■ Element obiektywny (bezprawność) - zachowanie sprawcy musi naruszać jakieś reguły postępowania i musi być obiektywnie meprawidlowe(także przekroczenie zasad ostrożności wymaganych w stosunkach międzyludzkich nie zakazanych przez prawo)
■ Element subiektywny (wadliwość) - niewłaściwość zachowania związana z momentem przewidywania lub momentem woli (nie uczynił tego co należało choć mógł i powinien)
• Teoria psychologiczna - stosunek psychiczny sprawcy do czynu
• Teoria normatywna - nastawienie sprawcy do czynu z zewnątrz, do możliwości przedstawienia mu zarzutu ze strony oceniającego
Stopnie winy
• umyślność — zamierzone podjecie działania lub zaniechania, sprzecznym z regułą lub regułami postępowania 3€ niedbalstwo-
7^ lekkomyślność - sprawca przewiduje możliwość powstania skutku bezprawnego, lecz bezpodstawnie myśli, że go uniknie 7^ niedbalstwo sensu stricte - w ogóle nie wyobraża sobie skutku, choć może i powinien go sobie wyobrazić. Co dokonuje się na podstawie porównania zachowrania osoby popełniającej czyn z miernikiem staranności.(ujmowany niezależnie od przymiotówr osobistych i cech sprawcy)
Okoliczności wyłączające winę
poczytalność - Winę w rozumieniu art . 415 można przypisać tylko osobie, która ma dostateczny stopień rozeznania oraz dostateczną swobodę kierowania swoim postępowaniem(425)
ic w szczególności nie można przypisać odpowiedzialności osobie:
O niedorozwiniętej umyslowro
O osobom, które uległy zakłóceniom zdolności psycliicznych O osobom, których stopień dojrzałości z tytułu wieku nie jest dostateczny O osobom które z pow'odów kalectwa lub ze względu nie wiek nie mogą pokierować swoim postępowaniem
obrona konieczna - odparcie bezprawnego i bezpośrediuego zamachu na jakiekolwiek dobro własne lub innej osoby, dokonywanego w związku z takim zachowaniem innego człowieka (423)
3^ stan wyższej konieczności polega na odparciu bezpośrediuego zagrożenia w stosunku do dobra własnego lub innej osoby, nie wynikającego jednak z działań ludzkich samopomoc - jest dozwolona tylko wtedy kiedy ustawa tak stanowi
Odpowiedzialność za czyn własny noszący znamiona winy obciąża sprawcę gdy między czynem a szkodą zostanie ustalony związek przyczynowy.
Teorie:
* równoważności przyczyn conditio sine quo non - wszystkie zdarzenia bez, których dane zdarzenie nie miałoby miejsca
* teoria adekwatnego związku przyczynowego - zdarzenia bez, których dane zdarzenie nie miałoby miejsca i których dane zdarzenie jest zwyklym(normalnym)następstwem
przyczynienie się poszkodowanego - czyli sytuacja kiedy zachowanie się poszkodowanego,
stanowi jedno z ogniw' prowadzących do ostatecznej szkody
Możliwości