Tak pojmowany system w znaczeniu realnym w sposób rozwinięty wyznaczają 4 aspekty:
1) Skład
Skład danego systemu jest zbiorem jego części System nie jest zbiorem, ale skład systemu jest zbiorem
2) Otoczenie (pewien typ otoczenia - środowisko)
Otoczenie systemu to zbiór obiektów niewchodzących w skład systemu, ale z nim powiązanych.
3) Struktura relacyjna Dwa pojęcia:
o jako zbiór obiektów (to podejście jest nieważne)
o w znaczeniu relacyjnym (tym się będziemy zajmować, dalej to do tego pojęcia odnosić się będzie „struktura”)
■ w znaczeniu grupowym (pochodna struktury w znaczeniu relacyjnym) Struktura jest zbiorem relacji realnych jakie zachodzą z jednej strony między' składnikami, częściami systemu, a z drugiej strony miedzy systemem a jego otoczeniem
4) Mechanizmy
Zbiory procesów kształtujących system i jego działanie
Przykład systemu: szkoła
• skład: nauczyciele, uczniowie (ludzie)
• otoczenie:
■ teclmiczne: budynek, wyposażenie
■ przyrodnicze (środowisko): geosystem w którym zlokalizowana jest szkoła
■ społeczne: rodzice uczniów, władze szkolne, władze lokalne
• struktura: relacje między uczniami i nauczycielami (relacje nauczania)
• mechanizmy: różne procesy, zarówno o charakterze społecznym, ekonomicznym, kulturowymi, które sprawiają, że szkoła sprawniej działa