56122

Z kolei DEMOKRYT stworzył atomistyczną (materialistyczną) teorię rzeczywistości. Twierdził on, ze cala przyroda składa się z atomów- bardzo małych, niepodzielnych cząstek. Atomy różnią się od siebie ilościowo (kształtem, rozmiarem, położeniem) i z nich składają się wszelkie spotkane ciała. Pow szechną własnością atomów jest ruch, który tak jak i one jest w ieczny. Demokryt atomy nazywa; bytem, próżnię zaś niebytem. Demokryt wyeliminował z przyrody, ze świata siły nadprzyrodzone i wprowadził na ich miejsce konieczność przyrodniczą. Atomom przysługują jakości pierwotne, kształt, ruch, rozmiar. Według Demokryta człowiek stanowi mikrokosmos, który odbija w sobie makrokosmos. Ciało i dusza składa się z atomów.

Poszukiwanie przez filozofów presokratejskich przyczyn racjonalnie tłumaczących rzeczywistość, odejście od mitycznego tłumaczenia świata jest pierwszym krokiem w stronę kształtowania się refleksji na temat jego pierwszej przyczyny - absolutu. Odejście od zmitologizowanej wizji świata wymagało znacznego wysiłku intelektualnego, dokonującego się przez ścieranie się rozmaitych koncepcji na przestrzeni kilku pokoleń myślicieli. Wiele w ich koncepcjach niedoskonałości, powiedzielibyśmy wręcz naiwności w tłumaczeniu zachodzących we wszechświecie procesów.

Niewątpliwie znaczną trudnością w rekonstrukcji poglądów pierwszych myślicieli jest szczątkowość badawczego materiału. Większość tekstów, dostępnych nam dzięki dyskusji prowadzonych z ich autorami przez Arystotelesa, nie daje nam na pewno pełnego obrazu myśli, może odczytujemy je niezgodnie z intencjami ich autorów, lecz tendencyjnie - ulegając interpretacjom Stagiryty. To, co jednak udaje się w nich bezsprzecznie uchwycić, to wielki wysiłek w poszukiwaniu prawdy i sensu, ostatecznego uzasadnienia przeżywanej rzeczywistości i nazwania jej jak najbardziej adekwatnie. Zawsze bowiem jest tak, że ludzki rozum zgodnie ze swą naturą domaga się doświadczenia i zniewalającej argumentacji. Poszukiwanie arche to nie usilne szukanie nowych bogów, ale czegoś, co jest w' stanie w sposób absolutny, doskonały zaspokoić ludzkie pragnienie poznania i potrzebę uzasadnienia świata.