CCF20110308066

132 5. Bezpieczeństwo wewnętrzne w systemie bezpieczeństwa

Kto w naszym państwie (rządzie) prognozuje, projektuje, kreuje, zmienia stan i proces bezpieczeństwa? Kto myśli konceptualnie, twórczo, kto kształtuje system bezpieczeństwa państwa (narodu)¹⁶¹?

Powiedzieliśmy wcześniej, że każda domena bezpieczeństwa ma (może mieć) swoją sferę wewnętrzną i zewnętrzną. W kontekście tego twierdzenia, korzystając z poniższego, absolutnie niepełnego i celowo nieuporządkowanego „wykazu” możliwych i celowych, rzeczywistych domen bezpieczeństwa, spróbujmy konkretnie, jasno odpowiedzieć na pytania odniesiono kolejno do każdej z nich:

-    czy i kto w naszym państwie, w jakim stopniu, z kim i na jakich podstawach formalnoprawnych „zajmuje się” każdą z dziedzin, właściwymi jej problemami?

-    jaki jest aktualny poziom zorganizowania i klarowności struktur podsystemów kierowniczych i wykonawczych w danych dziedzinach?

-    jaka jest lub może być celowość, planowość, sprawność i skuteczność aktualnych rozwiązań organizacyjnych w warunkach zagrożeń?

-    czy wszystkim domenom bezpieczeństwa można przypisać konkretne rozwiązania organizacyjne?

□    narodowe

□    państwa (w państwie)

□    człowieka (ludzi)

U regionu (w regionio)

U obszaru (na obszarze)

□    obiektu (w obiekcie)

□    zdrowotno U ekologiczne

□    ekonomiczne

□    społeczne LI powszechne U publiczne

□    obywatelskie

□    energetyczne U cywilne

□    wojskowe (militarne)

□    pożarowe

□    powodziowe

□    techniczne

□    drogowe

□    transp

□

□

□ )

□

□    rozwoju

U pokojowe (w „P")

□    kryzysowe

□    wojenne

□    klimatyczne

□    epidemiologiczne

U terrorystyczne (anty-) G cywilizacyjne

□    zewnętrzne U wewnętrzne LI sejsomologiczne

□    wulkanologicz

□    przed pioj

□    wspój

□    *b^rWfe U|jgdnoslki iftjjiodm.)

jzesne rżle irzeszle

□    fauny

□    flory U majątkowe

□    finansowe

□    gospodarcze

□    infrastruktury

p<a (y~\

alogiczne^^A

%

I w miastach I graniczne (granic)

□    sojusznicze (sojuszu)

□    koalicyjne (koalicji)

□    zbrojne

U niezbrojne

□    w domu Li na wodzie Li w górach

□    podróży

□    przed ... (wobec ...)

□ .............

-J kombinacjo wymienionych w różnych zasięgach rzeczowych i czasoprzestrzennych

^,w Próbowała (minister W. Stasiak) i próbuje (minister S. Koziej) to robić jedna z nielicznych instytucji mająca w swej nazwie termin „bezpieczeństwo narodowe” - Biuro Bezpieczeństwa Narodowego. Jednak nawet najnowsze zmiany organizacyjne (Departament Analiz Strategicznych) wskazują na kontynuację podejścia analityczno-rcaktywno-dostosowuwczcgo.

O doraźnym reperowaniu, poprawianiu, reformowaniu bez końca naszych rozwiązań według pomysłów kolejnych włodarzy - już była mowa. Czy to jednak wszystko co możemy, powinniśmy, musimy robie? To tylko jeden z przykładów opisujących stan aktualny.

Już najwyższy czas zmienić dotychczasową logikę i metodę. Mało - sięgnąć trzeba głębiej, do aksjologii bezpieczeństwa, do jego ontologii. Bez tego próby „ustawiania” wyróżnionych dziedzin, subsyslcmów, bezpieczeństw składowych będą kontynuacją... psucia całości przez naprawianie części. Konieczne są solidne badania podstawowe, tworzenie od zrębów ogólnej teorii bezpieczeństwa, o czym była już mowa wielokrotnie. Na potrzeby niniejszej pracy można wykorzystać postulowaną ideę-koneepcję sieci bezpieczeństwa oraz narodowego (podmiotowego) zasobu bezpieczeństwa jako bazy dla organizacji i realizacji w dowolnym miejscu i czasie, na dowolnym poziomie struktury systemu, sytuacyjnie projektowanych działań połączonych w każdej dziedzinie bezpieczeństwa, w tym bezpieczeństwa wewnętrznego. Podstawowe założenia i cechy tej koncepcji w kontekście analizowanej tezy są następujące:

-    sieć i zasób (narodowy, państwowy, podmiotowy) obejmują wszelkie domeny i problemy bezpieczeństwa, rozpatrywane w każdych warunkach, w sposób systemowo całościowy, dynamiczny;

-    kompetencje, wiedza, zasoby osobowe i materiałowe, zdolności dowolnego resortu, dowolnej służby, instytucji czy subpodiniotu muszą być dostępne, gotowe do sprawnego i skutecznego działania wtedy i tam, gdzie akurat występuje potrzeba działania;

-    żaden z elementów systemu i żadna relacja nie są ani ważniejsze, ani bardziej cenne od pozostałych. Ich jednostkowa, sytuacyjna ranga wyznaczona jest wkładem do optymalizacji pozostałych elementów oraz efektu działań całości. Rola każdego elementu (zasobu), każdej domeny i sfery polega na wspólprzyczynianiu się, współtworzeniu synergieznego efektu stanu i procesu bezpieczeństwa w danej sytuacji.

Wszelkie resorty, agencje, służby itp. są elementami tej samej, jednej sieci bezpieczeństwa, a wszelki ich potencjał - składnikiem jednego, wspólnego zasobu bezpieczeństwa.

Na ilustrującym takie podejście rysunku (na następnej stronie) nie ingerujemy w istniejącą w Polsce strukturę rządu, władzy wykonawczej, w model państwa. Każda struktura jest pochodną założeń przyjmowanych przez jej twórców, ich celów, paradygmatu, kultury, stylu. Wyjątkiem jest „wprowadzone” przez nas pod umowną nazwą ministerstwo bezpieczeństwa, czym wskazujemy na konieczne:

centralizację kierowania i dowodzenia w sferze bezpieczeństwa;

-    uporządkowanie, integrację (scalanie) wysiłków organizacyjnych w systemie bezpieczeństwa;

koordynację i zarządzanie oparte na organizacji, a nie sugestiach, postulatach i wskazówkach;

-    jasność kompetencji, relacji, ról organizacyjnych i odpowiedzialności;