80561

2

Dziedziczenie według Nowel justyniańskicli

—    całkowite zniesienie pokrewieństwa agnacyjnego na rzecz kognacyjnego.

*    I klasa - dzieci - Eberi legionu, a zamiast nieżyjących zstępnych ich dzieci. Jeśli nie było żadnych dzieci, wtedy 1/6 spadku po ojcu dostawały dzieci — liberi nu turnie s, ale zrodzone z konkubinatu. Dziedziczyli według stripes.

*    II klasa — wstępni i rodzeństwo zmarłego (in capita), oraz dzieci po zmarłych braciach i siostrach. Żyiący rodzice wykluczali dziadków, a w razie ich śmierci spadek dzielono in lineas - Vz dla wstępnych ojca, wstępni matki.

*    III klasa - rodzeństwo rodzone i przyrodnie - rodzone wykluczało przyrodnie. Rodzeństwo przyrodnie Ci ich dzieci, ale me wnukowie) dziedziczyło według głów i szczepów.

*    IV klasa - krewni kognacyjni bez ograniczenia stopnia. Krewni bliżsi wykluczali dalszych.

—    małżonkowie nadal dziedziczyli po sobie według dziedziczenia pretorskiego. Żona dziedziczyła po mężu dopiero, jeśli me było żadnych krewnych kognacyjnych. Justynian (nowela 53 z 537 r. n.e.) przyznał ubogiej wdowie prawo do V* części spadku po mężu (kwarta ubogiej wdowy). Ale jeśli po ojcu dziedziczyło więcej niż troje dzieci, matka dziedziczyła na równi z nimi. Prawo to nie oznaczało powołania żony do spadku po mężu.

—    Nowela 115 z 542 r n.e. - zakaz dla wstępnych pomijania lub wydziedziczania zstępnych bez zachowku. Można było tego dokonać w 14 przypadkach niewdzięczności. Dzieci też me mogły wydziedziczać rodziców, jeśli me zaszedł jeden z 8 przypadków.

NABYCIE SPADKU I JEGO SKUTKI

Nabycie spadku

—    heredes necessarii - liberi in potestate (mogli nie przyjąć spadku jeśli w testamencie zostali ustanowieniu ze słowami “si volet^r) oraz niewolnik ustanowiony dziedzicem (sercus cum libertate institutuś)

—    lieredes vohintarii — heredes extranei —* mogli złożyć oświadczenie o odrzuceniu spadku - repudiatio ereditads.

3 sposoby nabycia spadku (Gaius):

1. credo - najstarsze, formalne oświadczenie o przyjęciu spadku. Później konieczne tylko, jeśli życzył sobie tego testator —* formułka ustanowienia dziedzica była heredis institutio cum credone.

2 pro herede gestio - działanie za spadkobiercę

3. nuda roluntate - jakiekolwiek, nieformalne oświadczenie o przyjęciu spadku. Pretor mógł wyznaczyć określony termin (spadum deliberandi) w ciągu, którego spadkobierca powinien wyrazić wolę przyjęcia spadku.

—    spadek musiała przyjąć osoba powołana. Trasmisio deladoms zgodnie z zasadą heredidas delata et nondtuu adąuisida non tnuismitdtiu- ad heresme miała zastosowania, ale były wyjątki:

*    transsmissio ex capite in integrum restudonis - pretor udzielał zgodny na przyjęcie spadku przez spadkobierców w wyjątkowych sytuacjach, szczególnie jeśli zmarły uprawniony wyjechał z Rzymu w sprawach państwowych.

*    transsmissio Teodosiana - w razie śmierci spadkobiercy będącego zstępnym spadkodawcy, prawo do spadku przechodziło na jego dzieci.

*    transsmissio Jusdniana - jeśli spadkobierca wiedział o spadku, to do końca roku od kiedy się dowiedział, jego spadkobiercy mogli przyjąć spadek. Jeśli nie wiedział, rok biegł od jego śmierci.

—    beztestamentowy heredes extraneus mógł jeszcze przed przyjęciem spadku odstąpić przed pretorem powołanie do spadku (in iure cessio hereditads).

—    każdy spadkobierca mógł sprzedać spadek - rendido hereditads- sukcesja syngularna.

—    caduca - jeśli spadku me mógł nikt nabyć ze względu na incapacitas, to przypadał on aeranum, a później fiskusowi. Potem termin ten objął również bona vacanda (spadek nieobjęty) i bona ereptoria (spadek odebrany osobie niegodnej).

Sytuacja prawna spadkobiercy’