68678

To rozróżnianie norm jest bardzo ważne podlegamy bowiem różnym ocenom: obyczajowym, prawnym, moralnym. Ocena moralna z pośród tych wszystkich ocen wydaje się być najważniejsza. Jej przedmiotem jest zatem człowiek rozpatrywany w kategoriach wartości a więc w tym kontekście który decyduje o sensie życia i o dobrach najwyższych dla wspólnoty. Czasem nawet kara więzienia pozostawia człowieka bez skazy w sensie moralnym a czasem ktoś bardzo szanowany z obyczajowego punktu widzenia jest człowiekiem złym moralnie. Na co dzień postępujemy według zasad powszeclinie akceptowanych i uznawanych za właściwe., zasady te stanowią system wartości jednostki a w odniesieniu do gnipy społecznej mogą przybierać formę zasad etycznych. Zasady etyczne są dla gnipy społecznej ich wewnętrznymi normami, przestrzegania tych norm wymaga gmpa a przymus państwowy jest niedopuszczalny. Najczęściej spotykanymi zasadami etycznymi grup społecznych są normy grup zawodowych W stosunku do zawodów wyznaczających jakość życia społecznego obowiązek ustanowienia takich norm jest przewidziany przez prawo państwowe dotyczy to zwłaszcza lekarzy, prawników, urzędników, nauczycieli, dziennikarzy, inżynierów, architektów, rzeczoznawców majątkowych, biegłych rewidentów i innych osób zaufania publicznego. Zbiór norm etycznych dla grupy społecznej nazywamy kodeksami.

Etyką zawodową nazywamy spisane normy odpowiadające na pytanie jak ze względów moralnych przedstawiciele danego zawodu powinni a jak nie powinni postępować? Etyka zawodowa występuje w postaci norm zinstytucjonalizowanych (kodeksy, przysięgi, ślubowania) oraz norm formułowanych jako indywidualne propozycje, luźne lub stanowiące uporządkowany zespół postulatów. Od tak rozumianej etyki zawodowej należy odróżnić reprezentowane przez daną grupę zawodową przekonania moralne. Warto też wyodrębnić moralność zawodową rozumianą jako postępowanie danej grupy zawodowej oceniane ze względu na kryteria moralne.

Etyka zawodowa czyli owe kodeksy lub jakieś jej fragmenty opracowuje się zazwyczaj z myślą o korygowaniu stanu rzeczywistego o podciąganiu go do wskazanego wzorca; pragnie się aby formułowane normy zintemalizowały się w grupie adresatów i aby znalazło to odbicie w sferze ich postępowania.

Na przestrzeni wieków moralność ludzi ulegało zmianie zapatrywanie na to co wchodzi w zakres pojęcia moralności. Wiele czynów i zachowań które kiedyś uważano za nieetyczne dzisiaj uznaje się za moralne lub są wręcz bez znaczenia. Natomiast z drugiej strony ciągle pojawiają się nowe kwestie moralne, które wynikają z nowych aktualnych realiów żyda oraz ze zmian zachodzących w gospodarce. Owe zmiany mają niebagatelny wpływ na kształtowanie się nowych zawodów oraz na zmiany zachodzące w zawodach znanych ludzkości od początku dziejów.

Tradycje etyki zawodowej przynajmniej w odniesieniu do niektórych zawodów sięgają epoki starożytnej ale współcześnie problematyka etyki zawodowej ulega znacznemu poszerzeniu i uzyskała rangę społeczną. Problematyka dotyczy nie tylko grup zawodowych tradycyjnych uchodzących za wyróżnione lecz wszystkich grup zawodowych o szerszym znaczeniu społecznym w tym również nowo tworzących się. Jedną z przyczyn tego stanu rzeczy jest rozwój społecznego podziału pracy i powstawanie nowych zawodów co powoduję włączanie w sferę zespołowej pracy coraz większej liczby ludzi. Inną przyczyną wzrostu zainteresowania problematyki etyki zawodowej jest zwiększanie się liczby zawodów mających bezpośredni wpływ na losy jednostek i społeczeństwa powołanych do ochrony podstawowych wartości społecznych a więc legitymujących się swoistym „ powołaniem społecznym”. Zawody te wiążą się szczególnie wyraźnie z określoną postawą moralną, kwestią wyboru określonej postawy moralnej w życiu. Inna wreszcie z omawianych przyczyn wiąże się z konfliktami moralnymi towarzyszącymi współcześnie pełnieniu zawodowych ról społecznych.

Na tym tle rozwija się właśnie zainteresowanie etyką poszczególnych grup zawodowych a kwestia moralnych kwalifikacji przedstawicieli tych grup uzyskuję wagę co najmniej równą kwestii