78383

Prof. Janusz świerkocki

Teorie Handlu Międzynarodowego

Wykład XII - Teorie neotechnologiczne

Teoria luki technologicznej znajduje potwierdzenie w rzeczywistości tylko w przypadku tych państw naśladowców, które podążają ścieżką rozwojową innowatora.

Np. żyletki. W PRL stanowiły one podstawowe (obok brzytw) narzędzie do golenia. Problem polegał na tym, że żyletka w swej prostocie była urządzeniem okrutnym - kaleczyła twarz niemiłosiernie. Sytuacja uległa zmianie, gdy firma Gillette stworzyła żyletki pokryte teflonem, którymi również można było się zaciąć, ale było trudniej, niż w przypadku zwykłych żyletek. Gillette nie było obecne w PRL ale niedługo po dokonaniu przez francuzów epokowego odkrycia pewna firma spod Rawy Mazowieckiej (zdaje się, że Polsilveri26) rozpoczęła produkcję żyletek pokrytych teflonem w Polsce.

Dziś jednak obserwujemy, że kraje rozwijające się nie podążają drogą rozwoju nakreśloną przez kraje rozwinięte - np. pominęły etap telefonów stacjonarnych, od razu przyjmując w użytkowanie telefony bezprzewodowe. Polska pominęła w rozwoju technologii płatniczych czeki - przechodząc od płatności gotówkowych do płatności kartami.

Ad B) Teoria cyklu życia produktu (teoria Vernona). Teoria ta opiera się na założeniu o nierównoczesności postępu technicznego w różnych krajach. Obserwując losy wielu innowacji produktowych Vernon doszedł do wniosku, że istnieją trzy fazy życia produktu:

1)    Faza nowości;

2)    Faza dojrzałości (faza produktu dojrzałego);

3)    Faza standaryzacji (faza produktu powszechnego).

Zarówno w teorii luki technologicznej jak i teorii cyklu życia produktu istotną rolę odgrywają korzyści skali produkcji. Możliwość ich realizowania przez producentów stanowi bodziec do rozpoczęcia wytwarzania danego dobra.

Ad C) Teoria Krugmana. Ta teoria rozpatruje w jaki sposób przebiega HMN w warunkach konkurencji monopolistycznej.

Założenia teorii Krugmana:

1)    Na rynku panuje konkurencja monopolistyczna.

2)    Firmy działające na rynku są symetryczne (są takie same), czyli posiadają jednakowe funkcje popytu i funkcje kosztów.

3)    Symetria firm sprawia, że sytuacja gałęzi jest opisywana przez liczbę firm oraz cenę typowej firmy.

4)    Każda firma wytwarza tylko jeden produkt.

Ad D) Teoria Lindera. Została ona sformułowana również w I. 60. XX w. przez Stefana Lindera -szwedzkiego ekonomistę. Wykazał się on oryginalnością, ponieważ stworzony przez niego model handlu zagranicznego jest zupełnie odmienny od dotychczas omawianych. Linder koncentruje się bowiem na stronie popytowej a nie podażowej HMN. Zatem tutaj to popyt stanowi czynnik indukujący wymianę międzynarodową. Jednocześnie Linder ignoruje niemal zupełnie podażową stronę HMN

Założenia teorii:

1)    Rozpatruje się jedynie HMN produktami przemysłu przetwórczego.

2)    Preferencje konsumentów (popytowe) zależą od dochodów kraju w przeliczeniu na mieszkańca, mierzonych PKB per capita lub PNBper capita.

3)    Preferencje konsumentów są determinantą struktury produkcji danego kraju.