Wola państwa wyrażona w formie ustawy posiada pierwszeństwo prawne w stosunku do każdego innego sposobu wyrażania woli w państwie z wyjątkiem bezpośrednich decyzji suwerena (np. referendum rozstrzygające albo konstytucyjne).
2. AKT O MOCY USTAWY
• Niektóre państwa dopuszczają istnienie aktów o inocy ustaw.
• Nazywane są różnie, np : dekrety, dekrety• ustawy, dekrety• z mocą ustawy, rozporządzenia z mocą ustawy.
• Geneza tej instytucji sięga francuskiej karty praw z 1814r Art. 14 pozwala! na wydawanie ordonansów w razie konieczności państwowej lub ze względu na bezpieczeństwo państwa, przez króla.
• Karol X wr 1830r. skorzystał z tego uprawnienia i zawiesił prawo prasowe i ordynację wyborczą, co doprowadziło do rewolucji lipcowej Po tym fakcie zaczęto reglamentować (ograniczać) możliwości ich użycia.
• W 1831 r. w konstytucji saskiej - wprowadzono ograniczenia wydawania dekretów w zakresie 2 sfer:
czasu obowiązyw ania dekretu (jeśli go wprowadzono to na ściśle określony? czas) merytorycznego zakresu: oraz wprowadzono -> obowiązckzatwierdzania dekretów przez ciało ustawodawcze.
Te regulacje istnieją współcześnie wszędzie, gdzie jest możliwość wydawania dekretów .
• Stosowanie aktów o mocy ustawy zawsze budziło zastrzeżenia (wynikające z chęci obrony demokracji), ale mogą być także przydatne, jeśli są stosowane rozsądnie.
• Mają 2 w spólne właściw ości:
1. Ściśle określony tryb wydawania, odmienny od trybu ustanawiania ustaw.
2. Uwypuklona w nazwie swoista kwalifikacja („z mocą ustawy”).
• Cechy charakteryzujące dekret z punktu widzenia ustrojowego
1. Akt normatywny, czyli akt zawierający normy prawne.
2. Ma charakter generalny - powszechnie obowiązujący.
3. Reguluje materię zasadniczo zastrzeżoną dla ustawy.
4. Moc równa mocy ustawy zwykłej.
5. Wydany przez organ inny niż parlament, ale upoważniony do tego konstytucyjnie.
6. Wydany w sytuacjach i pod warunkami, które nadają mu charakter wyjątkowej formy prawotwórstwa.
STANY KONIECZNOŚCI PAŃSTWOWEJ - uzasadniają współcześnie istnienie dekretu. Są to sytuacje jakie wynikają w warunkach krytycznych dla państwa, kiedy szybkie podjęcie decyzji jest konieczne, aby uniknąć sytuacji luki prawnej i uniemożliwić wytworzenie się praktyki pomijającej lub wbrew konstytucji.
• Współcześnie stosowanie aktów o mocy ustawy związane jest najczęściej ze stanami zagrożenia państwafwę/ny, wojennym, wyjątkowymi.
• Źródłami prawa konstytucyjnego będą akty prawne o mocy ustawy, których normy prawne dotyczą zagadnień składających się na przedmiot prawa konstytucyjnego.
[ DEKRETY W POLSCE