CCF20110308059

118 5. Bezpieczeństwo wewnętrzne w systemie bezpieczeństwa

118 5. Bezpieczeństwo wewnętrzne w systemie bezpieczeństwa

Resort

BEZPIECZEŃSTWA

„wewnętrznośó • KwnętrmoiC

główny wykonawca narzędzia

Wydział

OBRONY

Wydział

OCHRONY

Zarząd

BEZPIECZEŃSTWA ^WOJSKOWEGO j

Zarząd ' BEZPIECZEŃSTWA CYWILNEGO ,

Departament

BEZPIECZEŃSTWA

ZEWNĘTRZNEGO

7Y

charakter celu i działań

(Wydział    Wydział 'N

KSZT.    OBRONY )

Wydział

OCHRONY

Wydział

KSZT.

7T

TY

W podobny sposób można charakteryzować kolejne warianty podziałów pierwotnych, obracania naszego sześcianu. Każdy wariant porządkuje i organizuje działalność w sferze bezpieczeństwa, ale każdy czyni to w inny sposób, w tym - inaczej lokuje bezpieczeństwo wewnętrzne w nadsystemie, prowadzi do innych następstw, innych struktur niższego rzędu, z wszelkimi tego konsekwencjami.

Warto więc postawić pytanie, która sekwencja, która struktura organizacyjna jest lepsza, które podejście będzie optymalne. Odpowiedź wbrew pozorom nic jest wcale trudna:

Najlepsze będzie takie podejście, które będzie maksymalizować funkcję wewnętrznej i zewnętrznej sprawności i skuteczności organizacyjnej (kierowniczej i wykonawczej) podmiotu w realizacji misji bezpieczeństwa w konkretnych (zakładanych, prognozowanych przez każdy podmiot) warunkach zewnętrznych i wewnętrznych. Wszelkie próby uogólniania, postulowania modeli uniwersalnych, formułowania ocen kategorycznych wydają się niecelowe i bezzasadne'*¹.

Ważne jest, by pierwsze dekompozycje (i pierwsze poziomy struktur organizacyjnych) obejmowały i lączyty wszystkie cztery wskazane aspekty-kryteria bezpieczeństwa, w uproszczeniu:

stan podmiotu (np. państwa): pokój - kryzys - wojna, ..., charakter celu i działań: ochrona - obrona - kształtowanie, główny wykonawca i rodzaj środków (narzędzi): wojskowe - cywilne, lokalizacja działań własnych, ośrodka decyzji i kierowania: wewnętrzna - zewnętrzna.

^1,1 Przypomnijmy stanowisko autorów francuskich z grupy Stratcgor: „Najlepsza strategia (tożsamość, procesy, struktura) to ta, która umożliwia uzyskanie największej spójności wszystkich elementów polityki oraz adekwatności do warunków otoczenia".

Wybór kolejności ich stosowania jest kwestią paradygmatu, doświadczeń, przyjmowanych założeń, stylu i kultury działania preferowanych przez konkretnych decydentów, badaczy, planistów oraz ich postrzeganiu potrzeb i warunków realizacji¹''². Na przykład Izrael, podmiot o szczególnie złożonych uwarunkowaniach bezpieczeństwa, jako schemat nadrzędny organizacji swojego systemu bezpieczeństwa zastosował pierwotny podział według kryteriów wykonawcy i charakteru celów (działań własnych). W myśl takiego podejścia: „system obronny Izraela jest zorganizowany w oparciu o trzy filary: polityczny, militarny i cywilny”¹⁴³. Filar polityczny dotyczy sfery kierowania, natomiast w obszarze wykonawczym wyróżnia się realizatorów wojskowych lub cywilnych. Podobne rozwiązanie preferują cytowani wcześniej eksperci bułgarscy.

Zamiast więc jakiegokolwiek uniwersum, na podstawie naszych studiów rozwiązań różnych podmiotów, analizy doświadczeń ich funkcjonowania, badania przepływu informacji, „miękko” postulujemy jako jeden z możliwych poniższy, korespondujący z mottem książki, wariant sekwencji dekompozycji obszaru bezpieczeństwa, który może stanowić punkt wyjścia do kształtowania struktur organizacyjnych (rysunek).

Poziom 1.

BEZPIECZEŃSTWO

lokalizafcja działań własnych, ośrodka decyzji, kierowania

BEZPIECZEŃSTWO

ZEWNĘTRZNE główny wykonawca/narzędzia j

Poziom Z

f	BEZPIECZEŃSTWO	>	BEZPIECZEŃSTWO	A
\_	WOJSKOWE	>	l CYWILNE	_/

J, charakter celu i działań, forma J,

Poziom 3.

f BEZPIECZEŃSTWO "1	f BEZPIECZEŃSTWO	f BEZPIECZEŃSTWO ^
przez OCHRONĘ	pracz OBRONĘ	pracz KSZTAŁTOWANIE
(OCHRONA	(OCHRONA	(KSZTAŁTOWANIE
BEZPIECZEŃSTWA) J	^ BEZPIECZEŃSTWA) J	BEZPIECZEŃSTWA) J

^MJ Na lemat wariantu dekompozycji i budowy struktury organizacyjnej, w którym jako kryterium pierwotne zastosowano cel, formę i charakter działań, pr/.cz co na pierwszym etapie dekompozycji wyróżniono dwie równorzędne komórki organizacyjne, resorty ochrony oraz obrony, każdemu przypisując dodatkowo funkcje kształtowania środowiska i sytuacji bezpieczeństwa we właściwym sobie obszarze - zob. C. Rutkowski, Sieć bezpieczeństwa..., op.cil. Mo/c niektórym takie rozwiązania bardziej odpowiada?

^1,1 Wypowiedź prof. Szai Feldmana, przewodniczącego Centrum Studiów Strategicznych w Jalfic (CSSJ), na konferencji 12 lutego 1999 roku nt. „Bezpieczeństwa narodowego w państwie Izrael".

Poziom n.

stan podmiotu/warunki organizacji i realizacji

Poziom 4.

r-\		/■ \
BEZPIECZEŃSTWO	BEZPIECZEŃSTWO	BEZPIECZEŃSTWO
POKOJOWE	KRYZYSOWE	WOJENNE
(W STANIE POKOJU)	(W STANIE KRYZYSU)	(W STANIE WOJNY)
V_/	V____/	s___y