89178

RZYMSKIE POJĘCIE PRAWA

Brak jest w źródłach rzymskich klasycznej definicji prawa, co jest spowodowane ogólną niechęcią Rzymian do wszelkiego rodzaju definiowania pojęć prawnych. Rzymianie natomiast odróżniali normy prawne od wszystkich innych norm postępowania i co najważniejsze pojmowali je w sposób abstrakcyjny, co umożliwiało im stworzenie ogólnych nakazów lub zakazów dla zachowań ludzkich, które miały (mogły) nastąpić w przyszłości.

Dla Rzymian prawem był zgodny z zasadami słuszności i sprawiedliwości zespół reguł postępowania w społeczności zorganizowanej, usankcjonowany i uchwalony przez tę społeczność lub przez organ wybrany przez tę społeczność i posiadający władzę legislacyjną. Przestrzeganie prawa było gwarantowane w drodze przymusu.

Jak określa je Celus:"Prawo jest sztuką stosowania tego. co dobre i słuszne" czy też Ulpian wg. którego nakazami prawa jest żyć uczciwie, nie krzywdzić drugiego, oddać każdemu to. co mu się należy?

Rzymianie byli dumni ze stworzonych przez siebie norm prawnych i pomimo wielu definicji takich jak dura lex. sed lex. summum ius summa iniuria możemy stwierdzić, że zasady moralne miały pierwszeństwo przed literą prawa a samo prawo obowiązywało aż do czasu, gdy zostało ono odwołane, co dawało poczucie stabilności i sprawiedliwości. Rzymskie prawo jako jedno z pierwszych tworzyło zwarty system oparty na ideach i zasadach ogólnych, stworzyło konstrukcję poszczególnych instytucji prawnych i usystematyzowało je w sposób teoretyczny.