Uznanie i stwierdzenie wykonalności wyroku sądu polubownego lub ugody przed nim zawartej
9Zgodnie z art. 1212 k.p.c. wyrok sądu polubownego oraz ugoda zawarta przed tym sądem mają moc prawną na równi z wyrokiem sądu powszechnego lub ugodą sądową - po ich uznaniu przez sąd albo po stwierdzeniu przez sąd ich wykonalności. Ustawa wymaga zatem przeprowadzenia szczególnego dodatkowego postępowania, aby orzeczenia arbitrażowe mogły być w pełni skuteczne i wykonalne.
O uznaniu albo stwierdzeniu wykonalności wyroku sądu polubownego lub ugody przed tym sądem zawartej sąd orzeka na wniosek strony. Do wniosku należy załączyć oryginał łub poświadczony przez sąd polubowny odpis jego wyroku lub ugody przed nim zawartej, jak również oryginał lub urzędowo poświadczony odpis zapisu na sąd polubowny. Jeżeli wyrok sądu polubownego lub ugoda przed nim zawarta albo zapis na sąd polubowny nie są sporządzone w języku polskim, do wniosku należy ponadto dołączyć ich uwierzytelniony przekład na język polski (art. 1213 k.p.c.).
Ustawodawca rozróżnił orzeczenia, które nadają się do wykonania w drodze egzekucji, od tych, które się do tego nie nadają. Pierwsze z nich podlegają stwierdzeniu wykonalności, drugie zaś - uznaniu. Przesłanki odmowy uznania lub stwierdzenia wykonalności wyroku sądu polubownego lub ugody przed nim zawartej zostały jednak określone w art. 1214 § 3 k.p.c. w sposób jednolity - niezależnie od tego, czy wyrok lub ugoda podlegają uznaniu czy stwierdzeniu wykonalności. Analogiczne kiyteria kontroli orzeczeń arbitrażowych: brak zdatności arbitrażowej i sprzeczność z klauzulą porządku publicznego, sąd bierze pod uwagę w postępowaniu ze skargi o uchylenie wyroku sądu polubownego (art. 1206 § 2 k.p.c.).
O uznaniu albo stwierdzeniu wykonalności wyroku sądu polubownego wydanego za granicą lub ugody zawartej przed sądem polubownym za granicą sąd orzeka po przeprowadzeniu rozprawy (art. 1215 § 1 k.p.c.), a ponadto bierze pod uwagę dodatkowe przesłanki odmowy uznania albo stwierdzenia wykonalności (art. 1215 § 2 k.p.c.), analogiczne do podstaw skargi o uchylenie wyroku arbitrażowego wskazanych w art. 1206 § 1 k.p.c.
9W przypadku zbiegu postępowań ze skargi o uchylenie wyroku arbitrażowego oraz z wniosku o uznanie albo stwierdzenie wykonalności wyroku sąd, do którego skierowano taki wniosek, może odroczyć rozpoznanie sprawy. Może również, na wniosek strony żądającej uznania albo stwierdzenia wykonalności wyroku, nakazać drugiej stronie złożenie stosownego zabezpieczenia. Dotyczy to również sytuacji, w której skargę o uchylenie wyroku sądu polubownego wydanego za granicą wniesiono w państwie, w którym lub według prawa którego wyrok został wydany.