54353

Typowe są groby skrzynkowe oraz jamowe, występujące też często w połączeniu z tumulusami. W późnym okresie średniego brązu pojawiły się groby szybowe, będące bardziej monumentalną formą grobów jamowych.

Ze wszystkich osad znane są pochówki na terenie tych osad Zawierają zazwyczaj pojedyncze pochówki, przy których jest bardzo mało darów.

Zmienia się też pozycja ze skurczonej na bardziej wyprostowaną, aż do pełnego wyprostowania. Jedynym obrządkiem jest obrządek szkieletowy.

&reta_Aoh:ęs_mńędnm    ±IJ_ ptinowinojsk.L JJ.:>dj.mi okres pajacom);

Szereg cmentarzysk z różnymi typami grobów: szybowe, szybowo - niszowe, komorowe w rejonie Knossos. Najbardziej okazałą budowlą jest Grobowiec ze Świątynią, na południe od pałacu. Komora grzebalna wykuta w skale wraz z podpierającym jej strop monolitycznym filarem. Komorę poprzedza dwukondygnacyjna, podłużna budowla, w której odprawiano obrzędy religijne. Całość na plan przypominający normalny grób komorowy, lecz zamiast dromosu, pozostawiono świątynię z niewielkim dziedzińcem.

Obyczaje grzebalne i formy grobów są kontynuacją poprzednich faz. Jednak ciekawym faktem jest to, iż została odkryta bardzo mała liczba grobów. Ważnym typem staje się teraz grób komorowy. choć nadal występują groby w jaskiniach oraz jamowe i pitosowe. Grób komorowy składa się z dromosu, stomionu i komory grzebalnej (thalamosu). Mogły mieć różne kształty, niekiedy w jednym grobie było kilka komór bocznych połączonych wejściami z główną. Powstało też kilka grobów tolosowych, o charakterze całkowiecie naziemnym w odróżnieniu od mykeńskich. Zarówno w tolosach, jak i grobach komorowych chowano wiele osób.

Zmarłych składano na podłogach, w jamach wykutych w podłogach, na ławach, w trumnach drewnianych, pitosach i lamaksach typu wannowego lub skrzyniowego (o pokrywach płaskich lub przypominających dach dwuspadowy). Lamaksy były dekorowane motywami abstrakcyjnymi, przedstawieniami kwiatów, ptaków i tematów morskich.

Ląd grecki, okres późnohelladzki (mykeriski):

1.okres wczesnomykeński: najistotniejsze źródło to cmentarzyska. Bardzo szybko zaczęły się pojawiać groby komorowe i tolosowe (najwcześniej w Messenii), których idea zaczerpnięta z Krety. Różne formy okręgów, z któiych najwspanialsze to Okręgi Grobów Szybowych w Mykenach. Pierwszy z nich zwany A, został włączony w obręb murów, drugi B, znajduje się niedaleko cytadeli mykeńskiej. Okręg A zawiera 6 grobów typu szybowego wkopanych w ziemię na głębokość 3 m, okręg B ma ich 24. Górną część stanowi szyb zasypywany po pogrzebie, a właściwa komora znajduje się w jego dolnej partii, ma mniejsze rozmiary i obudowana jest murem z kamieni, na którym opierają się belki stropu. Oba okręgi otoczone są murem kamiennym. Groby zawierają od kilku do kilkunastu zmarłych różnej płci i w różnym wieku, choć przeważają mężczyźni. Zmarli układani w pozycji wyprostowanej, czasem na boku w pozycji zgiętej. Kości wcześniej zmarłych często odsuwane na bok.

2.okres średniomykeński: w głębi Tessalii odkryto sporo cmentarzysk z grobami komorowymi. Popularne również były groby naziemne, budowane z kamienia, czasami prostokątne, z czasem przypominające tolosy. Obrzędy grzebalne nie różniły się specjalnie od tych z okresu wcześniejszego. Dominowały groby komorowe. Nowością jest grzebanie w takich grobach dzieci. W niektórych częściach Grecji występują na większą skalę groby tolosowe, lub podobne do nich, budowane z kamienia - zwłaszcza w Tessalii i Messenii. W całej Grecji spotyka się rozproszone groby proste, jak jamowe czy skrzynkowe, czasem tworzą one całe cmentarzyska, występują również tumulusy. Wyposażenie wydaje się uboższe od tych z okresów wcześniejszych, zaczyna zanikać różnica między wyposażeniem grobów dziecięcych, a dorosłych Czasami zdarza się obyczaj drugiego pochówku, wtórnym po rozkładzie ciała.