Prof. Janusz świerkocki
Teorie Handlu Międzynarodowego
Wykład X - Teoria Stolpera - Samuelsona
Zróżnicowanie płac w krajach rozwijających się badano w latach 90. XX w. w Ameryce Południowej oraz Azji Wschodniej. Okazało się jednak, że wbrew teoretycznym implikacjom TSS nie dochodzi w tych krajach w następstwie HMN do niwelowania różnic w poziomie płac między pracownikami o niskich kwalifikacjach i pracownikami o kwalifikacjach wysokich.
Jednym z wytłumaczeń tego stanu, było stwierdzenie, że skoro kraj eksportuje dobra, w produkcji których nie zużywa się relatywnie niewiele HQL, to importuje dobra do wytworzenia których niezbędne są duże zasoby HQL. To sprawia, że de facto kraje rozwijające się importują dobra, których konsumpcja wymaga zaangażowania HQL. Ponieważ w tych krajach z założenia nie ma wielu pracowników o wysokich kwalifikacjach, w związku ze wzmożonym popytem na ich pracę ich płace rosną szybciej, niż wynosi wzrost płac pracowników nisko wykwalifikowanych indukowany HMN.
Kolejnym skutkiem specjalizacji i wymiany, na gruncie THO jest wyrównywanie się cen czynników produkcji w skali międzynarodowej9s.
Generalnie, przy zachowaniu założeń modelu, w następstwie specjalizacji oraz wymiany relacje wymienne czynników produkcji w obu państwach powinny dążyć do wyrównywania się. Kiedy osiągnęłyby jednakowe poziomy, ceny pracy i kapitału w obu państwach, również w ujęciu absolutnym byłyby identyczne.
Ekonomiści postanowili sprawdzić, czy w rzeczywistości do takiego wyrównania dochodzi. I w tym przypadku obiektem badań stały się płace, uważano bowiem, że są one najbardziej wrażliwe na HMN. Jeżeli twierdzenie o wyrównywaniu się cen w skali międzynarodowej w związku z HMN jest prawdziwe, to płace w różnych krajach powinny dążyć do wyrównywania się.
Zaznaczyć trzeba, że o ile TSS donosiło się do cen czynników produkcji w obrębie jednego kraju, to omawiane właśnie twierdzenie odnosi się do różnic w cenach czynników produkcji (konkretnie płac) między państwami.
Historia gospodarcza świata zdaje się udowadniać słuszność tego twierdzenia. Było bowiem tak, że w I. 50. i 60. XX wieku Japonia konkurowała z USA głównie niższymi płacami. Dziś już takiej przewagi kraj wschodzącego słońca nie posiada. Podobna sytuacja miała miejsce w przypadku USA i Korei Płd. w I. 70. oraz 80. XX w.. Obecnie obserwuje się, jak maleje płacowa przewaga Chin.