154752052

136

Recenzje

rżenia i posiadania odpowiednich środków, to zaś wymaga consensus politycznego, o które tak trudno w ostatnich latach w tej organizacji.

Jednym z najciekawszych fragmentów pracy P. Romus jest rozdział poświęcony kształtowaniu się koncepcji wspólnej polityki regionalnej od 1958 roku. Wielka liczba raportów komisji ekspertów, konferencji na temat rozwoju regionalnego pod auspicjami Komisji EWG; liczne programy działania, dyrekcje generalne, noty oficjalne do rządów państw członkowskich — wszystko to stwarza imponujący obraz dobrych intencji urzędników brukselskich w odniesieniu do bardziej harmonijnego rozwoju regionów na obszarze integracji rozwiniętych gospodarek kapitalistycznych, ale jednocześnie oddaje swego rodzaju bezradność i impas, w jakim te poczynania się znalazły z powodu braku decyzji politycznych. Sprawą dyskusyjną jest, czy ten brak decyzji należy przypisywać wyłącznie ciężkiej sytuacji gospodarczej, niejasnym perspektywom dalszych postępów unii ekonomicznej i monetarnej czy też przyczyny leżą jeszcze głębiej, a mianowicie w zbyt wielkich różnicach struktur regionalnych pomiędzy państwami EWG i wypływających stąd różnicach interesów w tej dziedzinie.

Tomasz Butler

I. B e n c z e, Gy. Bora (eds.). Regional studies, methods and analyses. Selected papers submitted at the International Geographical Union’s European Regional Conference, Budapest. Budapest 1974, s. 416. Akademiai Kiadó.

Prezentowany tom zawiera wybór kilkudziesięciu referatów przedstawionych w ramach sekcji III Europejskiej Konferencji Regionalnej MUG w Budapeszcie w okresie 11—14 sierpnia 1971 r. Prawie 60 autorów (w tym jedna Polka — K. Dubel) wyraziło swoje opinie na temat rozwoju i planowania regionalnego, jak również wybranych problemów środowiska geograficznego. Według słów jednego z redaktorów publikacji — I. B e n c z e, który napisał przedmowę tomu, „większość badaczy dowodziła celowości aktywizacji geografii dla lepszego zrozumienia społecznej roli wiedzy geograficznej”. Doświadczenia międzynarodowe pokazały, że podejście geograficzne wpływa dodatnio na planowanie regionalne, i odwrotnie — nieuwzględnianie aspektów przestrzennych może wywołać w nim niekorzystne konsekwencje.

Ponieważ w krótkiej z konieczności recenzji nie sposób omówić wszystkich prawie pięćdziesięciu referatów, ograniczę się do przedstawienia najciekawszych zarówno pod względem poruszanej problematyki, jak i stosowanych metod badawczych. Referaty zawarte w omawianym tomie dzielą się na cztery grupy tematyczne.

Część pierwszą poświęca się zagadnieniom teoretycznym i budowie modeli. R. B ó n i s c h (NRD) porusza problem planowania rozwoju struktury gospodarki regionalnej za pomocą modeli ekonometrycznych. Przedstawione dwa modele — nakładów-wyników i optymalizacji lokalizacji — wyrażają zgodność między planowaniem gałęziowym i planowaniem regionalnym. Zgodność ta przejawia się — zdaniem autora — w efektywnej lokalizacji sił wytwórczych. P. Pop o w (Bułgaria) przedstawia ekonometryczny model równowagi międzygałęziowej, kładąc nacisk na równowagę w analizie regionalnej i w planowaniu. Za pomocą tych samych metod można — według Popowa — ustalić ekonomiczną strukturę danego regionu i przeprowadzić ocenę oczekiwanych efektów gospodarczych. Ciekawa praca J. Paulova (Czechosłowacja) dotyczy problemów regulacji systemów regionalnych. Celem artykułu jest interpretacja niektórych modeli analizy regionalnej