FizykaII21901

213

ale też przez to i moc głosu, jak już wyżej wspomniano, znacznie się osłabia. Me trudno też zdać sobie sprawę, dla czego strzał działowy słychać najmocniej w tym kierunku, w którym kula bywa wyrzuconą, niż w jakimkolwiek innym kierunku, a mówiącego słyszą najlepiej ci, którzy do niego są twarzą obróceni; dla czego mnićj natężać się potrzeba, mówiąc w pokoju, niż w stodołach i szopach napełnionych snopami lub w miejscach, gdzie ściany są zajęte worami wełny, jak na składach tego artykułu; dla czego wrzawa uliczna mnićj się czuć daje, gdy okna są zamknięte, niż gdy je otworzymy, a najmnićj, gdy są podwójne i do tego jeszcze rolety pospuszczaue; nareszcie, dla czego przewodzenie głosu z jednego pokoju do drugiego utrudnia się podwójnemu drzwiami, pomiędzy które nasypano trocin lub powkładano kłaków i t. p. miękkich rzeczy. Na prawach odbicia i natężenia fal głosowych polega trąbka głosowa czyli tuba i trąbka słuchowa. Tuba jest to rura, 3 do 6 stóp długa, z blachy lub tekturki kształtu lekko ostrokręgowego, służąca do przesyłania głosu ludzkiego przez atmosferę w daleką odległość, gdzieby on przy zwykłem rozchodzeniu się za słabo dawał się słyszeć i był niezrozumiałym Otwór szerszy takićj rury ma 6 do 12 cali, a węższy 2 cale w średnicy. Ten ostatni jest zaopatrzony tak zwanym kubkiem wargowym, t. j. krótkim kawałkiem stożkowćj, na zewnątrz rozchodzącej się rurki (Fig. 90},

Fig. 90.,

w którą wkłada się usta, chcąc mówić przez tubę. Fale głosowe, powstające w samym środku otworu a, po kilkakrotnem odbiciu się od ścian rury wychodzą z niej szero kim otworem równo odlegle od siebie w kierunku jćj osi i wprawiają tym sposobem daleko silniej zewnętrzne powietrze w drganie w tej stronie, w którą głos posyłamy, niżby się to stało, gdyby te same fale zaraz prosto od ust rozszerzały się na wszystkie strony. Współczesne brzmienie ścian tuby wzmacnia wprawdzie głos, lecz robi go oraz niewyraźnym, dla tego lepićj jest robić tuby z mnićj, niż z więcćj sprężystego materyału. Lambert ¹) polecał tubę złożoną z elip-

1

Memoary berlińskićj Akademii z r. 1763.