* odpowiada jedynie przed Sejmem (regulaminowa), chyba, że narusza prawa osób trzecich (=naruszy dobra osobiste) to odpowiada przed sądem tylko za zgodą Sejmu;
• wg TK immunitet ten nie chroni przed orzeczeniem cywilnym w razie naruszenia dobrego imienia lub czci;
* charakter trwały - nie wygasa wraz z mandatem;
-> Immunitet formalny (art. 105 ust. 2) - polega na czasowym uchyleniu karalności (wszelkie fazy postępowania, nawet rewizja nadzwyczajna na korzyść posła) wszystkich czynów wypełniających znamiona przestępstwa (karnego wg K., a karno-administracyjnego wg uwm, nie dot. odpowiedzialności cywilnej, pracowniczej, zawodowej, itp.), niezależnie od czasu ich popełnienia;
* art. 105 ust. 3 -* gdy postępowanie wszczęto przed wyborem zostaje ono zawieszone na żądanie Sejmu do czasu wygaśnięcia mandatu, a uchwała w tej sprawie podejmowana jest na wniosek zainteresowanego większością 3/5 za {uwm):
* gdy postępowanie nie zostało wszczęte przed wyborem -» 2 możliwości:
• art. 105 ust. 2 - za zgodą izby (bezwzględna większość);
• art. 105 ust. 4 - za zgodą zainteresowanego posła i żadne działania proceduralne nie są wymagane;
-* Nietykalność - zakaz zatrzymania lub aresztowania (art. 105 ust. 5) bez zgody izby (uchwała - bezwzględna większość);
* w uwm szerokie rozumienie „zatrzymania" -» wszelkie formy pozbawienia lub ograniczenia wolności osobistej przez organy stosujące przymus;
* można bez zgody (ale konieczne jest poinformowanie Marszałka Sejmu, który może nakazać zwolnienie posła), gdy:
• na gorącym uczynku i konieczne jest dla prawidłowego toku postępowania -» K.;
• stan wyższej konieczności/obrony koniecznej -» uwm:
ZASADA NIEPOŁĄCZNOŚCI (incompatibilitas) należy rozpatrywać w dwóch aspektach:
-» aspekt formalny - jako zakaz łączenia mandatu z innymi funkcjami lub stanowiskami państwowymi (art. 103):
* niepołączność formalna - niemożność piastowania innego urzędu czy pełnienia innej funkcji, a ordynacja ustala termin 14 dni na rezygnację z zajmowanego stanowiska, inaczej mandat wygasa:
• art. 102 -» zakaz łączenia posła i senatora;
• art. 103 ust. 1 -» zakaz łączenia posła/senatora z: prezesem NBP, prezesem NIK, RPO, RPD i ich zastępcami; członkiem RPP i KRRiTV, ambasadorem, zatrudnieniem w Kancelarii Sejmu, Senatu, Prezydenta lub adm. rząd. nie dot. członków RM i sekretarzy stanu w
• art. 103 ust. 2 -♦ zakaz łączenia posła/senatora z pracą jako sędzia, prokurator, urzędnik SC, funkcjonariusz policji i służb ochrony państwa, czynny żołnierz;
• art. 103 ust. 3 -* ustawa może rozszerzyć ten katalog;
* niewybieralność - wykluczenie zdolności danej osoby do kandydowania w wyborach (brak biernego prawa wyborczego) i objęcia mandatu -* jedyny przypadek to art. 123 dot. prezydenta i wyborów parlamentarnych;