Opis wymaga posiadania odpowiedniego aparatu pojęciowego, a wyjaśnianie, tzn. ustalanie prawidłowości ich przebiegu, wykrywanie związków i zależności, tworzenie uogólnień, wymaga tworzenia teorii.
Stąd zachodzi konieczność, aby nad tymi działami prowadzącymi badania empiryczne i dążącymi do uogólniania stwierdzonych prawidłowości w postaci teorii różnego zasięgu, tzn. teorii wyjaśniających węższe lub szersze kompleksy zjawisk, budować teorie bardziej ogólne, wyjaśniające zjawiska i procesy bardziej podstawowe, a zatem ważne dla wszystkich dziedzin życia społecznego.
Dziedziny socjologii szczegółowych:
Można mówić o socjologia kultury, socjologia narodu, socjologia zbiorowości terytorialnych (społeczności lokalnych), struktury klasowo - warstwowe, zróżnicowanie społeczno - zawodowe, socjologia polityki, socjologia gospodarki, socjologia konfliktu, socjologia miasta, patologia społeczna, socjologia pracy i przemysłu, socjologia wsi i rolnictwa, socjologia religii, socjologia rodziny, socjologia choroby, zdrowia i medycyny, socjologia nauki, socjologia prawa, socjologia wojska, socjologia sportu, metody i techniki badań socjologicznych, wymieniono też socjologię wychowania, socjologię młodzieży, socjologię masowego komunikowania się, socjologię sztuki.
Socjologia prawa Definicje socjologii prawa:
Def. Wg A.Kojdera w znaczeniu szerokim: jest to uprawianie wiedzy poprzez zastosowanie metod i technik socjologicznych do badania prawa, a także wskazywania na to, co socjologia ma do powiedzenia o prawie.
Def. Wg A.Kojdera w znaczeniu wąskim: to dyscyplina a) prawnicza i/lub b) socjologiczna.
Socjologia prawa to dyscyplina prawnicza.
Socjologia prawa to dyscyplina socjologiczna.
Socjologia prawa to dyscyplina prawnicza i socjologiczna.
a) Socjologia prawa w znaczeniu prawniczym
to „zespół twierdzeń generalizujących systematyczne lub akcydentalne obserwacje dotyczące zjawisk prawnych w ich aspekcie społecznym", a wiec do poznawania genezy i funkcjonowania poszczególnych instytucji prawnych w ramach danego porządku prawnego.
b) Socjologia prawa w znaczeniu socjologicznym to traktowanie socjologii prawa jako pewnego działu socjologii.
Do zadań badawczych należy:
1. Badanie cech odróżniających prawo jako instytucję społeczną od instytucji podobnych
2. Badanie społecznej genezy prawa jako określonego typu instytucji społecznej
3. Badanie podstawowych funkcji społecznych spełnianych przez system prawny i tych, którzy to prawo stosują
4. Badanie podstawowych kierunków rozwoju prawa
5. Badanie społecznych funkcji zawodów prawniczych