,26 0,26 0,29 pozosta e drogi krajowe i ekspresowe % 6,98 6,95 6,90 6,80 drogi regionalne % 56,29 55,90 55,16 54,69 drogi gminne % 36,52 36,89 37,69 38,22 Transport kolejowy e e e e e e e i e e i e e ie e ie i i i ie e i i k ki ki ki k k k ki k ki k ki s s s s sk sk c s s sk s s l zk l r c r r r a a ol l us d o e l ys ol u o l i p b po d z be p z rp r m w o mo u o k O om o no o L k ka Lu Po l Ma z P po P to el - - Ma i o i od i Do o Ma ko P W k dn s s w o i w a ch m j r Za Ku Wa 44 Ilona Jacyna, Dariusz Pyza c.d. Tabeli 4. Rok Wielko J.m. 2005 2006 2007 2008 Linie kolejowe zelektryfikowane % 57,60 57,58 57,64 57,71 Linie kolejowe dwu- i wi cej torowe % 42,40 42,42 42,36 42,29 Transport rzeczny eglowne rzeki % 90,90 90,94 90,94 90,73 eglowne kana y % 9,10 9,06 9,06 9,27 Transport ruroci gowy gazu % 86,25 86,25 86,28 86,32 ropy naftowej % 8,81 8,81 8,79 8,76 produktw z ropy naftowej % 4,94 4,94 4,93 4,92 rd o: opracowanie w asne na podstawie danych G wnego Urz du Statystycznego. W transporcie drogowym najwi kszy udzia maj drogi regionalne, ktre stanowi ponad 50,0% wszystkich drg transportu drogowego. Wska nik udzia u drg regionalnych wykazuje tendencje spadkowe. W roku 2008 by on ni szy o 2,5% w stosunku do roku 2005. Natomiast nast puje stopniowy wzrost wska nika udzia u autostrad oraz drg gminnych. Do istotnym, z punktu widzenia prowadzonych analiz, jest wska nik wykonanej pracy przewozowej na km infrastruktury liniowej. Warto tego wska nika w podziale na poszczeglne ga zie transportu dla lat 2005-2008 zestawiono w tabela 5. Najwi ksz warto tego wska nika odnotowuje transport kolejowy, najni sz natomiast transport rzeczny. Dla transportu kolejowego wska nik ten oscyluje w przedziale warto ci 2,422,63. W przypadku transportu drogowego warto tego wska nika ma tendencje wzrostowe. Sta a warto wska nika wykonanej pracy przewozowej na km infrastruktury liniowej wyst puje dla transportu rzecznego, natomiast tendencje malej ce mo na zaobserwowa dla transportu ruroci gowego. Tabela 5. Zestawienie wielko ci wykonanej pracy przewozowej na km infrastruktury liniowej w mln tkm / rok w latach 20052008 Rok Rodzaj Przewozy transportu 2005 2006 2007 2008 Drogowy 0,44 0,51 0,59 0,65 Kolejowy 2,42 2,60 2,63 2,52 Rzeczny 0,09 0,08 0,08 0,08 Og em Morski bd bd bd bd Ruroci gowy 1,62 1,63 1,50 1,35 Lotniczy bd bd bd bd rd o: opracowanie w asne na podstawie danych G wnego Urz du Statystycznego. Wybrane wska niki oceny infrastruktury transportowej w aspekcie komodalno ci 45 6. WNIOSKI Na podstawie dokonanych w artykule rozwa a nale y podkre li , e metodyka oceny efektywno ci funkcjonowania systemu transportowego powinna obejmowa zarwno okre lenie zakresu i celu bada oraz identyfikacj zada do ich realizacji jak i pomiar efektw za pomoc opracowanych do tego wska nikw. W artykule przedstawiono wybrane przyk adowe wska niki umo liwiaj ce dokonanie oceny systemu transportowego w aspekcie komodalno ci. Ponadto przedstawiono formalizacj zapisu wska nikw co w znacznym stopniu przyczyni si do zrozumienia wykonywanych oblicze . Przedstawione warto ci wybranych wska nikw w zakresie struktury przewozowej, dost pno ci do sieci transportowej oraz oceny infrastruktury transportu w aspekcie jego komodalno ci wskazuj na znacz cy udzia w realizacji przewozw adunkw transportu drogowego. Wydaje si , e przy ocenie dostosowania infrastruktury transportowej do realizacji zada , konieczne jest opracowanie usystematyzowanego uk ad warto ci wska nikw oceny. Uk ad warto ci powinien obejmowa parametry techniczne i ekonomiczne, mierniki oceny, czynniki jako ciowe (trudno-mierzalne) oraz kryteria oceny i wyboru wariantw. Artyku jest efektem prac w ramach grantu rozwojowego pt.  Model systemu logistycznego Polski jako droga do komodalno ci transportu w Unii Europejskiej . Nr R10 0027 06/2009. Kierownik projektu - Marianna Jacyna. Bibliografia 1. Annual energy and transport review 2003. European Commission, Directorate-General for Energy and Transport. December 2004. 2. ASSESS Project. Assessment of the contribution of the TEN and other transport policy measures to the midterm implementation of the White Paper on the European Transport Policy for 2010. Final ASSESS Report. European Commission 2006. 3. Brzezi ski M.: Systemy w logistyce, Wojskowa Akademia Techniczna, Warszawa 2007. 4. Dodatek do za cznika do komunikatu Komisji do Rady, Parlamentu Europejskiego, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Spo ecznego i Komitetu Regionw Logistyka transportu towarowego w Europie  klucz do zrwnowa onej mobilno ci Bruksela, dnia 28.6.2006 SEC(2006) 820. 5. Jacyna M.: Modelowanie i ocena systemw transportowych. Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa 2009. 6. Jacyna I., Pyza D.: Problematyka doboru wska nikw oceny infrastruktury transportowej w aspekcie komodalno ci. Czasopismo Logistyka nr 4/2010, ISSN 1231-5478, Pozna 2010. 7. Kem S.: Metody i kryteria oceny funkcjonowania systemu logistycznego na szczeblu przedsi biorstwa. 8. Komornicki T. (kier. projektu): Opracowanie metodologii liczenia wska nika mi dzyga ziowej dost pno ci transportowej terytorium Polski oraz jego oszacowanie. PAN IGiPZ, Warszawa 2008. 9. acny J.: Komodalno jako nowy trend w transporcie adunkw "Logistyka" 2/2009. 10. Master Plan dla transportu kolejowego w Polsce do 2030 roku. Ministerstwo Infrastruktury, Warszawa 2008. 11. Nowicka-Skowron M.: Efektywno systemw logistycznych PWE Warszawa 2000. 12. Pfohl H. Ch.: Zarz dzanie logistyk . ILiM, Pozna 1998. 13. Pyza D.: Synteza opracowania dotycz cego doboru wska nikw oceny infrastruktury w aspekcie komodalno ci transportu. Opracowanie jest efektem prac w ramach zadania nr 6 (koordynator zadania  Dariusz Pyza) wykonywanego w projekcie rozwojowym pt.  Model systemu logistycznego Polski jako 46 Ilona Jacyna, Dariusz Pyza droga do komodalno ci transportu w Unii Europejskiej . Nr R10 0027 06/2009. Kierownik projektu - Marianna Jacyna, Warszawa 2010. 14. Rail reform and charges for the use of infrastructure. ECMT 2005. 15. Report High Level Group (Karel Van Miert) on the Trans-European Transport Network. Brussels, 27 June 2003. 16. S ownik Terminologii Logistycznej. Biblioteka Logistyka, Pozna 2006. 17. Transport  wyniki dzia alno ci. GUS., Warszawa 2009. 18. Twarg J.: Mierniki i wska niki logistyczne. Biblioteka Logistyka, Pozna 2005. 19. White Paper. European transport policy for 2010: time to decide. COM (2001) 370 final. Brussels 12.09.2001. SELECTION OF INFRASTRUCTURE EVALUATION CRITERIA IN ASPECT OF CO- MODALITY Abstract: The paper presents selected aspects of defining indicators for evaluating transport infrastructure in aspect of providing logistics services. The formulation of various system effectiveness indicators in the transportation system should be given on a base of set of aims and objectives to be realized by system. Selected indicators that can be used in analytical work on co-modality of transport are defined. The indicators are divided into three groups: indicators for assessing different transport modes participation in transport performance, synthetic indicators of transportation network availability as well as selected indicators for assessing transport infrastructure in terms of co-modality. Keywords: indicators, co-modality, infrastructure assessment, transport Recenzent: Miros awa D browa-Bajon

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
WSKAŹNIKI OCENY CZYSTOŚCI WÓD OKREŚLAJĄ
Demjaniuk Rozwój infrastruktury transportu drogowego
Oceny ryzyka w transporcie kolejowym ładunków niebezpiecznych
Znaczenie infrastruktury transportowej Jacyna M
ziółkowski,infrastruktura transportu, wodnego zagadnienia
INFRASTRUKTURA TRANSPORTOWA CZĘŚĆ 1
infrastruktura transportowa w miescie
CHARAKTERYSTYKA WYBRANYCH METOD OCENY RYZYKA Z PRZYKŁADAMI ZASTOSOWAŃ
Infrastrukt transp
WYBRANE ASPEKTY MODELOWANIA OBSŁUGI transportowej w podsystemach dystrybucji
Wybrane metody oceny depresji
Wskaźniki efektywności transportu
Wskazniki Transportu Twarog 02
Wskaźniki diagnostyczne oceny izolacji wysokonapięciowej

więcej podobnych podstron