s |
M |
S |
M |
M |
S |
M |
S |
s |
P |
S |
P |
S |
P |
S |
P |
Jak powiedziano wyżej, przesłanki i wniosek - to znane nam już klasyczne zdania kategoryczne. Pamiętamy, że mogą to być zdania ogólno-twierdzące (zdanie typu S a P), szczegółowo-twierdzące (typu S i P), ogólno-przeczące (typu S e P) i szczegółowo-przeczące (typu S o P). W sumie, przynajmniej teoretycznie (ale, jak się niebawem okaże, tylko teoretycznie), rolę przesłanek i wniosku może w sylogizmie odgrywać każdy z tych czterech typów klasycznych zdań kategorycznych. Biorąc to pod uwagę i kombinując ze sobą każdą z możliwych postaci przesłanek i wniosku, otrzymalibyśmy dla każdej z czterech figur sylogistycznych 64 kombinacji, czyli w sumie aż 256 różnych trybów sylogistycznych. Jednak spośród nich tylko 24 tryby są niezawodne, po 6 w każdej figurze. Z tych 24 trybów, 19 uznano za podstawowe. 5 pozostałych trybów wynika z tych 24 podstawowych - z relacji podporządkowania z kwadratu logicznego. Wszystkie niezawodne tryby sylogistyczne otrzymały w średniowieczu swoje nazwy tak skomponowane, by kolejne trzy samogłoski występujące w tych nazwach wskazywały typ zdania kolejno: przesłanki większej, mniejszej i wniosku. Dla łatwiejszego zapamiętania 19 podstawowych (i najczęściej wykorzystywanych) trybów sylogistycznych, ułożono heksametrem z ich nazw wiersz mnemotechniczny. Jego autorstwo przypisuje się wybitnemu filozofowi trzynastowiecznemu, Piotrowi Hiszpanowi, późniejszemu papieżowi Janowi XXI). Przytoczymy poniżej jedną z wersji tego wiersza:
Barbara, Celarent, Darii, Ferioque prioris Cesare, Camestres, Festino, Baroco secundae Tertia Darapti, Disamis, Datisi, Felapton,
Bocardo, Ferison habet. Quarta insuper addidit Bamalip, Camenes, Dimatis, Fesapo, Fresison.
Niżej podano schematy dziewiętnastu podstawowych trybów sylogistycznych: Tryby figury I:
Barbara |
Celarent |
Darii |
Ferio |
Ma P |
Me P |
Ma P |
MeP |
S a M |
S a M |
S i M |
S i M |
S a P |
S e P |
S i P |
S o P |
Tryby figury II: | |||
Cesare |
Camestres |
Festino |
Baroco |
P e M |
P a M |
P e M |
P a M |
S a M |
S e M |
S i M |
S o M |
S e P |
S e P |
S o P |
S o P |
Tryby figury III: