publicznej do wszczynania postępowania z urzędu, możliwość nieuwzględnienia cofnięcia przez stronę odwołania od decyzji, itd.
ad 1. Zasada praworządności:
- podstawowa zasada państwa prawa (art. 7 Konstytucji - organy administracji publicznej działają wyłącznie „na podstawie i w granicach prawa”),
- podstawą decyzji administracyjnej może być wyłącznie ustawa (przepis prawa powszechiue obowiązujący),
- konsekwencja zasady oficjalności,
- decyzja wydana bez podstawy prawnej lub z rażącym naruszeniem prawa obarczona jest sankcją nieważności (jest to najczęstsza przyczyna nieważności decyzji),
- wkracza też w zasadę dyspozytywności, np. organ może nie uwzględnić cofiiięcia odwołania przez stronę, jeśli utrzymana w mocy decyzja mogłaby naruszać prawo lub interes społeczny).
ad 2. Zasada prawdy obiektywnej:
- obowiązek podjęcia przez organ wszelkich kroków niezbędnych do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego,
rozstrzygnięcie musi być zatem oparte na okolicznościach faktyczme istniejących,
- podstawią realizacji tej zasady jest w postępowaniu dowrodowym zasada swobodnej oceny dowodów.
ad 3. Zasada pogłębiania zaufania obywateli do państwa:
- przesłanka oceny działania organu, nie znajduje odzwierciedlenia w dalszych przepisach k.p.a..
- wątpliwości należy rozstrzygać na korzyść strony,
- znajduje zastosowanie przy uchylaniu decyzji, które zostały wydane w sposób zgodny z przepisami k.p.a., ale są w odczuciu sądu są niewłaściwe.
ad 4. Zasada czuwania organu administracji publicznej nad interesem strony lub innych
osób biorących udział w postępowaniu:
- konsekwencja zasady oficjalności,
- obowiązek organów administracji publicznej do należytego informowania strony o okolicznościach faktycznych i prawnych oraz czuwania, aby strony i inni uczestnicy postępowania nie ponieśli szkody z powodu nieznajomości prawa,
- jej realizację stanowi np. art. 112 - błędne pouczenie co do prawa odwołania, wniesienia skargi lub powództwa nie może szkodzić stronie, która się do niego zastosowrala.
ad 5. Zasada czynnego udziału stron w' postępowaniu
- jest to uprawnienie a nie obowiązek strony,
- ma na celu złagodzenie skutków procesu i akwizycyjnego, bez przepisów realizujących tę zasadę strona byłaby tylko przedmiotem a nie podmiotem postępowania,
- organ musi zapewnić stronie możliwość wzięcia czynnego udziału w postępowaniu, m in. zawiadomić strony o wszczęciu postępowania, powiadomić o terminie i miejscu przeprowadzenia dowodów np. z opinii biegłego, oględzin, świadków,
- realizowana popizez przyznanie stronie licznych uprawmeń:
• dostęp do akt sprawy,
• zadawanie pytań świadkom i biegłym