- ascetyczna - szukała tylko zbliżenia duszy do Boga, Boga zaś i duszę pojmowała wg dogmatów wiary (mistyka prawowierna; miała zwolenników, tak jak I dawniej, w krajach romańskich) np. Jan Gersson, Tomasz a Kempis (O naśladowaniu Chrystusa)
- spekulatywna - przez zbliżenie duszy do Boga i przez spekulacje pojęciową usiłowała samodzielnie poznać Boga i duszę (spekulacja odwodziła niejednokrotnie od prawowiernego poglądu na świat do uznania panteistycznej jedności Boga I duszy. Mistyka ta znalazła zwolenników w krajach germańskich, głownie w Niemczech, zwana jest wręcz pod nazwa "mistyki niemieckiej") np. John Eckhart zwany Mistrzem
Uczniowie Eckharta nie byli spekulatywnymi myślicielami, ale praktykami -kaznodziejami:
Jan Tauler ze Strasshourga - pośrednik między mistyką prawowierną anieprawowierną. Doktryna Taulera wywodzi się z tradycji ojca mistyki chrześcijańskiej Pseudo-Dionizego Areopagity: specyficzny wpływ wywarł na nią także Mistrz Eckhart. którego Tauler wymienia w swych kazaniach. Innymi źródłami jego myśli są także dzieła św. Augustyna, Bernarda z Clairyaua, Hildegardy z Bingen oraz Mechtyldy z Magdeburga,.
Tauler próbował przedstawić swym słuchaczom ideę unio mystica, zjednoczenia duszy z Bogiem; miałoby to być możliwe tylko wówczas, gdy człowiek odkryje boski rdzeń w swej duszy. Owo „dno” fniem. Grund) duszy pochodzi bezpośrednio od Boga i do niego tęskni.
Droga do tego zjednoczenia miałaby prowadzić przez ascezę. wiodąc do kenozy. „wypróżnienia” duszy z wszelkich innych treści i obrazów - także obrazu Boga. Idea Boga u Taulera ma zabarwienie neoplatońskie. nawiązuje też do tradycji teologii apofatycznej Pseudo-Dionizego Areopagity. Tauler mówi o bezpośrednim i nieobrazowym doświadczeniu Boga, nie należy go jednak poszukiwać w oderwaniu od przykładu, jaki dał Chrystus - jest ono możliwe do osiągnięcia jako ostatni etap procesu rozwoju duchowego, dane jest jako łaska.
Henryk Suzo - niemiecki dominikanin i wielki mistyk średniowieczny. Nazywano go trubadurem Przedwiecznej Mądrości (albo Miłości i Piękna) i „świętym naznaczonym tajemnicą Męki Chrystusowej”. Mówiono też o nim (i podpisywano tak jego dzieła) „Frater Amandus”, autor „Księgi mądrości przedwiecznej”, uważanej za najpiękniejszy owoc mistyki średniowiecznej.
Kluczowym pojęciem jego mistyki było „Gelassenheit”, co można rozumieć jako „wyrzeczenie”, „zaparcie się”, „rezygnacja”, „zdanie się”, „zaufanie”, „zawierzenie”, a co ma prowadzić do całkowitego zjednoczenia z Bogiem. Cała jego twórczość ma