mechaniczna - przez zatrzymywanie w złożu cząstek koloidalnych i zawiesiny, biologiczna - zatrzymywanie bakterii i glonów,
chemiczna - osadzanie się na cząstkach złoża wodonośnego nierozpuszczonych w wodzie minerałów (CaCOj i Fe).
Za proces kolmatacji odpowiedzialne są domieszki wody, których obecność wyraża się w mętności, barwie oraz liczbie organizmów planktonowych i bakterii.
Druga grupa domieszek to te, które decydują o składzie wody po procesie filtracji tzn. 02 rozpuszczony, domieszki biogenne oraz refrakcyjne.
Z powyższych względów, jeśli woda powierzchniowa ma być wykorzystana to muszą być spełnione wymagania dotyczące jej jakości:
Mętność 20 mg SiOj/dm1, jeśli średnica efektywna ziarna złoża wodonośnego wynosi 0,5-1. Barwa do 60 mg Pt/dmJ.
Plankton do lOtys. komórek/cm3.
Ogólna liczba bakterii w cm3 albo do 1000 albo do 5000 Fenole do 0,001 mg/dm3.
Żelazo ogólne do 3 mg/dm3.
Ołów 0,1 mg/dm3.
Miedź 1 mg/dm3.
Rtęć 0,05 mg/dm3.
Cynk 5 mg/dm3.
Fosforany 1 mg/dm3.
Utlenialność 15 mg 02.
ChZT do 30.
Kryteria hydrogeologiczne i geochemiczne:
Pod powierzchnią terenu powinna występować warstwa gruntu sypkiego o współczynniku filtracji > 2* lO^m/s i miąższości > 6m.
Warstwa gruntu między źródłem filtracji a ujęciami wtórnymi powinna być pozbawiona wkładek albo soczewek z gruntów słabo albo nieprzepuszczalnych, a także nie może zawierać osadów o dużej zawartości związków organicznych.
W gruncie nie mogą występować wkładki z osadów organicznych (duża barwa i intensyfikacja kolmatacji).
Tereny ujęć powinny być zabezpieczone przed powodzią.
Na dnie każdego źródła infiltracji wytwarza się warstwa bardzo słabo przepuszczalnych osadów, przy czym opory przesączania przez tę warstwę są bardzo duże Przydenna strefa gruntu podlega procesowi kolmatacji, dlatego pojawiają się dodatkowe opory hydrauliczne związane z przesączaniem wody przez strefę zakolmatowaną.
Długość strefy zakolmatowanej wynosi 30 - 50 cm.
Przy pewnych depresjach swobodne zwierciadło wody w gruncie odrywa się od dna źródła infiltracji i pojawiają się dwie strefy:
między dnem źródła infiltracji a swobodnym zwierciadłem wody w gruncie - STREFA AREAGI która ma duże znaczenie w procesie oczyszczania,
STREFA NASYCONA - poniżej swobodnego zwierciadła wody w gruncie.