54477

Trybunał koronny

W 1563 w województwach utworzono sądy ostatniej instancji, którym przekazano zaleglośi z sądów królewskich Rozwiązaniem problemu nadmiernej ilości spraw do sądu królewskiego siało się powstanie T rybunalu Koronnego 1578 zbierał się wiosną i latem dla małopolski a jesieirią i w zimę dla wielkopolski Od 1585 poddały się trybunałowi Prasy królewskie. W trybunale sądzili reprezentanci szlachty wybierani corocznie na sejmikach zwanych deputackirni było 27 deputatów' szlacheckich i 6 duchowrrych. Deputat szlachecki rnógl się ponowTiie ubiegać o stołek dopiero po 4 latach. W sprawach szlacheckich sądzili tylko deputaci szlacheccy. Na czele Trybunału stal obieralny marszałek , duchowni mieli swojego prezydenta Wyrok miał być w miarę możliwości jednomyślny dopiero w trzecim glosowaniu miała być większość głosów'

9 Apelacje ostatniej instancji od sądów ziemskich Grodzkich i podkomorskich 9 W XVII we rozszerzano kompetencje trybunału Mimo, że Trybunał miał być sądem ostatecznym to w praktyce odwoływano się do niego do sądu sejmowego i królewskiego.

Sąd sejmowy

Teit królewski sad funkcjonował tylko podczas sejmu, początkowo ltie było różnicy między nim a innymi sądami królewskimi. Asesorami byli wszyscy senatorowie i od 1588 8 deputatów izby poselskiej. Bieżące kierownictwo obradami sądu -Marszalek WK Byl sądem ! i ostatniej instancji dla:

9 Obrazy majestatu 9 Zdrada stanu

9 Nadużycia skarbow^re wyższych urzędników 9 Gwałty na sejmach

9 Zbr odnie szlachcica zagrożone kar ą śmier ci, banicji i koirfiskaty dóbr 9 Szczególnie ważne sprawy prawa cywilnego

Sądy nadworne: asesorski, relacyjny marszałkowski

Asesorski przewodniczył mu kanclerz lub podkanclcrz a asesorami byli referendarze, regenci kancelarii, jeden z sekretarzy królewskich 9 Sprawy dobra i dochody królewski

9 Sprawy miast rządzących się prawem Magdeburskim i chełmińskim Relacyjny — sędzia monarcha i senatorowie rezydenci 9 Odwołania od asesori 9 Apelacyjny dla lenn korony

9 Sprawy sporne o cerkwie między unitami i prawosławnymi 9 Odwołania od wyroków biskupów praw'osławnych Marszałkowski

9 Sądził sprawy z najbliższej okolicy króla

Sąd referendarski

9 Sprawy chłopów z królewszczyzn 9 Sądem wyższym była asesoria

Sądy kapturowe i Konfederackie

W czasie bezkrólewia zawiązywano sądy kapturowe, sądem wyższej instancji byl dla nich sąd konfederacji generalnej.