80254

Niedbalstwo- można zarzucić temu, kto, nie dochował należytej staranności w sytuacji, gdy powinien i zarazem mógł zachować się prawidłowo.

Same strony mogą rozszerzyć w umowie zakres okoliczności, za które dłużnik nie będzie odpowiadał. Dłużnik może przejąć odpowiedzialność za zwykłe niedbalstwo w przypadku, gdy ustawa ogranicza jego odpowiedzialność do winy umyślnej. Ponadto strony mogą złagodzić odpowiedzialność dłużnika. Odpowiedzialność na zasadzie winy może być przypisana tylko osobie poczytalnej.

Do tej odpowiedzialności odnosi się art. 474 KC. Chodzi tu o osoby pomocą, których dłużnik wykonuje zobowiązanie lub którym powierza w całości lub w części wykonanie zobowiązania, jak również o przedstawicieli ustawowych dłużnika.

Za działanie lub zaniechanie tych osób dłużnik odpowiada tak jak za własne działanie lub zaniechanie. Odpowiada on wtedy, gdy osobom tym można przypisać winę polegającą na niezachowaniu należytej staranności. Odpowiedzialność dłużnika względem wierzyciela opiera się na zasadzie ryzyka. Odpowiedzialność ta może być modyfikowana wykraczając poza zakres winy. W przypadkach takich w odniesieniu do osób wymienionych w art. 474 KC trzeba przyłożyć tę samą miarę odpowiedzialności, co do samego dłużnika.

Ciężar dowodu

Na wierzycielu spoczywa ciężar dowodu, co do następujących trzech okoliczności:

a)    że dłużnik nie wykonał zobowiązania albo, że wykonał je nienależycie- z faktem tym zostało sprzężone domniemanie, że nastąpiło to w skutek okoliczności, za które dłużnik ponosi odpowiedzialność

b)    że wierzyciel poniósł szkodę majątkową

c)    że między tymi faktami istnieje adekwatny związek przyczynowy

Do wykazania, iż dłużnik naruszył zobowiązanie, niezbędne jest uprzednie ustalenie, czy i do czego był on zobowiązany wobec wierzyciela, a ciężar dowodu spoczywa na wierzycielu.

Kwestia dowodu obalającego domniemania - naruszenie zobowiązania nastąpiło z przyczyn, za które dłużnik odpowiada. Koncepcja bardziej rygorystyczna dla dłużnika wymaga, aby zwolnienie dłużnika od odpowiedzialności nastąpiło dopiero wtedy, gdy zostanie ustalona konkretna przyczyna niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, za które dłużnik nie ponosi odpowiedzialności.