75030

. Zasada równości formalnej prawa wyborczego i jej ograniczenia.

Zasada równości prawa wyborczego w znaczeniu formalnym zakłada, źe każda osoba, której przysługuje prawo wyborcze (podmiotowe) uczestniczy w wyborach na takich samych zasadach jak inni wyborcy, a w szczególności dysponuje taką samą liczbą głosów w przypadku czynnego prawa wyborczego oraz ma równe z innymi szanse w ubieganiu się o urząd wybieralny czy mandat przedstawicielski (równość biernego prawa wyborczego). Rozwijające normy konstytucyjne ordynacje wyborcze dla tych trzech rodzajów wyborów szczegółowo regulują jedynie równość wyborców w głosowaniu.

W odniesieniu do biernego prawa wyborczego równość wznaczeniu formalnym gwarantowana jest w ordynacjach poprzez to. źe określają one w sposób ogólny i neutralny warunki, które powinien wypełniać każdy kandydat.

Zasada równości prawa wyborczego w znaczeniu formalnym wymaga, aby każdy wyborca miał stworzoną możliwość brania w równym stopniu udziału w procesie nominacji kandydatów. Wykształciły się w tej dziedzinie różne sposoby mianowania kandydatów:

1)    przez zebrania wyborców (sposób ten obowiązywał np. w Anglii w XIX w.),

2)    przez specjalnie do tego celu powołane organy (np. przewidziane przez ordynację do Sejmu z 1935 r. zgromadzenia okręgowe).

3)    partie polityczne (np. w Niemczech).

4)    prawybory - tzn. wybory kandydatów na przedstawicieli z ramienia określonej partii dokonywane przez jej członków (występują w USA).

5)    organizacje polityczne i społeczne (np. w Polsce według ordynacji wyborczej do Sejmu z 1993 r.)_f

6)    określona liczbowo grupa wyborców (np. w Polsce według ordynacji wyborczej do Sejmu z 1993 r).

Z punktu widzenia gwarancji zasady równości prawa wyborczego nie jest możliwe zmonopolizowanie mianowania kandydatów przez prawem wskazane organizacje czy partie i w państwie demokratycznym powinna zawsze być stworzona wyborcom możliwość udziału w tym procesie.