80058

Doktryna monarchii narodowej:

a)    rozwój teorii inonarcliicznej i teorii suwerenności państwa:

Pomimo ekspansywnej polityki papiestwa, w średniowieczu nie zanikła idea suwerenności państwa, niezależnego od kościoła i monarchii uniwersalnej. Idea ta odwoływała się do narodowych sentymentów poszczególnych wspólnot państwowych, powracała do symboliki religijnej (król namiestnikiem bożym. itp.). W służbie tezy inonarcliicznej oraz idei suwerenności państwa podkreślano chętnie dwie zasady:

1)    zasada cesaiskości państw^ra (rex imperator in regno suo - król jest cesaizem w swoim królestwie)

2)    zasada kultu narodowych tradycji (np. wspomnienia wygranych wojen, wykazywanie genealogicznej ciągłości władzy monarszej, itp.)

W XIII i XIV w. odbudowa autorytetu państwa poczyniła dalsze postępy - u podstaw leżały procesy zjednoczeniowa i cenlializacyjne, a także rozwój ekonomiczny (wzrost antagonizmów między rycerstwem, a wielkimi właścicielami ziemskimi; wzrost poziomu kultury, umacniała się świadomość narodowy krzepło poczucie patriotyzmu, wzrastał zakres gospodarki towarowej)

•    główne założenia idei suwerenności państwa:

teoria regis exempti uzasadniała „wyjście" monarchy spod władzy cesarskiej odrzucenie zwieizcluiości papieskiej

suwerenny monarclia podlega Bogu i tylko Bogu (władza monarchy jest godniejsza od papieskiej) koncepcja izymskiej formuły zasiedzenia i przedawnienia (monarcha w drodze usucapio nabywał sw^roją suwereiuią pozycję)

pogląd o nieograniczonej władzy monarchy (szeroko rozbudowany katalog cnót królewskich)

b)    teoria reprezentacji:

Znacznie bujniej rozwijała się teoria reprezentacji, która imała sw^roje źródła w powstaniu stanowych parlamentów (parlamenty daw^rały królom możliwość rozwiązywania spraw państwowych w^respół z najbardziej aktywnymi silanu społeczeństwa). U kolebki tej teorii tkwiła też rozwijająca się zasada osobowości prawnej państwa, uznająca państwo za fikcyjną osobę, w której miejsce poszczególnych członów określone jest bardzo ściśle na podobieństwo miejsca części organizmu ludzkiego.

•    główne założenia teorii reprezentacji:

osoba prawna nie może działać sama. musi mieć swego reprezentanta (reprezentantem jest król,

ale posłowie reprezentują swoje stany lub terytoria)

z czasem przew^raźył pogląd, iż parlament to reprezentacja całej wspólnoty

celem reprezentacji było wyrażenie zgody na ważne decyzje (z czasem ugruntowała się zasada

głosowania większością głosów)