86570

Hierokratyzm (teokratyzm, papocezaryzm) - system panowania Kościoła nad państwem, w którym monarchowie mają władzę jedynie dzięki namaszczeniu ich przez duchownych. System ten ukształtował się w średniowieczu (XI - XIII wiek) pod wpływem sporów między papieżami i władcami niemieckimi o zwierzchnictwo (spór o inwestyturę). Zakładał, iż wszelka władza wywodzi się od Boga. Papież jako namiestnik Chrystusa był tu pośrednikiem. Stąd wniosek, że władza świecka powinna być podporządkowana władzy duchownej. Papież Grzegorz VII w Dictatus Papae z 1075 roku głosił, że papież ma nie tylko pełnię władzy kościelnej, ale także władcy świeccy winni mu posłuszeństwo w sprawach świeckich. W roku 1302 papież Bonifacy VIII wydał bullę Unam sanctam, w której stawiał urząd papieża ponad wszelką władzę świecką, ponieważ podporządkowanie się papieżowi jest warunkiem wiecznego zbawienia.

System supremacji państwa nad Kościołem - zmodyfikowana wersja cezaropapizmu, z odrzuceniem założeń hierokratyzmu. Wpływa na powstanie tego systemu miała reformacja i wzmocnienie pozycji władców świeckich. Uznawano tu Kościół za organizację narodową, będącą na terytorium państwa, podległą suwerennej władzy świeckiej. Wystąpił w państwach protestanckich (Anglia, Szkocja, Szwecja, Dania, Niderlandy, Prusy, Szwajcaria), prawosławnych (Rosja), katolickich (Francja, z nazwą gallikanizm; Austria -józefinizm).

System zwierzchnictwa państwa nad związkami wyznaniowymi - wykształcił się w oświeceniu i rewolucji francuskiej z 1789 roku. Był odzwierciedleniem demokratyzacji, liberalizacji i laicyzacji państwa. Cechuje się przewagą państwa nad związkami wyznaniowymi. Działalność organizacji religijnych nie mogła być sprzeczna z obowiązującym prawem państwowym. Występowała religia