54515

Znaczenie reform Solona polegało przede wszystkim na utrwaleniu zasady, że pochodzenie nie decyduje o dostępie do urzędów oraz na zwiększeniu roli zgromadzenia ludowego i zniesienia uzależnienia biedniejszych od zamożniejszej elity.

W 561/0 roku pne Pizystrat pozorując zamach na swoje życie uzyskał od zgromadznia zgodę na utworzenie oddziału straży przybocznej a potem z jej udziałem zajął Akropol i objął władzę nad państwem. Po pięciu latach usunięto go. Tyrania Pizystrata i jego synów przetrwała do 511/0 roku pne. Pizystrat rządząc Atenami nie wprowadził wielu zmian ustrojowych Dbał jednak o to by na urzędników wybierano zaufanych mu ludzi Miał natomiast ustanowić sędziów, którzy jeździli po Attyce i na miejscu rozstrzygali drobne spory. Wprowadził podatek od dochodu w wysokości 5 lub 10 % co dawało mu środki na prowadzenie samodzielnej polityki a nie było obciążeniem dla obywateli.

Pod rządami Pizystrata Ateny przeżyły okres rozkwitu ekonomicznego. Tutejsza ceramika ponownie odzyskała prymat w świecie greckim, dzięki wprowadzeniu nowego stylu-czerwonofigurowego. Ateńska ceramika znów' zaczęła docierać do odległych krain ( Cypr, Syria) W okresie tyranii Ateńczycy wybili pieiwsze srebrne monety. Pizystrat utrzymywał rozlegle kontakty polityczne i nawiązał liczne przyjaźnie Ambicją Pizystrata było uczynienie z Aten ważnego ośrodka kultu. Wzniósł pierwszą wielką świątynię Ateny na Akropolu, rozpoczął budowę świątyni Zeusa Olimpijskiego. Tyran nadal też rozmach świętu Panatenaje co wzmocniło poczucie jedności wśród Ateńczyków. Co cztery lata w czasie wielkich Panatenajów organizowano uroczystą procesję. Świętu towarzyszyły zaw'ody muzyczne i atletyczne. Z tej okazji Pizystrat ustanowił też zwyczaj recytacji pieśni Homera. Pizystiat prawdopodobnie wprowadził Wielkie Dionizje obchodzone ku czci boga Dionizosa Po śmierci Pizystrata w 528-7 roku pne władzę w Atenach przejęli jego synowie, wśród których główną rolę odgrywał Hippiasz. Wygnanie go nie przyniosło Ateńczykom spokoju Na nowo odżyła rywalizacja między arystokracją o przywództwo w państwie

Główną rolę w tych wydarzeniach odgrywał Klejstenes z rodu Alkmeonidów. Klejstenes przeprowadził reformę państwa, która stała się punktem zwrotnym w dziejach Aten. Klejstenes chcąc uczynić społeczeństwo ateńskie bardziej jednorodnym poczynił wysiłki aby wymieszać ze sobą mieszkańców Attyki i zmusić ich do współpracy.

W efekcie powstał nowy podział obywateli na 10 fyl. Podstawę tej struktury stanowiły demy czyli niewielkie gminy zazwyczaj jedna wieś lub dzielnica Aten. Demy miały własnych urzędników, sanktuaria i święta a przynależność do nich dziedziczono. Demy zostały pogrupowane w większe jednostki zwane trytiami, któiych było 30 Od czasów Solona dostęp do najwyższych urzędów byl zarezerwowany tylko dla wąskiego grona najbogatszych Ateńczyków Klejstenes nie zmieniając tego ustanowił szereg nowych urzędów dostępnych dla mniej zamożnych obywateli Przede wszystkim obsadzano funkcje urzędnicze w fylaclt, trytiach i demach Od czasów Klejstenesa zaczęto wybierać 10 strategów, których zadaniem było początkowo dowodzenie wojskiem poszczególnych fyl i doradzanie polemarchowi, jednak z czasem sami przejęli dowidzenie annią. Urząd można było sprawować wiele razy z rzędu. Klejstenes wprowadził Radę 500-set, do której każda fyla wybierała po 50 przedstawicieli bez względu na ich majątek Rada przygotowywała posiedzenia zgromadzenia ludowego.

Reformy Klejstenesa otwierały większości obywatelom możliwość pełniejszego udziału w rządzeniu państwem co prowadziło do zmniejszenia się dystansu między nimi a arystokracją Obywatele ateńscy uzyskali niezwykle ważne uprawnienie pozwalające im kontrolować przywódców politycznych z arystokracji Mowa o ostracyzmie. Była to procedura skazująca na wygnanie osoby podejrzane o dążenie do tyranii Aby ją przepr owadzić na zgrornadzeitiu pytano lud czy chce ostracyzmu. Jeśli odpowiedź była twierdząca przystępowano do kolejnych czynności. Na glinianych skorupkach ( ostrakach) wypisywano imię człowieka którego zamierzali usunąć z Aten. Następnie wrzucano ostrakr do koszy. Jeśli głosów było