73108

KONTRATYPY

Historia: bezprawność elementem obiektywny, zaś wina subiektywnym, geneza związana z nauką o ustawowych znamionach przestępstwa (corpus delicti). Romuland Hubę. Belingowska koncepcja zespołu ustawowych znamion, ale niewystarczające, dodatkowo uznanie czynu za bezprawny. Twórcą pojęcia jest NMadysław Wolter, okoliczności wyłączające kryminalną bezprawność, zestawienie znamion pozytywnych i negatywnych. Kontratypy to nazwa specyficzna dla ustawodawstwa polskiego, gdzie indziej nazwana instytucją wyłączające bezprawność bądź karalność, tylko dzięki nim można prawidłowo oceniać materialną stronę czynu, inaczej każdy czyn wypełniający znamiona od strony formalnej musiałby zostać uznany za przestępstwo, korekta formalizmu

Definicja Woltera: tylko te okoliczności, które powodują iż czyn wypełniając znamiona czynu zabronionego nie jest bezprawny. Cieślak mówi, iż wszystkie kontratypy (typowa sytuacja, okoliczność) wyłączają kryminalną bezprawność czynu (względne), zaś tylko kontratypy bezwzględne czynią dane zachowanie zgodnym z prawem, pewne sytuacje faktyczne, są one sformułowane przez ustawodawcę, legalizacja z punktu widzenia prawa karnego albo można je wywieść z ogólnych zasad Rodzaje: względne, bezwzględne, ustawowe i pozaustawowe.

Przekroczenie kontratypu: Przekroczenie kontratypu jest czynem kryminalnie bezprawnym gdyż nie jest zachowaniem w ramach kontratypu a jedynie w warunkach do niego zbliżonych. Eksces sprawcy: okoliczność umniejszająca stopień społecznej szkodliwość czynu i redukujący zawinienie- okoliczność łagodząca łagodząca, należy uwzględnić przy wymierzaniu kary w ramach ustawowego zagrożenia.

Problematyka nadużycia kontratypu; nie zawsze sytuacja zbliżona do kontratypu jest okolicznością łagodzącą. Nadużycie kontratypu polegające na wykorzystaniu lub sprowokowaniu sytuacji kontratypowej do popełnienia czynu zabronionego z pominięciem celu danego kontratypu( np. Nadużycie władzy przez funkcjonariusza)- powinno skutkować zaostrzeniem odpowiedzialności.