Stosunek cywilny a stosunek pracy
W stosunku cywilnym praca jest wykonywana samodzielnie przez strony umowy, czyli podmioty o równej pozycji prawnej.
W stosunku pracy praca jest podporządkowana, a więc jest wykonywana pod kierownictwem pracodawcy, który kreuje zasady wykonania tej pracy(główną cliarakterystyczną cechą jest prawo pracodawcy do wydawania poleceń - polecenia jedynie konkretyzują to do czego się pracowiuk zobowiązał, a nie mogą kształtować stosunku prawnego).
1. Podporządkowanie wewnętrzne - polecenia określające jak wykonywać pracę, określają parametry wykonywanej pracy, pracodawca ma prawo do ich ustalania.
2. Podporządkowanie zewnętrzne - podporządkow-anie organizacyjne. Pracownik wykonuje swoja pracę w pewnej organizacji, organizacji czasu pracy. bhp. miejsca pracy i zespołu w jakim pracuje pracownik. Pracodawca wyznacza pracownikom miejsce i funkcje w tej organizacji.
Nie we wszystkich rodzajach pracy muszą występować oba rodzaje podporządkowania -wystarczy, że występuje podporządkowanie zewnętrzne/organizacyjne(np. podczas wykonywania pracy wysoko wyspecjalizowanej lub związanej z twórczością, gdzie pracownik wykonuje pracę niemalże samodzielnie - np. lekarz, który wykonuje pracę samodzielnie w obrębie jednostki organizacyjnej jaką jest szpital).
Podporządkowanie komplikuje się kiedy chodzi o tzw nietypowe formy zatrudnienia.
• praca tymczasowa - praca wykonywania przy współpracy trzech podmiotów. Agencja pracy ma podpisaną mnowę o pracę z pracownikiem, którego wypożycza pracodawcy użytkownikowi, który jest odbiorcą pracy pracownika. W tym wypadku powstaje problem podporządkowania organizacyjnego pracownika, który przeważnie cechuje się pewnym podziałem tych kompetencji pomiędzy agencją pracy tymczasowej a pracodawcą użytkownikiem.
• telepraca - praca na dystans, praca przez telefon. Podporządkowanie nie jest tak intensywne, gdyż nie ma kontaktu pracodawcy z pracownikiem, co powoduje znaczące modyfikacje tych stosunków.
• kierownicy pracv/menadżerowie/top management - osoby na najwyższych stanowiskach menadżerskiej które same organizują pracę i wydają polecenia, które właściwie me są podporządkowane pracodawcy, bo sami kreują pewne zasady i są samodzielni. Doktryna zastanawia się czy jest to w ogóle stosimek pracy, gdyż nie ma elementu podporządkowania, z drugiej jednak strony menadżer nie działa na swoją rzecz, lecz na rzecz pracodawcy, który zbiera owoce tej pracy. IProf. Góral uważa, że stosunek pracy nie jest najlepszym rozwiązaniem na podstawę dla zatrudnienia menadżerów, lepiej tonowy cywilnoprawne/
Trzeba skonfrontować podporządkowanie z relacjami slużbowymi(np. w : Policji, Straży, Służbie więziennej, wojsko itp.) O ile podporządkowanie w umowie o pracy jest podporządkowaniem runownym, które może dotyczyć jedynie pracy, czyli jest konkretyzacją umowy o pracy, to władza służbowa może jednostronnie kreować sytuację pracownika, może nie tylko dotyczyć pracy, ale również kształtować sytuacje prawną. Dlatego też stosimek służbowy podlega prawu administr acyjnemu, a nie prawu pracy.