Luka w prawie - sytuacja, gdy brak jest normy prawnej bezpośredniej określającej skutki prawne pozytywne dla danego stanu faktycznego. Stwierdzenie luki w prawie jest czysto subiektywne, jest wynikiem oceny systemu prawa stanowionego. Luka w prawie musi być wypełniona za pomocą reguł inferencyjnych przez organ stosujący prawo, chyba że organ stosujący prawo oceni, że prawodawca celowo pozostawił lukę w prawie - takiej luki się nie wypełnia.
Nie każdy brak przepisu to luka w prawie - wielu dziedzin życia prawodawca celowo nie reguluje.
Przyczyny występowania luk w prawie:
- prawo nie nadąża za tempem przemian społecznych
- błędy ustawodawcy spowodowane pośpiechem w stanowieniu prawa
- ustawodawca tworząc akty prawne nie jest w stanie przewidzieć wszelkich stanów faktycznych, jakie mogą wystąpić na danym obszarze regulacji prawnej
Luki w praw ie dzielimy na:
- pozorne (możliwe a nawet konieczne do wypełnienia przez organ stosujący prawro)
- rzeczywiste (niemożliwie do wypełnienia w drodze wnioskowali prawniczych przez organ stosujący prawro- konieczna jest interwencja prawodawcy) Tzw. swoista luka w prawie -sytuacja, w której pomimo obowiązku wydania aktu wykonawczego do ustawy, organ do tego upoważniony nie wydaje aktu w określonym ustawowo czasie, co uniemożliwia stosowanie przepisów ustawy.
Luki aksjologiczne:
1. luka extra legem (luka poza systemem prawa) - sytuacja, w której organ stosujący prawo stwierdza, że dla danego stanu faktycznego nie ma obowiązującej normy bezpośredniej, która określałaby skutki pozytywne danego stanu faktycznego, chociaż taka norma być powinna. Organ stosujący prawro musi traktować system prawa jako zupełny, więc wypełnia tę lukę w drodze wiiioskowrań prawniczych - per analogiam
2. luka contra legem (luka przeciw prawu) - faktycznie nie oznacza istnienia luki w prawie, ale jest to sytuacja, w której negatywnie ocenia się istniejące uregulowania prawne, postulując równocześnie inne rozwiązanie.
3. luka intra legem (wewnątrz prawa) - ma miejsce, gdy organ stosujący prawo stwierdza, że normodawca wyraża się mało precyzyjnie o danym staiue faktycznym.
Luki konstrukcyjne (techniczne) - sytuacja, w której obowiązują normy wyznaczające skutki pozytywne dla danego stanu faktycznego, lecz organ stosujący prawo nie może ich orzec, gdyż normy nie regulują jakiegoś elementu danego stanu, bez którego nie można wydać rozstrzygnięcia. Np. kiedy normy upoważniają jakiś podmiot do dokonania czynności konwencjonalnej, nie określając jak ma jej dokonać. Organ może orzec skutki negatywne