Socjologia humanistyczna. Opiera się na przeciwstawnych założeniach. Przyjmuje się, że rzeczywistość społeczna nie ma charakteru obiektywnego, nie istnieje niezależnie od jednostek. To ludzie tą rzeczywistość konstruują, stale, przez relacje jednostek, które w pewnym stopniu są obdarzone wolną wolą, świadomością, podmiotowością. Od strony metodologicznej rzeczywistość społeczna nie istnieje w oderwaniu od podmiotu jej poznania. Niemożliwe w związku tym staje się formowanie pewnych praw. Nie ma czegoś takiego jak trwałe prawa rozwoju społecznego, który jest nieprzewidywalny, ze względu na ludzi. Pewne prawidłowości są wynikiem wspólnego definiowania sytuacji przez ludzi, akceptują pewne arbitralne reguły działania, które nie działają obiektywnie. Tym samym rzeczywistość przestaje być opisywana przez zależności, reguły, ale działania społeczne, podmioty i przypisywane tym działaniom znaczenia, interpretacje, wspólne definicje sytuacji czy wszelkiego rodzaju stany psychiczne jednostek podejmujących te działania. Z tą socjologią wiąże się przeorientowanie metodologii, ze względu na radykalnie inny przedmiot poznania. Należy stosować specyficzne, inne metody poznania. Szczególne znaczenie metody rozumienia. Kierunki w ramach tej socjologii: interakcjonizm symboliczny, fenomenologia, interpretacjonizm, teoria ugruntowana, kulturalizm, teoria krytyczna, perspektywa dramaturgiczna, etnometodologia. Badacz nie izoluje się od rzeczywistości społecznej. Zakłada się, że integralną częścią jest pewne zanurzenie się w pewien system znaczeń. Nie tylko wiedza o społeczeństwie, ale także zmienianie go i ulepszanie.