64764

Władza - możliwość dysponowani środkami produkcji oraz możliwość utrwalania określonych stosunków społecznych (korzystnych dla posiadaczy środków prod.). Podstawa konfliktu: nierówny podział między posiadającymi i nie posiadającymi środków prod.

B)    teoria Maxa Webera - ZS są rezultatem walki ludzi, grup, w celu przezwyciężenia oporu i urzeczywistnienia celów.

Władza - zdolność wpływania na innych, także wbrew ich woli.

Religia - czynnik sprzyjający zmianom ekonomicznym, organizacyjnym, hamujący te zmiany.

C)    teoria Dahrendorfa - ZS jest wszechobecna; w każdym społeczeństwie i jego elemencie zachodzą ciągłe zmiany, a także konflikty. Każde spoi. Opiera się na przymusie stosowanym pizez jednych członków społeczeństwa wobec innych. Konflikt powodowany jest przez walkę między grupami spoi. O pozycję, władzę, zmianę, status quo.

TEORIE ZMIAN TECHNOLOGICZNYCH ( powst. w XX w ): teorie społeczeństwa przemysłowego, postindustiialnego, tecluiologicznego, teclmotronicznego, ekspertów, trzeciej fali, informacyjnego.

Spory o kierunek i znaczenie ZS

W dyskusjach na temat ZS szczególne miejsce zajmowały spory o:

-    kierunek zmian

-    wartościowanie zmian w kategoriach postępu i regresu

-    interpretację znaczenia rozmaitych przeobrażeń (trudność przewidywania konsekwencji pewnych zdarzeń w dłuższym okresie, rozpoznawalne zmian ważnych i mniej ważnych)

-    charakter zmian (cykliczny lub linearny)

Linearne (ewolucyjne) teorie zakładały przejście społeczeństw lub struktur od niższych stadiów rozwoju do niższych.

A. Comte: następstwo stadiów teologicznego, metafizycznego, naukowego (odpowiednie epoki: militarna, prawna, przemysłowa).

K. Marks: zmiany w stosunkach ekonomicznych, politycznych i społecznych oraz w sferze świadomości prowadzące do zmian formacji (przejście od formacji niewolniczej pizez feudalną do kapitalistycznej i komunizmu).

H. Spencer: ewolucja od stanu barbarzyństwa, społeczeństwa militarnego do spoi. Indywidualnego i pokojowego.

Cykliczne teone zmian analizują przebieg i przyczyny przechodzenia społeczeństw z jednej fazy rozwoju do imiej, ale także powrót do fazy wyjściowej (Pareto, Sorokin).

Perspektywy poznawcze ZS:

A)    psychologiczna - analiza ZS przez pryzmat osobowości; stosunki spoi. są rezultatem instynktów, potrzeb, możliwości, motywacji, uczuć.

B)    socjologiczno - psychologiczna - analiza zmian w stosunkach między ludźmi, zachowań indywidualnych oraz zbiorowych

C)    socjologiczna - analiza zmian rozmaitych typów interakcji i procesów, grup spoi., stosunków między mmi, wartości i norm, instytucji; ujęcie systemu społecznego jako całości.

Najważniejsze teorie ZS: