116 5. Bezpieczeństwo wewnętrzne w systemie bezpieczeństwa
dzialny za funkcjonowanie kraju w czasie pokoju, drugi przygotowywał kraj do wojny” (wyróżnienia - C.R.)I4#. W obecnych czasach autor len sugeruje celowość wprowadzenia jeszcze dwóch władców: jednego odpowiedzialnego za zmiany (strategiczne, kulturowe), drugiego za budowanie przyszłości. Można tu dostrzec zastosowanie kryteriów stanu państwa (podmiotu) oraz charakteru celu i działań. Można i tak. Zauważmy, że dalej mieścimy się w ramach sugerowanych czterech kryteriów i podziałów pierwotnych, generalnych. Idea „przesuwania się” lokalizacji bezpieczeństwa wewnętrznego w sekwencji, w zależności od przyjętej kolejności stosowania kryteriów dekompozycji, jest jednak wystarczająco jasna.
Zauważmy, że zastosowanie każdego z wymienionych wariantów podpowiada zdecydowanie odmienną strukturę organizacji systemu bezpieczeństwa, której przykładowe warianty na poziomie resortowym ilustruje rysunek.
oodzial A: |
DOdział B: | ||||
Resort ~j |
r |
Resort |
N | ||
BEZPIECZEŃSTWA J |
BEZPIECZEŃSTWA |
) |
charakter celu i działań
Dcp. OBRONY
Departament
OCHRONY
główny wykonawco
narzędzia
Zarząd
BEZPIECZEŃSTWA
WOJSKOWEGO
Zarzqd
BEZPIECZEŃSTWA
CYWILNEGO
WytJ/M
BEZPIECZEŃSTWA
ZEWNĘTRZNEGO
Dcp.
KSZT.
Analizując powyższe schematy, można zauważyć, że konsekwencją przyjęcia któregokolwiek z podziałów jako podziału pierwotnego (tu: wyróżnienie na najwyższym poziomic departamentów czy pionów ochrony, obrony i kształtowania bezpieczeństwa) jest konieczność uwzględnienia, ujęcia w zakresie każdego z departamentów pierwszego poziomu wszelkiej problematyki właściwej dalszym, wtórnym podziałom (tu: pro-'w B. Wawrzyniak, Odnawianie przedsiębiorstwa na spotkanie XXI wieku, !’oltcxt. Warszawa 1999.
blematyki: wojskowej - cywilnej, zewnętrznej wewnętrznej, pokojowej kryzysowej - wojennej itci.). Zajmujące się więc tymi problemami komórki organizacyjne będą „powielane" w każdym z trzech pionów (departamentów), podejmując ten sam problem, choć w różnym aspekcie celu i charakteru działań (jedna w aspekcie działań ochronnych, druga działań obronnych, trzecia - kształtowania bezpieczeństwa).
Tożsama zależność (prawidłowość) wystąpi w każdym innym możliwym wariancie strukturyzacji. W sposób naturalny ułatwi to organizację i realizację komunikacji, współpracy w sytuacjach potrzeby całościowego, wieloaspektowego podjęcia konkretnego problemu (np. łącznego ujęcia kwestii ochrony, obrony i kształtowania bezpieczeństwa powodziowego, w kontekstach wojskowych i cywilnych, zewnętrznych i wewnętrznych i innych.
Podejście tak uporządkowane wprowadza również przejrzystość struktur, łatwość odczytania zakresu działania, specjalizacji i kompetencji każdej z komórek organizacyjnych każdego pionu, zarządu, oddziału i wydziału. Porównajmy w kontekście owego ładu, przejrzystości i łatwości komunikacji ujęcie opisywane z praktycznie istniejącą strukturą np. MON, MSWiA, AON czy leż (zob. Wprowadzenie) z logiką wyróżnienia aktualnych kierunków kształcenia w obszarze bezpieczeństwa.
2. Drugim z możliwych podejść, sekwencją dekompozycji, a stąd podstawą konstruowania systemów organizacyjnych jest użycie w pierwszej kolejności kryterium „wc-wnętrzności - zcwnętrzności” problemów bezpieczeństwa (przykładowa sekwencja na rysunku poniżej) oraz wariantowanie kolejnych, dalszych podziałów dekompozycji.
Kojarzony z takim podejściem schemat struktury organizacyjnej na poziomie resortowym mógłby być następujący (rysunek).