69744

Omów inicjatywę dowodzenia w procesie karnym.

Dowód w procesie karnym przeprowadza się na wniosek strony, podmiotu mającego być zobowiązanym do zwrotu korzyści albo z urzędu (art. 167 kpk).

W postępowaniu przygotowawczym szczególnie istotna jest inicjatywa dowodowa organów dochodzenia i śledztwa, gdyż wyszukują one i wprowadzają dowody z mocy urzędu. Nie zawsze wymaga to decyzji procesowej w formie orzeczenia lub zarządzenia (choć niekiedy musi taką formę przybrać). Przy czym każda strona tego etapu ma zapewnioną inicjatywę dowodową. Dodatkowo po końcowym zaznajomieniu się podejrzanego z materiałami śledztwa lub dochodzenia stronom zapewnia się jeszcze 3 dni na składanie uzupełniających wniosków dowodowych (art. 321 § kpk).

W postępowaniu przed sądem przeważa wprowadzanie dowodów na wniosek. Oskarżyciel publiczny składa stosowne wnioski już w akcie oskarżenia (art. 333 § 1 i 2 kpk).

Prezes sądu wzywa oskarżonego do składania takich wniosków w terminie 7 dni od doręczenia mu tego aktu (art. 338 §1 kpk) - termin ma charakter instrukcyjny. W praktyce strony mogą składać wnioski dowodowe aż do zamknięcia przewodu sądowego w I instancji (art. 405 kpk).

Strona może złożyć nowe wnioski występując z apelacją od wyroku sądu I instancji - może to spowodować jego zmianę czy uchylenie orzeczenia i zwrot sprawy do ponownego rozpoznania.

Prawo wprowadzania dowodów przysługuje także sądowi, który jako organ procesowy może z urzędu przeprowadzić każdy dowód. W takim przypadku winien on wydać stosowne postanowienie.

Wyjątkowo inicjatywa dowodowa przysługuje również biegłym. Wrazie powołania biegłych psychiatrów dla wydania opinii o stanie zdrowia psychicznego oskarżonego mogą oni wystąpić:

■    o powołanie nowego biegłego lub biegłych innych specjalności (art. 202 § 23 kpk)

■    wnosić o skierowanie badanego oskarżonego na obserwację w zamkniętym zakładzie leczniczym, tj wnioskować co do sposobu przeprowadzania dowodu (art. 203 § 1 kpk).