Konflikty motywacyjne wg Kurta Levina:
1. Dążenie- dążenie - 2 wykluczające się cele są jednakowo dla nas atrakcyjne
2. Unikanie- unikanie - 2 nieuchronne cele są jednakowo nieatrakcyjne
3. Dążenie- unikanie-1 cel jest sam w sobie i pozytywny i negatywny, ten konflikt obejmuje najpoważniejsze zaburzenia emocjonalne (nerwice). Dollard i Miller zaproponowali teorię: „model konfliktu Millera”: w miarę zbliżanie się do ambiwalentnego celu rośnie zarówno siła dążenia jak i unikania, ale siła unikania przyrasta szybciej niż dążenia
NASTĘPSTWA FRUSTRACJI - akcent na reakcje na przeszkodę
Człowiek ma odmienne nastawienia wobec przeszkód:
-„zadaniowe” (Frączek i Kofta) - nadal dążymy do celu, tylko zmieniamy taktykę - „emocjonalno- obronny” - powstają silne emocje negatywne redukujące napięcie emocjonalne jak i zmieniony zostaje pierwomy cel. W reakcji na frustracje mogą pojawić się agresja (zawsze jest rezultatem frustracji), regresja, fiksacja i inne mechanizmy obronne (projekcja, racjonalizacja, przeniesienie, identyfikacja, fantazja, reakcja upozorowana, substytucja, dysocjacja i inne) - nie opisywałam ich już.
W wyniku długotrwałego zablokowania potrzeb może dojść do nekrotyzacji osobowości (osoba odczuwa irracjonalne lęki i niepokoje, prowadzą do konfliktów wewnętrznych, egocentryzmu, zaburzeń w socjalizacji).
Teoria napięcia emocjonalnego Janisa
Janis interesował się jak reagują ludzie w sytuacji ekstremalnych stresów, dlaczego niektórzy są na nie bardziej odporni, (co determinuje różnice indywidualne). Odpowiedzi na te ostatnie pytanie można uzyskać powołując się na modele psychodynamiczne. Janis jako jeden z pierwszych użył pojęcia stresu psychologicznego
STRES (definicja obejmuje i sytuację i reakcję) - zmiana w otoczeniu, która typowo (u większości) wywołuje wysoki stopień napięcia emocjonalnego przeszkadzającego w normalnym sposobie reagowania.
W stresie psychologicznym wyróżnia się następujące fazy:
1. Faza zagrożenia - dostrzega oznaki niebezpieczeństwa, pojawia się lęk
2. Faza działania niebezpieczeństwa
3. Faza skutków stresu
Teoria percepcji zagrożenia Appleya:
STRES - stan organizm, w którym organizm spostrzega, że jego dobre samopoczucie (integralność) jest zagrożone i musi skierować wszystkie swe siły na samoobronę,.
Schemat
Bodziec (stresor) -> zawodzą wyuczone lub wrodzone zachowania zaradcze -> PIERWOTNY PRÓG WZBUDZENIA -> nowe zachowania zaradcze są nieskuteczne-> PRÓG FRUSTRACJA (sytuacja przekracza moje możliwości zaradcze) i PERCEPCJA NIEBEZPIECZEŃSTWA -> lęk i nieskuteczne działania zaradcze (np. fiksacja) -> SPOSTRZEGANIE ZAGROŻENIA i dalsze nieskuteczne reakcje samoobronie ->PRÓG WYCZERPANIA (bezradność i brak nadziei).
Z jednej strony podobna do teorii frustracji, z drugiej do fizjologicznych, a jeszcze z innych do poznawczych.