83923

a. ) WYBORY BEZPOŚREDNIE - Meksyk, Ameryka Południowa. Finlandia,

Francja, kraje postradzieckie, Nowa Jugosławia

b. ) WYBORY POŚREDNIE-USA

2. ) Prezydent ma ZAPLECZE POLITYCZNE

- w USA nie jest to tak ważne, bo zakazana jest tam dyscyplina partyjna (bo posłowie niby są reprezentacją narodu, nie partii); często w praktyce jest podział głosów Północ-Południe, a nie różnopartyjny

ale ważne dla prezydentów europejskich (np. Mitterand z dużym zapleczem sprywatyzował wszystko ?)

gesty prezydentów, że nie są partyjni (np. „prezydent wszystkich Polaków”)

3. ) Prezydent jest GŁOWĄ PAŃSTWA i SZEFEM RZĄDU jednocześnie

np. w USA jeszcze do tego jest ministrem, bo sekretarze stanu formalnie nie mają

roli ministra, tylko rolę doradczą; prezydent może z nimi robić co chce, może ich

odwołać it[x; prezydent rządzi sam - zamknięta egzekutywa

np. Francja - posiedzenia strategiczne rządu pod przewodnictwem prezydentem,

posiedzenia techniczne z premierem (mniej ważne)

np. Finlandia

4. ) Prezydent nie ponosi odpowiedzialności politycznej, ale ponosi odpowiedzialność prawną

ODPOWIEDZIALNOŚĆ POLITYCZNA - w czasie kadencji nie może być przez nikogo odwołany z powodów politycznych (w pewnym sensie jednak odpowiedzialność polityczna jest np. Wałęsie nie udało się zostać wybranym na prezydenta po raz drugi)

prezydent Meksyku - na jedną 7-letnią kadencję, po której ustępuje, ale jednocześnie wskazuje, na kogo głosować ODPOWIEDZIALNOŚĆ PRAWNA - można postawić prezydenta w stan oskarżenia i skazać go za naruszenie prawa w związku z pełnioną funkcją w USA - Impeachment (wniosek Izby Reprezentantów, sądzi Senat) - zdarzyło się to dwukrotnie (Nixon ustąpił dobrowolnie ! po uchwaleniu wniosku przez IR)

1. ) Bill Clinton (afera rozporkowa)

2. ) 1868 Andrew Johnson postawiony w stan oskarżenia pod zarzutem

mianowania sekretarza skarbu bez zgody Senatu (Senat go uniewinnił jednym głosem)

Argentyna - o mało co M. E. Peron (bo minister ds. socjalnych tzw. minister dobroczynności prcelał na jej konto dużo pieniędzy, ale partia opozycyjna też z tego korzystała, więc tylko uchwała, że 24 h na opuszczenie stanowiska prezydenta i wciągu 2 tygodni wyjazd; Peron wyjechała na 3 lata i wróciła)

inny sposób - Białoruś. Polska, Wenezuela - parlament może uznać, że prezydent nie może pełnić funkcji ze względu na stan zdrowia

w Polsce wprowadzono, aby Jaruzelski nie rządził za długo, ale potem chciano to wykorzystać pnteciwko Wałęsie

na Białorusi - 1996 - chcieli Łukaszenkę, wynik 63% tak ale 37% nie (remont parlamentu, wyrzucono tych co glosowali na tak a prezydent uznał, że parlamentem jest tylko te 37%; wyrzuceni zaskarżyli prezydenta do TK, ale prezydent wymienił tam 3 osoby i wygrał, że w konstytucji coś o racji stanu, że prezydent może unieważniać akty?)

5. ) Prezydent jest SZEFEM SIL ZBROJNYCH

6. ) Prezydent jest KREATOREM POLITYKI ZAGRANICZNEJ

USA - umowy (a protokoły nawet nie wymagają ratyfikacji przez Senat)

Francja - dominuje prezydent nad premierem

7. ) Prezydent NIE MOŻE ROZWIĄZAĆ PARLAMENTU, ponieważ musi być względna

równowaga trójpodziału władzy

INNE. NIE FORMALNOPRAWNE UWARUNKOWANIA POZYCJI PREZYDENTA