Art. 104.
§ 1. Przedawnienie nie biegnie, jeżeli przepis ustawy nie pozwala na wszczęcie lub dalsze prowadzenie postępowania karnego; nie dotyczy to jednak braku wniosku albo oskarżenia prywatnego.
§ 2. Przedawnienie w stosunku do przestępstw określonych w art. 144, art. 145 § 2 lub 3, art. 338 § 1 lub 2 oraz w art. 339 biegnie od chwili uczynienia zadość obowiązkowi albo od chwili, w której na sprawcy obowiązek przestał ciążyć.
Art. 105.
§ 1. Przepisów art. 101-103 nie stosuje się do zbrodni przeciwko pokojowi, ludzkości i przestępstw wojennych.
§ 2. Przepisów art. 101-103 nie stosuje się również do umyślnego przestępstwa: zabójstwa, ciężkiego uszkodzenia ciała, ciężkiego uszczerbku na zdrowiu lub pozbawienia wolności łączonego ze szczególnym udręczeniem, popełnionego przez funkcjonariusza publicznego w związku z pełnieniem obowiązków służbowych. Okoliczności uchylające karalność - sprawca przestępstwa nie podlega karze, pomimo faktu, że popełnia przestępstwo, jednakże z mocy prawa nie jest dopuszczalne wymierzenie mu kary lub jej dokonanie..
Należy je odróżnić od okoliczności uchylających karną bezprawność czynu ( kontratypy ) lub winę sprawcy, które powodują, że czyn nie jest przestępstwem oraz darowanie kary, które może być skutkiem amnestii, ułaskawienia lub odstąpienia sądu od wymierzenia kary ( nie chodzi tu o niepodleganie karze, lecz o odstąpienie od ukarania lub darowanie kary orzeczonej).
Przedawnienie w prawie karnym polega na tym, że po upływie określonego czasu nie można zrealizować odpowiedzialności karnej za popełnione przestępstwo, tzn. w zależności od rodzaju przedawnienia nie można wszcząć postępowania, wydać wyroku skazującego lub wykonać orzeczonej kary.
Kodeks karny różnicuje terminy przedawnienia karalności w zależności od ciężaru przestępstwa (zgeneralizowanej oceny społecznej szkodliwości)
Wg art. 101 KK nie można wszcząć postępowania karnego jeżeli od popełnionego czynu upłynęło:
30 lat - gdy czyn stanowił zbrodnię zabójstwa 20 lat - gdy czyn stanowi inną zbrodnię
10 lat - gdy czyn stanowił występek zagrożony karą pozbawienia wolności przekraczającą 3 lata
5 lat - gdy czyn jest zagrożony karą pozbawienia wolności nie
przekraczającą 3 lat
3 lata - gdy czyn jest zagrożony karą ograniczenia wolności lub
grzywną
termin szczególny 1 rok dla ścigania przestępstw prywatnoskargowych - biegnie od czasu gdy pokrzywdzony dowiedział się o osobie sprawcy, a ogólny termin przedawnienia karalności tych przestępstw- 3 lata.
Przedawnienie liczy się od dnia popełnienia ( działania lub zaniechania ) czynu lub dla przestępstw materialnych od momentu nastąpienia skutku.