86434

-    samorząd realizuje swoje zadania w formach właściwych dla administracji, ale zaspokajanie potrzeb mieszkańców musi być wykonywane również przy pomocy innych instrumentów niż adm. -»rozróżnienie na sferę:

*    sfera cywilnoprawna - istnienie jednostki samorządu w tej sferze wynika przede wszystkim z przyznania jej osobowości prawnej i uprawnień właścicielskich i majątkowych, dlatego jednostka występuje jako podmiot prawa cywilnego i działa na zasadach prawa cywilnego (zasada swobody dysponowania majątkiem i ochrony prawnej poprzez sądy powszechne);

*    sfera administracyjnoprawna - gdy wykonuje zadania własne lub zlecone, także tutaj przysługuje jej cecha samodzielności i ochrony sądowej sądów administracyjnych;

-    system finansowy samorządu -» podstawą gospodarki finansowej jest budżet, a Konstytucja wyróżnia 3 rodzaje dochodów samorządów:

*    dochody własne - gdy ustawa przyznaje samorządowi prawo ich pobierania, są to: podatki, opłaty lokalne, dochody z majątku samorządowego, dochody z samoopodatkowania -» swoboda dysponowania nimi;

*    subwencje - środki przekazane z budżetu centralnego i funduszy pozabudżetowych, a mechanizm ich wyliczania i rozdzielania jest jasny i jednostka wie ile jej się należy, np. dla gmin subwencja ogólna, w ramach której najwięcej dostaje na oświatę;

*    dotacje - środki przekazane z budżetu centralnego i funduszy pozabudżetowych na zadania zlecone oraz (duży stopień uznawalności) na inne cele i mogą być zużywane tylko na cele, na które zostały przyznane:

-    gwarancją konstytucyjną jest zapewnienie samorządowi odpowiednich dochodów:

*    gwarancja formalna - źródła dochodów ustalane w ustawie, a wg TK regulacje dot. źródeł finansowania muszą odpowiadać wymogom przyzwoitej legislacji, czyli nie mogą mieć działania wstecznego i muszą mieć odpowiednie vacatio legis;

*    gwarancja materialna:

—    nakaz, by udział w dochodach odpowiadał zakresowi przyznanych zadań (bogate orzecznictwo TK w tej sprawie, szczególnie dot. gmin);

—    nakaz dokonywania zmian w podziale dochodów publicznych wraz z dokonywaniem zmian w zadaniach samorządu;

prawo do ustalania wysokości podatków i opłat lokalnych, w zakresie określonym ustawą