83185

o IV - zniesienie władzy życia i śmierci (karcenie dzieci) o Los noworodków-zabicie, porzucenie

•    lus vendendi - sprzedaż dzieci (w obrębie państwa - synowie - 2 razy, córki, wnukowie - raz). 294 - Dioklecjan zakazał alienowania dzieci; 329 -Konstantyn W. - w razie ubóstwa sprzedaż noworodkówz prawem odkupu

•    Małżeństwo dzieci

•    Środki ochrony - wewnątrz familii - dozwolona samopomoc, na zewnątrz -powództwo windykacyjne, interdykty pretorskie

•    Jedność majątku familijnego - pater familias właścicielem, zarządcą i dysponentem -> ewolucja w kierunku dezintegracji majątkowej.

•    Peculium - wydzielanie z majątku poszczególnych elementów i powierzanie ich w odrębny zarząd. Syn nie mógł umniejszać substancji peculium przez darowizny. Ojciec - rozszerzał zakres możliwości nabywczych familii, syn -samodzielność w gospodarowaniu.

•    Peculium castrense - peculium quasi castrense - peculium obozowe, odrębny majątek syna - żołnierza. Dominat - nabytki uzyskane w służbie publicznej, świeckiej i duchownej.

•    Bona materna i inne nabytki dzieci - dobra pochodzące ze spadku po matce, elementy pochodzące z innych źródeł - zarząd i pobieranie pożytków, bez możności dysponowania.

Opieka nad niedojrzałymi:

•    Sposoby powołania opiekuna:

o Tutela legityma - opieka ustawowa (agnaci, gentylowie).

Niebezpieczne dla pupila - opiekun spadkobiercą, niepraktyczne, o Tutela testamentaria - powołanie w testamencie (sposób uprzywilejowany)

o Tutela dativa - od 200r. p.n.e. - zarządzenie władzy - wniosek

(ktokolwiek, matka) -> decyzja (pretor, namiestnik). II - pretor do spraw opiekuńczych. Opiekun mianowany przez urzędnika - obowiązek obywatelski - mógł ubiegać się o zwolnienie, o Do Justyniana - opieka agnatów zastąpiona ustawową opieką kognatów męskich w Noweli 118 z roku 543. Prawo poklasyczne -najbliższe kobiety

•    Władza opiekuna - surogat władzy ojcowskiej - władza nad majątkiem -początkowe swobodna, później - nadzór urzędowy. Pupil powyżej 7 roku życia mógł powiększać majątek samodzielnie.

•    Odpowiedzialność opiekuna:

o Actio suspecti tutoris - każdy obywatel w czasie sprawowania opieki -> usunięcie

o Actio rationibus distrahendis - powództwo w sprawie rozdzielenia rachunków- pupil po zakończeniu opieki