Czynnik społeczny w procesie
Idea współistnienia w przewodzie sądowym czynnika zawodowego i społecznego uwidoczniła się w sądzie law niczym
Z Angin w dobie rewolucji Francuskiej przejęto instytucję przysięgłych jednak ograniczoną ją tylko do orzekania o winie.
Nie wprowadzono instytucji sądów przysięgłych, pomimo istniejących projektów w Księstwie Warszawskim i Królestwie Polskim Od połowy wieku rozbudowano te sądu w Prusach i Austrii. Są przysięgłych wprowadzono też w cesarstwie rosyjskim w 1864 lecz wkrótce ograniczono jego kompetencję do spraw pospolitych.
W Królestwie pewną namiastkę czynnika społecznego stanowiły sądy gmłnnetpo 1864) z obieralnych sędziów i ławników'.
Procedury
Wiek XIX przyniósł stopniowe zagwarantowanie praw oskarżonemu w procesie karnym i obu stronom w procesie cywilnym
Zasady wspólne dla cywilnego i karnego: niezawisłość sądu, równouprawnienie stron procesowych! w karnym naruszone poprzez instytucję oskarżyciela), instytucja apelacji,
Nowe procedury niemieckie - zostały wydane w 1877 wspólne ich zasady dotyczyły: jawności procesu, kontradyktyjności, prawdy materialnej.
Nowe procedury rosyjskie — pochodziły z 1864 w królestwie wprowadzono je w 1876, ogólna organizacja sądów na w'zór rosyjski, język rosyjski jako obowiązujący w sądach. Zerwano z postępowaniem inkwizycyjnym proces stal się po części skargowy i śledczy(po śledztwie policyjnym, śledztwo prokuratury), po rewolucji prawo uległo znów zaostrzeniu. Procedury Austriackie - uległy modernizacji w latach 1873(kama) i 1895(cywilna). Proces karny cliarakteryzowalo połączenie procedury skargowej i śledczej, proces byl ustny jawny przy swrobodnej ocenie dowodów. W postępow'aniu cywilnym ograniczono zasadę kontradyktoryjności na rzecz zasady instrukcyjnej.
W królestwie dzielono adwokatów na adwokatów przysięgłych - musieli być prawnikami z wyższym wykształceniem i przejść pięcioletnia praktykę prawniczą, bądź urzędniczą; i obrońców sądowych - od, których wymagano tylko zdania egzaminu z praktycznej znajomości prawa W XIX w. we wszystkich krajach europejskich adwokaci otrzymali swoją organizację korporacyjną.