78354

Dr. Marek Wasiński

Prawo Publiczne Międzynarodowe

Wykład IV-Skutki naruszenia norm b) nieudzielania pomocy mającej na celu utrzymanie sytuacji niezgodnej z normą peremptoryjną bądź powstałej w wyniku naruszenia normy peremptoryjnej.

Wyjaśnijmy na następującym przykładzie:

|Przykład 6.1

Zachodni Brzeg Jordanu (ZBJ) jest autonomię w ramach państwa Izrael. Państwo izraelskie rozciągnęło swoje władztwo terytorialne nad tym obszarem w 1967 roku w następstwie wojny sześciodniowej. Dokonało się to z naruszeniem norm ius cogens - prawa do samostanowienia oraz zakazu agresji zbrojnej. Wyobraźmy sobie, że niemiecka firma Britta GmbH, do produkcji swoich filtrów do wody używa elementów produkowanych a następnie eksportowanych z ZBJ. Taki import na teren WE oznacza konieczność nałożenia cła na przywiezione elementy. Problem jednak polega na tym, że Izrael jest objęty programem preferencyjnych stawek celnych a ZBJ już nie. W związku z tym Britta w deklaracji celnej oświadcza, że dobra zaopatrzeniowe przybyły z terytorium Izraela. Urząd Celny RFN ma co do tego wątpliwości. Sprawa w efekcie trafia do ETS.

Trybunał musi odpowiedzieć na pytanie, czy firma może traktować sprowadzone z ZBJ towary jak towary sprowadzone z Izraela?

Trybunał orzekł, iż firma, a tym bardziej organy celne tak postępować nie mogą, gdyż w przeciwnym wypadku naruszona zostałaby zasada nakładająca na kraje obowiązek nieuznawania za zgodną z prawem sytuacji powstałej w wyniku naruszenia normy peremptoryjnej.

|Przykład 6.7|

Immunitet jurysdykcyjny głów państw.

W związku z ostatnią pielgrzymką papieża Benedykta XVI do Wielkiej Brytanii część przeciwników kościoła rzymskokatolickiego wpadła na pomysł, aby do sądu w Wielkiej Brytanii złożyć pozew przeciw papieżowi w związku z popełnieniem przezeń zbrodni przeciwko ludzkości. Przestępstwo miało tutaj polegać na ignorowaniu szeregu afer pedofilskich w okresie, gdy Joseph Ratzinger był Prefektem Kongregacji Nauki Wiary. Oczywiście wnioskodawcy doskonale wiedzieli o istnieniu immunitetu jurysdykcyjnego. Aby go ominąć starali się udowodnić, że Watykan nie jest państwem. (Choć w istocie spełnia wszystkie przesłanki państwowości).

|Przykład 6.8|

Sealandia - to pseudo państwo powołane przez nawiedzonego anglika Roya Batesa, który jest posiadaczem platformy wiertniczej z okresu WWII. Sealandia ma wiele atrybutów państwowości -flagę, walutę, dochody, godło państwowe. Ma nawet na swoim koncie wojnę z Imperium Brytyjskim. Problem jednak polega na tym, ze nie posiada terytorium. Krajom jest, bowiem wolno tworzyć sztuczne wyspy, ale pozostają one bez wpływu na wielkość terytorium oraz przebieg granic morskich i granic stref przybrzeżnych.

W tym kontekście interesująca jest sprawa Vanuatu - państwa położonego na atolu koralowym, który jest sukcesywnie zatapiany przez wody morskie. Ludność tego obszaru ma zostać przesiedlona do Australii ale pozostaje problemem, czy oni nadal będą wówczas narodem