81576

wychodzić z mikroekonomicznej analizy wyborów międzyokresowych, łączącej teraźniejszość z przyszłością.

Podsumowanie

1.    Trend (tendencja rozwojowa) produkcji jest ścieżka wzrostu wyznaczoną po wyeliminowaniu krótkookresowych wahań. Cykl koniunkturalny opisuje wahania produkcji wokół trendu. Przeciętna długość cyklu wynosi około 5 lat, ale istnieją znaczne odchylenia od tej normy,

2.    Zgodnie z koncepcją politycznego cyklu koniunkturalnego rząd stara się sterować rozwojem gospodarki, aby wyglądał on najpomyślniej tuż przed wyborami. Rząd może także nieumyślnie przyczynić się do wywołania wahań cyklicznych, nieumiejętnie stosując środki wykorzystywane w celu stabilizowania gospodarki.

3.    Występowanie cykli wiąże się z powolnym przebiegiem procesów dostosowawczych lub ze zjawiskiem substytucji międzyokresowej. Należy także wyjaśnić, dlaczego cykle są w miarę regularne.

4.    Model mnożnika-akceletora naświetla zależność decyzji inwestycyjnych przedsiębiorstw od oczekiwanych przyszłości zysków i zakłada, że podstawą tych oczekiwań jest eksploatacja dotychczasowego wzrostu produkcji. Model ten umożliwia proste wyjaśnienie cykliczności, jednakże zakłada pewną naiwność przedsiębiorstw, które w swych oczekiwaniach nie uwzględniają wahań koniunktury wywołanych przez ich własne działania.

5.    Naturalnymi granicami wahań produkcji, wyznaczającymi potencjalne szczyty i dna cykli, są odpowiednio: pełne wykorzystanie zdolności wytwórczych oraz zerowe inwestycje brutto.

6.    Ważną przyczyną cyklicznych wahań produkcji są, obok zmian inwestycji, wahania stanu zapasów. Dotyczy to jednak tylko planowanych zmian zapasów. Nie planowane zmiany zapasów są skutkiem, a nie przyczyną cyklicznych wahań koniunktury. Bez względu jednak na charakter zmian zapasów, konieczność ich odbudowy do normalnego poziomu po okresowym spadku uzasadnia pewne fluktuacje wolumenu produkcji.

7.    Koncepcja realnego cyklu koniunkturalnego zakłada, że faktyczna produkcja jest zawsze równa produkcji potencjalnej i że wahaniom cyklicznym podlega właśnie potencjalna wielkość produkcji. Koncepcja ta, odwołująca się m.in. do kategorii wyborów międzyokresowych, wyjaśnia zjawisko względnej trwałości cyklicznych zmian koniunktury, lecz nie tłumaczy ich przyczyn.

8.    Pewne wahania potencjalnego poziomu produkcji są stwierdzonym faktem, ale wiele krótkookresowych wahań aktywności gospodarczej odzwierciedla raczej odchylenia faktycznej produkcji od jej poziomu potencjalnego. Dlatego pełne wyjaśnienie zjawiska cyklu koniunkturalnego wymaga połączenia elementów teorii popytowej i potażowej.

9.    Postępująca integracja światowych rynków towarowych i finansowych sprawia, że sytuacja gospodarcza większości państw zależy współcześnie w dużym stopniu od koniunktury za granicą. Cykliczne wahania koniunktury w krajach wysoko rozwiniętych są dość ściśle zsynchronizowane.

10. Wyjście z recesji w latach 1990-1991 w krajach wysoko rozwiniętych było powolne i trwało długo. Cechą specyficzną tej recesji, utrudniającą jej przezwyciężenie, był ogromny ciężar zadłużenia gospodarstw domowych, które wydatnie wzrosło w wyniku deregulacji systemu finansowego przeprowadzonej w latach osiemdziesiątych. Konieczność spłaty zaciągniętych pożyczek wraz z odsetkami zmusiła ludność do zwiększenia stopy oszczędności i odpowiedniego obniżenia na dłuższy czas poziomu wydatków konsumpcyjnych.