• witamina B6. W warunkach niedoboru miedzi lub witaminy B6 jet zmniejszona aktywność oksydazy lizylowej. Zmniejszone w konsekwencji sieciowanie kolagenu i skutkiem tego jest zmniejszona wytrzymałość tkanki kostnej
witamina C:
• Uczestniczy w hydroksylacji metabolitów witaminy D3
• uczestniczy w hydroksylacji proliny i lizyny
• Wpływa na proliferację osteoblastów
• Wykazuje efekt antyapoptyczny w stosunku do osteoblastów czyli powoduje
• wydłużanie czasu życia osteoblastów
• Hydroksylacja lizyna oraz proliny zachodzi podczas etapu wewnątrzkomórkowej syntezy kolagenu. Ma to jeszcze miejsce gdy kolagen jest jeszcze w postaci propeptydów a. Proces hydroksylacji lizyna oraz proliny jest niezbędny do dalszej syntezy kolagenu. Hydroksylowana lizyna oraz prolina występują tylko w kolagenie
• Hydroksylacja jest ważna ze względu na późniejszy udział wytworzonych produktów w tworzeniu wiązań sieciujących kolagen.
Witamina K:
• Stymuluje aktywność osteoblastów i wzrost ich aktywności metabolicznej
• wykazuje efekt antyapoptotyczny w stosunku do osteoblastów czyli przedłużają ich
• ich żywotność
• Stymuluje apoptozę osteoklastów, skracając czas ich życia
• witamina K uczestniczy karboksylacji osteokalcyny. Karboksylacja następuje przy udziale kwasu y-glutaminowego, wówczas to uzyskuje się karboksylowaną osteokalcynę, posiada ona zdolność wiązania jonów wapnia. Rola tego białka nie jest do końca poznana. Występuje ono w macierzy kostnej, uwalniane jest również do osocza, jego poziom w osoczu jest wyznacznikiem nasilenia procesów kościotworzenia. Przy niedoborze witaminy K następuje zmniejszenie wydzielania ostekalcyny
Wolne nienasycone kwasy tłuszczowe:
• Wpływa na odpowiedni stosunek omega 3 i omega 6, co wpływa na masę kości
• Kwasy potencjalnie podnoszące masę kostną to kw. Arachidonowy, kw. y-linolenowy, kw. ETA, kw. DHA
• Mechanizm tych zmian to polepszenie absorpcji wapnia oraz zmiany biosyntezy IGF1 i PGE 2 (czynników wzrostowych)
• Zasadnicze znaczenie w zapotrzebowaniu określonej ilości i profilu WNKT ma wiek organizmu, stopień rozwoju układu kostnego oraz cechy indywidualne
Mangan:
• Uczestniczy w metabolizmie kolagenu i prowadzi do glikozylacji, jako kofaktor. Niedobór = niedobrze
Uczestniczy w syntezie siarczanu chondroityny