Gruby i średni działa roziliżniająco na glebę, przy dużych ilościach dochodzi do nadmiernej przepuszczalności i przewietrzności. Drobny - poprawia właściwości wodne gleb piaszczystych. W skład frakcji piasków wchodzą kwarc i minerały z gmpy krzemianu.
Gleby wytworzone z piasku sa suche, podatne na erozje wodną i wietrzna (eoliczną). Ubogie w składniki dla roślin.
FRAKCJA PYŁÓW- 0,1- 0,02mm. Składa się z drobnych odłamków kwarcu w kształcie płytek lub łusek i domieszek krzemionki bezpostaciowej. Odznaczają się dużą zdolnością do twardnienia i zaskorupiania, posiada wysoką pojemność wodną i zdobiość kapilarnego podnoszenia wody. Domieszka tej frakcji polepsza właściwości fizyczne gleb.
FRAKCJA IŁÓW- powyżej 0,02mm Składa się z krzemianowych i glinokizemianowych minerałów ilastych i drobnych odłamków kwarcu. Występują w niewielkich ilościach, wpływa korzystnie na właściwości fizyczne gleb piaszczystych zwiększając ich kapilarną pojemność wodną. Występująca w dużych ilościach wpływa ujemnie na właściwości gleb, tworzą się gleby zlewne, pogarszają się w nim właściwości powietrzne.
WLASCIWOSCI FIZYCZNE:
GĘSTOŚĆ WŁAŚCIWA- stosunek masy fazy stałej gleby do objętości. Wyraża się w g/cm3. Gęstość gleb mineralnych wynosi 2,7 g/cm3.
Taka gęstość uwarunkowana jest składem mineralogicznym głównie zawartością kwarcu, ortoplast, koloidalne przemiany. Zawartość próclmicy l,3g/cm3. znacznie obniża gęstość gleb
GĘSTOŚĆ OBJĘTOŚCIOWA - (w kładzie naturalnym) stosunek masy gleby o nienaruszonej strukturze do jej objętości. Mniejsza o gęstości właściwej. Gęstość objętościowa zależy od składu mechanicznego struktury glebowej, zawartości substancji organicznej i systemu agroteclmiki. Gęstość objętościowa waha się w granicach od 1,2- 1,8 g/cm3.
POROW ATOŚĆ GLEBY - suma objętości przestworów glebowych zajętych przez powietrze i wodę, wyrażoną w procentach całkowitej objętości gleby. Wyróżniamy: porowatość kapilarna - przestwory o średnicy mniejszej od 0,6mm Porowatość mekapilarna .Ilość przestworów w glebie zależy od ułożenia i wielkości cząstek gleby. Porowatość zależy też od ilości koloidów, wilgotności, działalności korzeni i fauny glebowej.
KAPILARA- to cienka rurka. Działają w nich siły kapilarne powodujące ruch wody w kapilarach. Płyny zostają zatrzymane w kapilarach przewyższając siły grawitacji. Zdolności retencyjne. Ilość kapilar glebowych zależy od składu mechanicznego.
WARUNKI POW IERZCHNIOW O- W ODNE- woda wypelma i magazynuje, powietrze wypełnia powierzchnie niekapilame.
W glebach uprawnych porowatość ogólna waha się od 30-60%. Największa porowatość mają gleby organogeniczne, gdzie dochodzi do 85%.
ZW IĘZŁOŚĆ- siła z jaką gleba przeciwstawia się naciskowi mechanicznemu. Zależy od: składu meclianicznego, struktury gleby, zawartości i jakości koloidów, ilości prócluiicy i wilgotności.
Gleby zwięzłe są wytworzone z iłów i glin ciężkich.
GLEBY ŚREDNIO ZW IĘZŁE- z glin lekkich, piasków gliniastych mocnych i utworów pyłowych.
GLEBY SŁABO ZW IĘZŁE- wytworzone z piasków gliniastych lekkich i słabo gliniastych GLEBY LUŹNE - ze żwiru i piasku
PLASTYCZNOŚĆ - polega a znuame kształtu gleby pod wpływem sil zewnętrznych i zachowania danych kształtów po ustąpieniu tych sił. Ujawnia się w pewnym stopniu uwilgotnienia gleby. Największą plastyczność mają gliny ciężkie i ily. Brak plastyczności wykazują żwiry piaszczyste, piaski luźne.
LEPKOŚĆ- ujawnia się w stanie wilgotnym gleby i polega na przyleganiu do różnych przedmiotów.
PĘCZNIENIE I KURCZLIWOŚĆ GLEB - związek objętościowy gleby pod wrplywem poclrlamania wody. Odwrotny proces to kruczenie - odparowanie. Te zjawiska obserwuje się w glebach zwięzłych i plastycznych i plastycznych. Koloidy wody ulegają hydratacji, po przez parowanie koloidy tracą otoczki i powstają wolne przestrzenie.