86612

być skierowane na ideę prawa

idea prawa oznacza, że prawo winno urzeczywistniać pewne wartości, które wykraczają poza same elementy porządku prawnego

tymi wartościami są wartości prawa - są to idee, które wyznaczają cel kształtowania prawa i zadania, jakie w akcie tworzenia i stosowania prawa winne być wypełnione

przy idei prawa nie chodzi o uwarunkowania prawa ale o jego ukierunkowanie na pewien cel

uwzględnianie uwarunkowań prawa pozwala na tworzenie prawa słusznego. Idea prawa zawiera dodatkowo zobowiązanie wyrastające z etosu prawa /wartości, wzory postępowania/ wiążące tych co stanowią i stosują prawo, idea prawa oznacza przedmiot istniejący przed i ponad prawem pozytywnym, jest zasadą przewodnią na której opiera się prawo pozytywne już ustanowione i to co ma być tworzone

idea prawa dla prawa ustanowionego jest zasadą oceny, czy odpowiada ono kryterium słuszności

idea prawa jest niczym twórczy niepokój, który każe doskonalić prawo pozytywne

w ramach ludzkiej możliwości - spełnia więc nie tylko rolę wartościującą, ale także

jest zasadą tworzenia nowego albo odnawiającego się prawa

treść idei prawa zawiera 3 elementy:

sprawiedliwość

celowość

bezpieczeństwo prawne

przy ocenie każdego przypadku prawnego te trzy elementy winno się stosować razem

Sprawiedliwość

sprawiedliwość jest uniwersalną zasadą moralności ludzkiej, odnoszącą się do życia społecznego człowieka

można wyróżnić sprawiedliwość subiektywną i obiektywną

sprawiedliwość subiektywna - odnosi się do regulacji stosunków między osobą

a osobą

sprawiedliwość subiektywna w etyce była zaliczana do cnót kardynalnych

/Tomasz z Akwinu/, najbliższych duchowej istocie człowieka

sprawiedliwość subiektywna wyrażała się w 3 nakazach:

godnie żyć /honeste vivere/

nikomu nie szkodzić/neminem laedere/

dać co się komu należy /suum cuique tribuere/

istniała też złota reguła oparta na sprawiedliwości - nie czyń drugiemu, co tobie niemiłe, lub w formie pozytywnej w nauce Jezusa Co chcecie, aby wam ludzie czynili i wy im czyńcie

sprawiedliwość jako cnota wymagała, od człowieka odpowiedzialności za swe działania wobec innych niezależnie od okoliczności i skutków czynu