Fazy rozwoju prawa rzymskiego:
1. archaiczny - królestwo i część republiki
2. przedklasyczny - późna republika
3. klasyczny - pryncypat
4. poklasyczny - dominat podokres:
prawo justyniańskie (527-565)
Ustawa XII tablic - archaiczny Instytucje Gajusza - przedklasyczny
Cesarz Justynian I Wielki - zainicjował proces kompilacji prawa rzymskiego - (CIC) corpus iuris civilis = kodyfikacja justyniańska (VI w. n.e.)
3 części:
1. Codex - zbiór konstytucji cesarskich
2. Digesta = Pandectae - wyciągi z pism prawników rzymskich (38 prawników)
3. Institutiones - instytucje, podręcznik oparty na instytucjach Gajusza
Materiał ten dał początek współczesnemu prawu prywatnemu.
Pandektyści - XIX wiek
- Historyczna szkoła prawa
- Stworzenie części ogólnej prawa- siatka pojęć opracowana przez diagstów-analiza źródeł danych
- Wiele kodeksów się opiera na nich
PRAWO - ius» iustitia - sprawiedliwość, aequitas - słuszność Wg Rzymian prawo to sztuka czynienia tego co dobre i słuszne.
Ius est ars boni et acqui. - Cclsus Ulpian przekazał tę paremię Celsusa.
Nadrzędnymi nakazami prawa są:
I. żyć uczciwie
II. innym nie szkodzić
III. oddać każdemu co mu się należy
Prawo w znaczeniu przedmiotowym i podmiotowym(rozróżnienie dl prawnika)
Przedmiotowym - zespół, zbiór norm prawnych wydanych lub usankcjonowanych przez państwa I zagwarantowanym przymusem państwowym
Podmiotowym - prawo konkretnego podmiotu(np. osoby fizycznej lub prawnej) do określonego postępowania, któremu odpowiada obowiązek ciążący na innym podmiocie. Np. przysługujące pożyczkodawcy prawo domagania się zwrotu pożyczki i odpowiadające mu