74440

•    sposób sprawowania władzy przez UE nie może być porównywany z pań.modelami ustrojowymi; UE jest organizacją o specyficznym statusie, ale u jej podstaw leży określona koncepcja zrównoważenia struktury

•    władza powierzona jest czterem organizacjom (PE, KE, REa, TS), które dzielą się władzą w sposób ceteris paribus co do monteslduszowskiego trójpodziału władzy; nie ma jednak stricte zasady podziału władzy, gdyż wyodrębniona jest jedynie władza sądownicza (TS UE); władza wykonawcza - KE, dzieli z Radą Europejską, władza ustawodawcza: PE, Rada Europejska, KE w zakresie inicjatywy

•    poziom intensywności władzy jest zrównoważony; obowiązuje zakaz uzurpacji uprawnień poz atrakta towyc h

•    compełence-competeace dotyczy pań.czł., gdyż to one zmieniają i

uzupełniają traktaty, przenosząc kompetencje władzy pań. na instytucje UE, clironiąc oczywiście przy tym swoje konstytucje narodowe oraz tożsamość

[(kompetencje kompetencji") uprawnienie trybunatu arbitrażowego do podjęcia decyzji, czy jest kompetentny do rozstrzygania w danej sprawie; ta ocena wiąże sądy powszechnej

IV. Z ZASADY SYSTEMOWE

• są to zasady systemowe <ale rozpatrując działanie UE, należy brać też pod uwagę praktykę>:

x zasada systemową fundamentalna UE, wręcz zasada konstrukcyjna

x gwarancją jej zachowania jest kompetencja TS UE do orzekania o nieważności aktów przyjętych przez instytucje z przekroczeniem ich kompetencji art. 263. T fU E

Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej kontroluje legalność aktów ustawodawczych, aktów Rady, Komisji i Europejskiego Banku Centralnego, innych niż zalecenia i opinie, oraz aktów Parlamentu Europejskiego i Rady Europejskiej zmierzających do wywarcia skutków prawnych wobec podmiotów trzecich. Kontroluje również legalność aktów organów lub jednostek organizacyjnych Unii, które zmierzają do wywarcia skutków prawnych wobec osób trzecich.

W tym celu Trybunał jest właściwy do orzekania w zakresie skarg wniesionych przez Państwo Członkowskie, Parlament Europejski, Radę lub Komisję, podnoszących zarzut braku kompetencji, naruszenia istotnych wymogów proceduralnych, naruszenia Traktatów lub jakiejkolwiek reguły prawnej związanej z ich stosowaniem lub nadużycia władzy.

Trybunał jest właściwy, na tych samych warunkach, do orzekania w zakresie skarg wniesionych przez Tiybunał Obrachunkowy, Europejski Bank Centralny i Komitet Regionów, zmierzających do zapewnienia ochrony ich prerogatyw. Każda osoba fizyczna lub prawna może wnieść, na warunkach przewidzianych w akapitach pierwszym i drugim, skargę na akty, któiych jest adresatem lub które dotyczą jej bezpośrednio i indywidualnie oraz na akty regulacyjne, które dotyczą jej bezpośrednio i nie wymagają środków wykonawczych.

Akty tworzące organy i jednostki organizacyjne Unii mogą przewidywać wymogi i warunki szczególne dotyczące skarg wniesionych przez osoby fizyczne lub prawne na akty tych organów lub jednostek organizacyjnych zmierzające do wywarcia skutków prawnych wobec tych osób.

Skargi przewidziane w niniejszym artykule wnosi się w terminie dwóch miesięcy, stosownie do przypadku, od daty publikacji aktu lub jego notyfikowania skarżącemu lub, w razie ich braku, od daty powzięcia przez niego wiadomości o tyra akcie.

*    wykreowana przez TS UE w latach 70. XX w., nie jest wyraźnie proklamowana w traktatach założycielskich; np. 1980 organ nie może pozbawić innego kompetencji przyznanych mn na mocy tr. założyć

*    wyraża się w takim ułożeniu wzajemnych stosunków miedzy instytucjami, które zapewnia funkcjonowanie traktatowego mechanizmu wzajemnej kontroli i hamulców (zasada checks and balance) między głównymi organami UE, reprezentującymi różne interesy

^x z orzecznictwa TS UE można wywieść trzy opisujące ją zasady: 1. każda z instytucji powinna posiadać pełną autonomię w realizacji swych kompetencji 2. instytucje nie powinny bezwarunkowo przekazywać swych kompetencji inny organom 3. wykonując swoje kompetencje, instytucje nie mogą naruszać uprawnień i prerogatyw innych instytucji

x inferowana z art. 13.2. TUE - każda instytucja działa w granicach uprawnień przyznanych jej na mocy Traktatów, zgodnie z procedurami, na warunkach i w celach w nich określonych x ranga prawa pierwotnego ze względu na inferowanie z Traktatów oraz fakt, iż uzupełnia ona ich luki x pierwotnie <do czasu wejścia w życie TL> służyła głównie ochronie prerogatyw PE

np. ochrona pr. do opiniowania aktów pr. REa <spełnienia wymogu konsultacji nie zaspokajało samo zwrócenie się o nią do PE przez RE,i - musiała faktycznie być wydana opinia; ochrona pr. do skargi na dział.legisł. REa

x chroni jednostkę przed nadużyciami władzy wobec niej

2